του Βασίλη Πόρρου, γεωπόνου
Ο αραβόσιτος ή το καλαμπόκι αποτελεί μία από τις αγαπημένες καλλιέργειες του Έλληνα αγρότη με πανελλαδική τοποθέτηση, έχοντας μεγάλο εύρος προσαρμογής, εξαιτίας της γενετικής βελτίωσης αυτού. Θεωρητικά, αποτελεί μία εύκολη καλλιέργεια για τον παραγωγό, που όμως έχει και κάποια μυστικά, τα οποία θα προσπαθήσουμε να ξεκλειδώσουμε μέσα από αυτή την παρουσίαση. Είναι μία καλλιέργεια με πολύ μεγάλες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και νερό, που σημαίνει μεγάλο κόστος και ένα αρχικό ρίσκο.
Αυτό θα πρέπει να το έχει υπολογίσει ο παραγωγός προτού ξεκινήσει και να μην κάνει το σύνηθες λάθος των εκπτώσεων στην πορεία. Μία τέτοια πρακτική οδηγεί στη μείωση της στρεμματικής απόδοσης, η οποία, αν συνδυαστεί με μέτριες τιμές στη συγκομιδή, θα του δημιουργήσει οικονομική ασφυξία.
Στο ξεκίνημά του, ο παραγωγός θα πρέπει να επιλέξει βαριά γόνιμα και στραγγερά εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα οργανικής ουσίας. Στη συνέχεια, θα πρέπει να βρει το κατάλληλο υβρίδιο, όσον αφορά τον κύκλο του FAO και την προσαρμοστικότητά του στην κάθε περιοχή. Κατά κανόνα, χρησιμοποιούμε υβρίδια, τα οποία εμπιστευόμαστε και, παράλληλα, δοκιμάζουμε, σε μικρή κλίμακα, νέα υβρίδια τα οποία μας έχουν υποδείξει γεωτεχνικοί και εταιρείες, ώστε να προετοιμάσουμε το μέλλον των καλλιεργειών μας, σε αυτά τα νέα δεδομένα.
Κατεργασία εδάφους
Αυτό που πρέπει να κατανοήσει καλύτερα ο παραγωγός είναι η διαχείριση του εδάφους να μη γίνεται όταν είναι βαρύ, διότι δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στη δομή του, με αποτέλεσμα να χάνει την απόδοση. Οι εργασίες γίνονται όταν βρίσκεται στον ρώγο του, δηλαδή η σχέση εδάφους, αέρα και νερού βρίσκεται στο σημείο αυτό που επιτρέπει στα μηχανήματα να διαχειρίζονται καλύτερα το χώμα και να επιτυγχάνονται τα καλύτερα αποτελέσματα. Επιλέγουμε τα κατάλληλα μηχανήματα, ώστε να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα, με όσο το δυνατόν λιγότερα περάσματα, για να αποφύγουμε τη συμπίεση των εδαφών.
Σπορά
Συνήθως, η σπορά γίνεται προς τα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου καλύπτοντας το σύνολο της χώρας, ελέγχοντας τη θερμοκρασία του εδάφους, η οποία θα πρέπει να είναι πάνω από 10 έως 12 βαθμούς, ώστε να βοηθηθεί ο σπόρος στο αρχικό του ξεκίνημα.
Σε αντίστοιχη περίπτωση, με χαμηλότερες θερμοκρασίες και υψηλές υγρασίες θα έχουμε καχεκτική ανάπτυξη στο φυτό και σε ακραία φαινόμενα επανασπορές. Η σωστή και ομοιόμορφη απόσταση σπόρου με σπόρο, όπως επίσης και των αποστάσεων μεταξύ των γραμμών κατά τη σπορά, είναι από τους βασικότερους παράγοντες για να πετύχουμε τις μέγιστες αποδόσεις.
Σημαντικό ρόλο στο θέμα αυτό παίζει και το είδος του υβριδίου που θα χρησιμοποιηθεί. Οι περισσότεροι σπόροι είναι επενδυμένοι και με εντομοκτόνα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις (έντομο Διαβρώτικα) θα χρειαστούμε μία πρόσθετη προστασία με εντομοκτόνα εδάφους.
Λίπανση
Οι απαιτήσεις του φυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειάς του σε άζωτο για μία υψηλή παραγωγή προσεγγίζουν τις 30 μονάδες, με 7 μονάδες σε φώσφορο και 20 σε κάλιο. Από τα μεσοστοιχεία θα χρειαστεί υψηλή ποσότητα ψευδαργύρου, όπως επίσης μαγγάνιο και σίδηρο. Η ακριβής, όμως, ποσότητα θα πρέπει να προσδιοριστεί μέσα από μία εδαφολογική ανάλυση, ώστε να γνωρίζουν ακριβώς τις απαιτήσεις σε μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία που χρειάζεται το χωράφι που θα καλλιεργηθεί το καλαμπόκι.
Πριν από τη σπορά, θα πρέπει να γίνει η βασική λίπανση, όπου ο φώσφορος και το κάλιο θα ενσωματωθούν στο σύνολό τους και περίπου 50% το άζωτο. Αυτό που πρέπει να προσέξει ο καλλιεργητής είναι η μορφή του αζώτου να μην είναι νιτρική, λόγω της απόπλυσής του στα κατώτερα στρώματα εδάφους, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στη νιτρορύπανση. Σε αρδεύσεις με καταιονισμό, η χρήση σταθεροποιημένων λιπασμάτων και ειδικά των αζωτούχων (λόγω εξαέρωσης και απόπλυσης) είναι επιβεβλημένη, για μεγαλύτερη διάρκεια δράσης αυτών για περιβαλλοντικούς και οικονομικούς λόγους.
Σε στάγδην άρδευση, έχουμε καλύτερα αποτελέσματα με τις πολλές και σταδιακές λιπάνσεις. Το μέγιστο των απαιτήσεων σε άζωτο βρίσκεται στο στάδιο της ανθοφορίας, άρα θα πρέπει να έχουμε ξεκινήσει τις λιπάνσεις μας νωρίτερα πολύ πριν από την έναρξή της.
Αρδεύσεις
Το καλαμπόκι χαρακτηρίζεται ως ένα από τα υδροβόρα φυτά με υψηλές απαιτήσεις σε νερό, ακόμα και από το αρχικό του στάδιο. Από τα οκτώ έως τα εννέα φύλλα και στη συνέχεια του κύκλου του δεν πρέπει να σοκαριστεί από την έλλειψη νερού. Τα ποτίσματα θα πρέπει να είναι μικρά και σε τακτικά χρονικά διαστήματα, ώστε να έχουμε καλύτερη αξιοποίηση του νερού, μειώνοντας παράλληλα το στρες στα φυτά. Χάρη στις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία και ειδικά στην ευφυή γεωργία, μας δίνεται η δυνατότητα με τη χρήση των αισθητήρων και άλλων τεχνολογιών, ανάλογα με τις μεταβολές του καιρού, να προσδιορίσουμε ακριβώς τις ανάγκες του φυτού σε νερό, ακόμη και σε θρεπτικά στοιχεία.
Ίσως είναι καιρός να κλείσει και αυτό το κεφάλαιο της παραδοσιακής άρδευσης με τις σημαντικές απώλειες σε νερό και να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν καλύτερα με τις νέες τεχνολογίες.
