Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα μας έκανε γνωστά ο Νίκος Κωνσταντουλάκης, ο 56χρονος ιδρυτής της οικοτεχνίας «Χιώτικο Κελλάρι», το κόστος μιας τέτοιου είδους μονάδας (για μια σημαντική παραγωγή από την οποία μπορεί να συντηρηθεί μια οικογένεια) κυμαίνεται στα 200.000 – 250.000 ευρώ.
Η οικοτεχνία «Χιώτικο Κελλάρι» βρίσκεται στον οικισμό Βέσσα του Δήμου Μαστιχοχωρίων και στεγάζεται σε παραδοσιακό οίκημα (130 τ.μ.)
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτούνται περίπου 300 τ.μ. τόσο για τη στέγαση της μονάδας, αλλά και των αποθηκευτικών χώρων. Όσον αφορά τον απαιτούμενο μηχανολογικό εξοπλισμό, ο Χιώτης οικοτέχνης μας έκανε γνωστό ότι «το κόστος των μηχανημάτων, τα οποία απαιτούνται για τη δημιουργία μιας οικοτεχνικής μονάδας, μπορεί να φτάσει τα 100.000 ευρώ περίπου. Κατ’ αρχήν, απαιτείται μια μηχανή ζυμαρικών συν τα παρελκόμενά της (δηλαδή, τις μήτρες που πρέπει να αλλάζουν για την παρασκευή του κάθε ζυμαρικού και το ξηραντήριο για την αποξήρανσή τους)». Τέλος, μας τόνισε ότι αν δεν πιστέψεις και δεν αγαπάς αυτό που κάνεις, δεν μπορείς να πετύχεις.
1. Δικαιολογητικά
Αναλυτικά, τα δικαιολογητικά, που καλούνται να πάνε στις ΔΑΟΚ οι ενδιαφερόμενοι μόλις γραφτούν στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνών (ΚΗΜΟ), έχουν ως εξής: α) Βεβαίωση από το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης του δήμου ότι ο ενδιαφερόμενος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, β) Αντίγραφο Δήλωσης Καλλιέργειας του ΟΣΔΕ του ίδιου έτους με το έτος υποβολής της αίτησης εγγραφής στο ΚΗΜΟ, γ) Απόδειξη πληρωμής παραβόλου, ύψους 10 ευρώ, για την εγγραφή στο ΚΗΜΟ, γ) Ακριβές φωτοαντίγραφο πιστοποιητικού υγείας, καθώς και γνωμάτευσης της ακτινογραφίας θώρακος. Όλα τα παραπάνω κατατίθενται στη ΔΑΟΚ μέσα σε δέκα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης εγγραφής.
2. Αγρότες
Σύμφωνα με την ΥΑ 3638/92505, που ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις της οικοτεχνίας, δικαίωμα οικοτεχνικής παρασκευής μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων έχουν και οι επαγγελματίες αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, σύμφωνα με τον Ν. 3874/2010, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς τους. Για να βγάλουν άδεια οικοτεχνίας, οι παραγωγοί θα πρέπει να μην έχουν εξοπλισμό που να ξεπερνά τις 10 kw σε ισχύ, ενώ οι υπηρεσίες προετοιμασίας (όπως συσκευασίας και συντήρησης) προς αποθήκευση αγροτικών προϊόντων θα πρέπει να έχουν χωρητικότητα έως 50.000 κυβικά μέτρα.
3.Έλεγχοι
Στις μονάδες οικοτεχνίας ασκούνται έλεγχοι από τις αρμόδιες ΔΑΟΚ. Οι έλεγχοι διενεργούνται μία φορά κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους στο 10%, τουλάχιστον, του συνόλου των μονάδων οικοτεχνικής παρασκευής, που είναι εγγεγραμμένες στο ΚΗΜΟ. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να διενεργούν αυτεπάγγελτα ή κατόπιν καταγγελίας έκτακτους επιτόπιους ελέγχους καθ’ όλη τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους. Οι ΔΑΟΚ τηρούν αρχείο διενεργούμενων ελέγχων και επιβολής κυρώσεων για την περιφερειακή ενότητα αρμοδιότητάς τους και καταχωρίζουν ηλεκτρονικά στο Μητρώο τις παραβάσεις που διαπιστώνουν και τις κυρώσεις που επιβάλλουν. Ο ΕΦΕΤ διαθέτει πρόσβαση στο ΚΗΜΟ και καταχωρίζει ηλεκτρονικά σε αυτό τις παραβάσεις που διαπιστώνει και τις κυρώσεις που επιβάλλει στις μονάδες τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής.
Και με συνταγές γκουρμέ
Παράδειγμα προς μίμηση για την οικοτεχνία ζυμαρικών αποτελεί στην Ελλάδα η οικοτεχνία Κωνσταντουλάκη (με ιδρυτή τον Νίκο Κωνσταντουλάκη) «Χιώτικο Κελλάρι». Η πολυβραβευμένη σήμερα για τα προϊόντα της επιχείρηση ιδρύθηκε, σύμφωνα με όσα μας είπε ο ιδρυτής της, το 2009.
«Μπήκαμε στην αγορά με το κριθαράκι, τον φιδέ και το κοφτό μακαρονάκι. Δηλαδή, προϊόντα που ήδη υπήρχαν στην αγορά. Εκμεταλλευόμενος, όμως, την εμπειρία μου στη μαγειρική και προκειμένου να διαφοροποιηθώ από τον ανταγωνισμό, δημιουργήσαμε αυτό που λέμε γκουρμέ ζυμαρικά», αναφέρει ο Ν. Κωνσταντουλάκης.
Στεγάζεται σε παραδοσιακό οίκημα (130 τ.μ.), χτισμένο τον προηγούμενο αιώνα, αλλά προσαρμοσμένο στον σύγχρονο τρόπο παραγωγής και επεξεργασίας που απαιτούν οι σημερινές συνθήκες, και βρίσκεται στον οικισμό Βέσσα του Δήμου Μαστιχοχωρίων. Με αγνά υλικά (όπως το άνυδρο ντοματάκι Χίου κ.ά.), χωρίς πρόσθετα γεύσης και χρωστικές ή συντηρητικά στο εργαστήρι παρασκευάζονται προϊόντα με μεράκι, σεβόμενοι τις διατροφικές ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή.
«Στην αρχή, μπήκαμε στην αγορά με το κριθαράκι, τον φιδέ και το κοφτό μακαρονάκι. Δηλαδή, προϊόντα που ήδη υπήρχαν στην αγορά. Εκμεταλλευόμενος, όμως, την εμπειρία μου στη μαγειρική και προκειμένου να διαφοροποιηθώ από τον ανταγωνισμό, δημιουργήσαμε αυτό που λέμε γκουρμέ ζυμαρικά (π.χ. με σκόρδο, βασιλικό, ντομάτα, χιώτικο μανταρίνι, μελάνι σουπιάς, ταλιατέλα με μαστίχα κ.λπ.)», αναφέρει στην «ΥΧ» ο Νίκος Κωνσταντουλάκης και προσθέτει: «Σήμερα, πουλάμε σε όλη την Ελλάδα, ενώ η ημερήσια παραγωγή μας φτάνει τα 150 κιλά (ζυμαρικών), ενώ παράγουμε και τα λεγόμενα λαζανόφυλλα (φύλλο ζυμαρικού τηγανισμένο σε ελαιόλαδο – κατηγορίας σνακ)».
Τα είδη των τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής είναι προϊόντα:
- δημητριακών, ιδίως απλά αρτοσκευάσματα (π.χ. παξιμάδια κ.λπ.) και ζυμαρικά με κύριο συστατικό το αλεύρι δημητριακών (π.χ. τραχανάς, χυλοπίτες κ.λπ.),
- φυτικής προέλευσης με γλυκαντικές ύλες, ιδίως γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, κομπόστες, ζελέ φρούτων, παστέλια με ξηρούς καρπούς,
- με παρθένα ελαιόλαδα και διάφορα αρωματικά φυτά, μπαχαρικά, αιθέρια έλαια, χυμούς φρούτων κ.ά. τρόφιμα σε συσκευασία έως δύο λίτρων,
- διατηρημένα με αλάτι, ξίδι και λάδι τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως επιτραπέζιες ελιές και προϊόντα ελιάς, αλείμματα, τουρσιά, σάλτσες,
- διατηρημένα με ξήρανση τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως φρούτα και λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, αρωματικά φυτά,
- γαλακτοκομικά, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην αριθμ. 3724/162303/22.12.2014 ΚΥΑ (ΦΕΚ 3438 /Β/2014).
Επίσης, στα προϊόντα οικοτεχνίας περιλαμβάνονται και προϊόντα με μέλι και ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μαστίχα, κρόκο κ.ά.
✓ Τα εργαστήρια τροφίμων χαμηλής όχλησης μπορούν να εγκατασταθούν και σε περιοχές γενικής κατοικίας. Προσοχή, πάντως, χρειάζεται με τις χρήσεις γης.
✓ Όσον αφορά τη χρήση του χώρου, σύμφωνα με τον Ν. 3325/2005, δεν απαιτείται αλλαγή χρήσης αν είναι κατάστημα, επαγγελματικός χώρος, ή αποθήκη και είναι χώρος κύριας χρήσεως.
