Έναν ιδιαίτερο πολιτισμικό δείκτη, με κοινωνικές αλλά και οικονομικές προεκτάσεις αποτελούν οι πολυπληθείς υπαίθριες γιορτές τοπικών αγροτικών προϊόντων που κορυφώνονται, κυρίως, τους τελευταίους μήνες του καλοκαιριού σε όλη την Ελλάδα. Από τη γιορτή του σκόρδου, του καλαμποκιού, της πατάτας, του ροδάκινου, των διαφόρων κηπευτικών και οσπρίων, έως τις γιορτές του σαρμά, της σαρικόπιτας, της παραδοσιακής τηγανίτας, της μπανάνας ή της ψαροκασέλας, από άκρη σε άκρη η χώρα γιορτάζει τον πλούσιο γεωργικό, κτηνοτροφικό και αλιευτικό βίο της. «Το πλήθος των γιορτών και εκδηλώσεων οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει μεγάλες εκτάσεις και για τον λόγο αυτόν σε μικρές αποστάσεις αλλάζουν τα προϊόντα τα οποία παράγονται», εξηγεί ο καθηγητής Γεωπονίας του ΑΠΘ και ειδικευμένος σε θέματα Αγροτικής Κοινωνιολογίας, Δημογραφίας και Ανάπτυξης, Γιώργος Δαουτόπουλος.
Η ταυτότητα ενός τόπου
Οι διάφορες υπαίθριες εκδηλώσεις αποτελούν την ευκαιρία για να γίνουν γνωστά –ή γνωστότερα– τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοπικής παραγωγής σε κατοίκους άλλων περιοχών και τουρίστες, να τηρηθούν οι παραδόσεις, να ενισχυθούν οι δεσμοί μεταξύ των μελών μιας μικρής κοινότητας, να συναντηθούν ξενιτεμένοι, αλλά και να κλειστούν μετέπειτα εμπορικές συμφωνίες.
«Οι γιορτές αυτές ενισχύουν την τοπική γεωργική δραστηριότητα και παραγωγή, τα προϊόντα είναι πιο φρέσκα, ενώ δημιουργούνται σχέσεις ενίσχυσης και αλληλεγγύης σε μια κοινωνική ομάδα, ενώ ταυτόχρονα δεν καταναλώνονται καύσιμα για τη μεταφορά τους», σημειώνει ο κ. Δαουτόπουλος. Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν και οι παραγωγοί που συμμετέχουν στις γιορτές και προσφέρουν τα προϊόντα τους. Όπως λέει ο Πέτρος Άτσαλος για τη γιορτή της μπακάλικης πιπεριάς που πραγματοποιείται στον Άγιο Ιωάννη Σερρών, εκτός από τη διαφήμιση του προϊόντος, γίνεται γνωστή και η ταυτότητα της περιοχής. «Οι επισκέπτες ενθουσιάζονται αφού δεν γνωρίζουν και δεν έχουν δοκιμάσει το προϊόν μας. Ουσιαστικά, παίρνουμε την προστιθέμενη αξία, το όνομα και τη φήμη που αποκτά η περιοχή και το τοπικό έδεσμα», τονίζει στην «ΥΧ». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Μουριών Κιλκίς, Αναστάσιος Σελαλμαζίδης, υπογραμμίζει πως η αποδοχή του κόσμου βοηθά τους παραγωγούς να αυξήσουν τις στρεμματικές εκτάσεις και αποδόσεις τους.
Σύνδεση και με άλλους κλάδους
Ο ίδιος αναφέρει πως «η γιορτή καλαμποκιού στον κάμπο των Μουριών του Νομού Κιλκίς είναι η αφορμή για να γίνει γνωστή η περιοχή και για τα άλλα προϊόντα που παράγονται εκεί, όπως τα ροδάκινα αλλά και τα σταφύλια Crimson, που έχουν τη δική τους δεύτερη γιορτή φέτος, ή τα ρόδια», και προσθέτει πως κάθε χρόνο η γιορτή καλαμποκιού προσελκύει περίπου 2.000 άτομα από τους όμορους νομούς, ενώ καταναλώνονται μέσα σε λίγες ώρες πάνω από 4.000 καλαμπόκια. Φέτος, στον Άγιο Ιωάννη Σερρών, περισσότεροι από 2.500 επισκέπτες κατανάλωσαν σε 6 ώρες πάνω από 200 κιλά μπακάλικης πιπεριάς.
Σε ό,τι αφορά τη χρησιμότητα των γιορτών, ο κ. Δαουτόπουλος τονίζει πως πρέπει να συνεχιστούν και να συνδεθούν και με άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, ώστε να εξασφαλιστεί η ευημερία και μακροβιότητά τους. «Δεν γίνεται ένα ξενοδοχείο να προσφέρει για πρωινό άσπρο τυρί από κάποια χώρα της ΕΕ και να μη σερβίρει φέτα, όταν σε λίγα χιλιόμετρα από την τουριστική μονάδα υπάρχει κτηνοτροφική εκμετάλλευση», συμπληρώνει.
Με το ίδιο σκεπτικό, της σύνδεσης της πρωτογενούς παραγωγής με τον τουρισμό, πραγματοποιούνται εδώ και 4 χρόνια στη Χαλκιδική τόσο η γιορτή Αριστοτελικών και Αθωνικών Γεύσεων όσο και η έκθεση τοπικών προϊόντων και παραγωγών, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής Γιάννης Κουφίδης.
Αν και μπροστάρηδες στις γιορτές είναι οι τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, τα τελευταία χρόνια και τα Επιμελητήρια επιχειρούν να στηρίξουν τα προϊόντα του τόπου τους. Οι γιορτές, που συνοδεύονται από χορούς και τραγούδια, δεν σταματούν το καλοκαίρι, αλλά συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
