Τζιτζιφιά: Πώς ένα ξεχασμένο δέντρο δημιούργησε μια καινοτόμo καλλιέργεια στη χώρα μας

Τα… ταπεινά και ξεχασμένα τζίτζιφα, o γλυκός βαθυκόκκινος καρπός που θεωρείται ότι έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, βρήκαν τον δικό τους χώρο για να ριζώσουν και να εξελιχθούν ως καλλιέργεια στη χώρα μας.

Μόλις λίγα χιλιόμετρα έξω από την Έδεσσα και σε έναν από τους σημαντικότερους τόπους όπου γίνεται καλλιέργεια της κερασιάς, στον υγρότοπο των Βρυττών, ο παραγωγός Πέτρος Τζαβέλλας μεγαλώνει με υπομονή εκατοντάδες δέντρα τζιτζιφιάς, με στόχο να διεκδικήσει με αξιώσεις το μερίδιο της αγοράς –και της δημοσιότητας– που τους αναλογεί.

Η οικογένεια του κ. Τζαβέλλα ασχολείται από το 1953 με την καλλιέργεια κερασιού, όταν και έβαλαν τα πρώτα Τραγανά Εδέσσης. Σήμερα, η εταιρεία Cherry Center Tzavellas, εκτός από κεράσια, βερίκοκα, ντομάτες και ντοματίνια υπαίθριας καλλιέργειας, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτή την καινοτόμο καλλιέργεια, που παράγει έναν ιδιαίτερα εύγευστο, θρεπτικό και ωφέλιμο καρπό. O κ. Τζαβέλλας, είναι, επίσης, ο μοναδικός που κάνει επαγγελματική καλλιέργεια τζιτζιφιάς στην Ελλάδα και διαθέτει παράλληλα και φυτώριο με δενδρύλλια τζιτζιφιάς.

Από το σπίτι στο χωράφι

«Όλα ξεκίνησαν τυχαία», λέει ο κ. Τζαβέλλας, «όταν πήρα να φυτέψω 30 δέντρα στο σπίτι μου για τα παιδιά και τρία από αυτά ήταν τζιτζιφιές. Δεν τις ήξερα. Τις έψαξα στο διαδίκτυο, γιατί ο καρπός ήταν νόστιμος. Τα δέντρα τα παρακολούθησα για χρόνια, είδα ότι αντέχουν στις τοπικές συνθήκες κι έτσι βρήκα φυτά και φύτευσα τα πρώτα 10 στρέμματα. Σήμερα, έχω 800 δέντρα και τρεις ποικιλίες».

Μέσα στο κτήμα με τις τζιτζιφιές συνυπάρχουν μια τουρκική, μια ιταλική και μια ελληνική ποικιλία. Ο καρπός της ελληνικής, όπως τονίζει o 36χρονος παραγωγός, μοιάζει σαν μικρό αχλαδάκι, που γίνεται πολύ νόστιμο όταν αποξηραίνεται. Η γεύση του είναι ιδιαίτερη, κάτι ανάμεσα σε μήλο και χουρμά.

Τα περισσότερα δέντρα είναι νεαρά, ενώ, από τον επόμενο χρόνο και έπειτα, από τα 800 δέντρα ο παραγωγός από τα Βρυττά αναμένει περίπου 30 με 40 τόνους παραγωγή. «Σκοπός είναι να επεκτείνουμε την καλλιέργεια σε περισσότερα στρέμματα. Από του χρόνου θα βάλουμε τζιτζιφιές και σε άλλα χωράφια, γιατί μπορεί στην Ελλάδα να μην υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον, επειδή δεν τα γνωρίζουν πολλοί, αλλά στο εξωτερικό υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον τόσο για τα νωπά όσο και για τα αποξηραμένα. Πάντως, όσοι τα δοκιμάζουν ενθουσιάζονται», σημειώνει ο κ. Τζαβέλλας.

Η καλλιέργεια της τζιτζιφιάς είναι εύκολη, σύμφωνα με τον ίδιο, σε αντίθεση με τη συγκομιδή που είναι δύσκολη, γιατί το δέντρο έχει αγκάθια και γίνεται χειρωνακτικά. Σε ύψος μπορεί να φτάσει και τα 10 μέτρα. Δεν έχει ιδιαίτερους εχθρούς και ασθένειες, δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις και είναι ανθεκτική τόσο στο κρύο όσο και στην πολλή ζέστη.

Η συγκομιδή ξεκινά περίπου στα τέλη Αυγούστου και διαρκεί έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ έχει μεγάλη διατηρησιμότητα στο ψυγείο. «Έχουμε κάνει κάποια πειράματα με το πανεπιστήμιο και μια πρώτη εικόνα είναι ότι μπορούν να διατηρηθούν για πάνω από δύο μήνες στα ψυγεία. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα και για αυτό στόχος είναι να δημιουργήσω Oμάδα Παραγωγών που θα καλλιεργεί τζίτζιφα και θα τα εμπορευόμαστε εμείς ως εταιρεία», αναφέρει ο κ. Τζαβέλλας.

Το δέντρο… γιατρός

Με καταγωγή από την Ασία, οι τζιτζιφιές είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στις χώρες αυτές χάρη στις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Στη χώρα μας, αντίθετα, αν και χάρισαν το όνομά τους σε περιοχή της Αθήνας λόγω της ύπαρξης αρκετών δέντρων εκεί και παρά το γεγονός ότι υπήρχαν μεμονωμένα δέντρα σε αυλές σπιτιών διάσπαρτα στην Ελλάδα, δεν αποτέλεσαν ποτέ καλλιέργεια. Έτσι, τα τζίτζιφα ξεχάστηκαν, ενώ για τους λίγους και μυημένους η διάθεσή τους στις αγορές ήταν δυσεύρετη.

Τα οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό από την κατανάλωση τζίτζιφων είναι πολλαπλά. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθούν στη θεραπεία πολλών ασθενειών, αφού έχουν πλήθος φλαβονοειδών, βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, ενώ αποτελούν καλή πηγή φυσικών αντιοξειδωτικών.

«Όλο το δέντρο είναι από μόνο του ένας γιατρός. Η φλούδα γίνεται φάρμακο και τα φύλλα από το δέντρο γίνονται τσάι, οπότε δικαίως ανήκει στην κατηγορία των super foods. Οι Κινέζοι αντί για το μήλο λένε ένα τζίτζιφο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τζαβέλλας και προσθέτει ότι επειδή έχει όλες αυτές τις ιδιότητες, θα προχωρήσει, επίσης, στη βιολογική καλλιέργεια.

Πίστη στο προϊόν

«Το πιστεύω πολύ το προϊόν. Εκτιμώ ότι σε βάθος χρόνου θα έχει μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα. Εμείς θα ξεκινήσουμε να βάζουμε τζίτζιφα στα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να τα μάθουν οι καταναλωτές. Τις τιμές θα τις κρατήσω χαμηλά για να κάνω γνωστό το προϊόν, περίπου στα 6-7 ευρώ. Στην Ιταλία, πάντως, είχα βρει πέρσι τζίτζιφα σε κουπάκι με τιμή στα 12,99 ευρώ», τονίζει, καταλήγοντας ο κ. Τζαβέλλας.