Παράξενος, δύσκολος και με μειωμένη παραγωγή ο τρύγος φέτος στη μεγαλύτερη οινοποιητική ζώνη της χώρας, τη Νεμέα, «το εργαστήρι της ελληνικής αμπελουργίας», όπως αποκαλεί την περιοχή ο ντόπιος οινοποιός Σωτήρης Αϊβαλής.
Το Αγιωργίτικο, η πλέον πολυδύναμη γηγενής ερυθρή ποικιλία, δοκιμάστηκε από τις καιρικές συνθήκες με τον παγετό της άνοιξης, αλλά και κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πρόκειται για τρύγο, «μια γιορτή που περιμένουμε όλο τον χρόνο», λένε οι παραγωγοί, που είναι τουλάχιστον αισιόδοξοι ότι, αυτήν τη φορά, δεν θα φτιάξουν κρασί για τις δεξαμενές, αλλά για τους πελάτες τους, αφού αναμένουν αύξηση της ζήτησης.
Όσον αφορά την ποιότητα, οι οινολόγοι φέτος θα χρειαστεί να εφαρμόσουν την τέχνη τους με μαεστρία. Ωστόσο, το Αγιωργίτικο σε πολλά σημεία άντεξε παρά τις κακουχίες και έδωσε καλύτερο σταφύλι από ό,τι πολλοί ανέμεναν.
Οι ιδιώτες έχουν ανοίξει την αγορά από 40 λεπτά το κιλό, σύμφωνα με πληροφορίες, για να μπορέσουν να μαζέψουν σταφύλι, οπότε αναμένεται αύξηση της τιμής σε σχέση με πέρυσι. Υπενθυμίζεται ότι, την προηγούμενη χρονιά, ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Νεμέας πλήρωσε το σταφύλι από 40-41 λεπτά και σε κάποιες περιπτώσεις και 42 λεπτά το κιλό. Παράλληλα, όμως, ο καιρός έφερε μείωση της παραγωγής κατά 30%, ενώ τα σταφύλια αποδίδουν λιγότερο μούστο εξαιτίας της ξηρασίας.
«“Η φύση εκδικείται”. Νομίζω ότι αυτή η φράση αυτή βρίσκει τη δικαίωσή της στον φετινό τρύγο στη Νεμέα», λέει στην «ΥΧ» ο Γιώργος Σκούρας, οινοποιός και πρώην πρόεδρος του ΣΕΟ (Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου). «Με την κλιματική αλλαγή έχουν πειραχτεί όλα τα μικροκλίματα στα αμπέλια και έγιναν όλα τα σταφύλια μαζί. Έχουμε τρελαθεί. Με τον καύσωνα σταμάτησε η ωρίμανση, αλλά μετά πήραν πάλι μπρος τα αμπέλια», τονίζει. Παρά τη μείωση της παραγωγής, εκτιμά ότι οι ποσότητες θα είναι επαρκείς.
Χρονιά με πολλές ιδιαιτερότητες
«Την άνοιξη, το πρώτο 15ήμερο του Απριλίου έπεσε παγετός ακόμα και σε περιοχές που έως τώρα θεωρούνταν απρόσβλητες, τις λεγόμενες ζεστές περιοχές που είχαν βλαστήσει. Η θερμοκρασία έφτασε τους -7 βαθμούς. Ακολούθησε μια άνοιξη χωρίς καθόλου βροχή, που κατέληξε σε ισχυρή ξηρασία και καύσωνες το καλοκαίρι». Τα αμπέλια δυσκολεύτηκαν πολύ, αλλά ο οινοποιός τονίζει ότι υπήρχαν και εκπλήξεις, δεδομένου ότι «τα αμπέλια που δεν ποτίζονται τελικά αντέδρασαν καλύτερα. Θεωρώ ότι πρέπει να θωρακίζουμε το αμπέλι και αυτό δεν έχει σχέση με το νερό. Πρέπει να του κατευθύνουμε το ριζικό σύστημα βαθιά, έτσι ώστε να βρίσκει υγρασία και όχι να το ποτίζουμε. Το πότισμα δημιουργεί μια μπαλίτσα γύρω από τη ρίζα σαν να πρόκειται για φυτό σε γλάστρα και το αμπέλι δεν αποδίδει τα χαρακτηριστικά της περιοχής. Το ίδιο το αμπέλι πρέπει να το αφήσουμε και να το υποστηρίξουμε να διαμορφώσει το κρασί που θα δώσει. Με αυτόν τον τρόπο, θα έχουμε βέβαια διαφορετικά και μοναδικά κρασιά», επισημαίνει, τακτική την οποία ο ίδιος εφαρμόζει στον αμπελώνα και στα κρασιά του. |
Ο οινοποιός Σωτήρης Αϊβαλής τονίζει ότι «φέτος το αμπέλι στη Νεμέα δέχθηκε επίθεση» και μιλά για μια χρονιά με πολλές ιδιαιτερότητες στο Αγιωργίτικο που διαμορφώθηκε από τρεις βασικές «στιγμές».«Σε εξέλιξη όλοι οι κάμποι»
«Σε εξέλιξη όλοι οι κάμποι» είπε χαρακτηριστικά οινοποιός από την περιοχή, που απορροφά μεγάλες ποσότητες και βρίσκεται νυχθημερόν σε ραντεβού για να κλείσει συμφωνίες όσο προχωρά ο τρύγος. Στον «πόλεμο», όπως αποκαλεί τον τρύγο ο οινοποιός Γιάννης Τσέλεπος, εδώ και μερικά χρόνια έχει άξιους συμπολεμιστές τον γιο του, Άρη, και την κόρη του, Ανδριανή. Ο Άρης Τσέλεπος, που έχει σπουδάσει αμπελουργία στη Νάπα, εκτιμά ότι οι ακραίες καιρικές συνθήκες ήρθαν για να μείνουν. «Πιστεύω ότι στη Νεμέα θα έχουμε συνέχεια πρόβλημα από εδώ και πέρα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα λόγω καιρού, αλλά ευτυχώς δεν είχαμε ασθένειες», επισημαίνει.
Ήδη, η οικογένεια ξεκινά δειλά-δειλά και τον τρύγο στο Μοσχοφίλερο στη Μαντινεία, το οποίο κανονικά ξεκινά στις αρχές του Οκτώβρη, αλλά «ας όψεται η ζέστη». «Φέτος, ήταν η πρώτη χρονιά που ξεκινήσαμε βιολογική καλλιέργεια στο Μοσχοφίλερο, οπότε έτσι και αλλιώς περιμέναμε ότι θα ήταν δύσκολα τα πράγματα. Ο καύσωνας έκανε μεγάλη ζημιά και επειδή έχουμε μπει στη βιολογική, το στρες για τα αμπέλια ήταν πιο έντονο. Από την άλλη, εκεί που φοβόμασταν πολύ, ήρθαν κάποιες βροχές και σώθηκε η κατάσταση», αναφέρει ο Άρης Τσέλεπος, κάνοντας λόγο για τις περιπέτειες του καλοκαιριού. «Ε, μας έφαγαν και μερικά τα αγριογούρουνα», συμπληρώνει ο πατέρας του, Γιάννης, «αλλά τα κρασιά θα είναι εντάξει».
«Θα τσιμπήσουν οι τιμές»
Ο οινοποιητικός συνεταιρισμός Νεμέας ξεκίνησε από τις αρχές της εβδομάδας να παραλαμβάνει σταφύλι. «Για τις τιμές ακόμα δεν μπορούμε να πούμε πολλά, αλλά οπωσδήποτε θα είναι ανοδική η πορεία τους. Προς το παρόν, κυμαίνονται στα 30-55 λεπτά το κιλό, όταν πρόκειται βέβαια για πολύ καλό σταφύλι», λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Ηλίας Μάζος.
«Οι αποδόσεις σε σταφύλια είναι μειωμένες και είναι αναμενόμενο, με τόση ξηρασία που έχουν περάσει τα αμπέλια όλο το καλοκαίρι. Πολλά σταφύλια κάηκαν και άλλα έχουν μείνει μικρόρωγα», εξηγεί. Επίσης, μικρότερη είναι και η απόδοση των σταφυλιών σε μούστο, αφού δεν έχουν πολύ χυμό. Μπορεί, λοιπόν, να αυξηθούν οι τιμές, όχι όμως και τα χρήματα που θα εισπράξουν οι παραγωγοί, δεδομένων των μειωμένων ποσοτήτων. «Πιστεύουμε ότι φέτος θα υπάρξει έλλειψη σε σχέση με τις ποσότητες που θα ζητήσουν τα οινοποιεία για να καλύψουν τις ανάγκες τους», συμπληρώνει ο κ. Μάζος.
Για του λόγου το αληθές, ο Νίκος Βλάχος, πρόεδρος του Συνδέσμου Οινοποιών Νεμέας (ΣΟΝ), δηλώνει στην «ΥΧ» ότι κοντεύει να τελειώσει τον τρύγο που ξεκίνησε μόλις πριν από λίγες ημέρες. «Σας πετυχαίνω στον τρύγο, μπορείτε να μιλήσουμε;» τον ρωτάω, γνωρίζοντας ότι η Νεμέα αυτές τις μέρες βρίσκεται σε οργασμό εργασιών. «Εντάξει είμαι, τελειώνουμε άλλωστε», μου απαντά.
Τα αμπέλια του βρίσκονται στις αρχαίες Κλεωνές και η παραγωγή φέτος ήταν τόσο μικρή που αρκούν λίγες μέρες για να μαζευτούν τα σταφύλια. «Τελειώνουμε με το Αγιωργίτικο και τώρα θα ξεκινήσουμε με τους Ροδίτες και τα Σαββατιανά», συμπληρώνει. «Με όλους αυτούς τους καύσωνες, περιμέναμε ότι θα έχουμε προβλήματα. Αλλά τι να γίνει, έτσι είναι τα πράγματα», εξηγεί ο οινοποιός και προσθέτει ότι, από την άλλη, τελικά εξελίχθηκαν καλύτερα από ό,τι πολλοί ανέμεναν ή φοβόντουσαν.
«Οι τιμές θα τσιμπήσουν λίγο. Φοβόμασταν, λοιπόν, ότι και θα πληρώσουμε παραπάνω –λόγω μειωμένων ποσοτήτων– και η ποιότητα του σταφυλιού δεν θα είναι καλή. Όμως, τελικά, η ποιότητα ευτυχώς είναι καλή», καταλήγει. «Όσοι μπορούσαν να τα ποτίσουν, πότισαν λίγο παραπάνω και έτσι, τελικά, βγήκε καλό σταφύλι».
«Οι νοικοκύρηδες κατάφεραν να σώσουν το αμπέλι τους»«Φέτος, η παραγωγή θα είναι μειωμένη, αυτό είναι δεδομένο με τις καιρικές συνθήκες που είχαμε. Το θέμα δεν είναι όμως μόνο φέτος, είναι και το τι θα γίνει του χρόνου», λέει ο Παρασκευάς Κορδοπάτης, γενικός διευθυντής της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ), εξηγώντας ότι τα φαινόμενα των ακραίων καιρικών συνθηκών δεν είναι πλέον εξαίρεση, αντίθετα τείνουν να γίνουν κανόνας. «Το θετικό, πάντως, είναι ότι παρά τα όσα λέγονται για την ανάγκη άρδευσης, οι αμπελουργοί που είχαν προσέξει το αμπέλι τους, οι νοικοκύρηδες, κατάφεραν να σώσουν το αμπέλι τους. Δεν σώζονται, λοιπόν, μόνο τα αρδευόμενα, αλλά χρειάζεται δουλειά», επισημαίνει. Οι αποδόσεις είναι χαμηλότερες φέτος, εξαρτάται από τον προσανατολισμό που έχει το κάθε αμπέλι, αλλά από την άλλη «με αυτόν τον τρόπο ερχόμαστε πιο κοντά στην απόδοση των 1.200 κιλών το στρέμμα που απαιτείται για την παραγωγή του ΠΟΠ Νεμέα», επισημαίνει. Το ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ από Αγιωργίτικο παράγουν 38 οινοποιεία εντός της ζώνης και περίπου άλλα 35 εκτός, μέσω συνεργασιών με παραγωγούς που βρίσκονται εντός της ζώνης. «Τα κρασιά θα χρειαστούν κάποιες οινολογικές παρεμβάσεις» συμπληρώνει, προσθέτοντας ωστόσο ότι η εικόνα είναι πολύ διαφορετική ανάλογα με το αμπελοτεμάχιο. Τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν φέτος τα αμπέλια στη Νεμέα –και όχι μόνο– περιγράφει ο οινοποιός Γιάννης Παρασκευόπουλος, συνιδιοκτήτης της Γαία Οινοποιητική και καθηγητής οινολογίας. «Τα αμπέλια υπέφεραν από έναν πολύ ξηρό χειμώνα, χωρίς βροχές και έπειτα ήρθαν απανωτά κύματα καύσωνα. Για τα κόκκινα, οι θερμοκρασίες ήταν πολύ υψηλές κυρίως τις νύχτες, που κανονικά πέφτει το θερμόμετρο ακόμα και στους καύσωνες. Τα φυτά είναι σοκαρισμένα, πιέστηκαν πολύ για να τα βγάλουν πέρα, σταματούσαν και ξαναξεκινούσαν ανάλογα με τον καιρό. Σαν να έχεις έναν δρομέα μεγάλων αποστάσεων, που τρέχει κάτω από τον ήλιο και τη ζέστη και, μόλις φτάσει στο τέρμα, του ζητάς να τρέξει άλλον ένα γύρο», περιγράφει ο οινοποιός. Ο ίδιος πιστεύει ότι η πρώτη ύλη της φετινής χρονιάς στη Νεμέα δεν θα έχει τη δύναμη να δώσει μεγάλα κρασιά μακράς παλαίωσης. Συμπληρώνει, βέβαια, ότι η εικόνα είναι διαφορετική στον κάμπο της Νεμέας και βελτιώνεται όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω, στους αμπελώνες σε μεγαλύτερο υψόμετρο. |
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2021
