Η «ΥΧ» στην επίσημη διαδικασία κατάταξης των ΠΟΠ οίνων Γουμένισσας

Σε μία από τις πιο δημοφιλείς και συνάμα ιστορικές αμπελουργικές ζώνες της Κεντρικής Μακεδονίας, εκεί όπου παράγονται οι φημισμένοι οίνοι ΠΟΠ Γουμένισσας, βρέθηκε πριν από λίγες ημέρες η «ΥΧ», προσκεκλημένη της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Κιλκίς και του δραστήριου γεωπόνου της ΔΑΟΚ, Βασίλη Ιωαννίδη, ο οποίος εργάζεται μεθοδικά και αποτελεσματικά, προκειμένου οι οίνοι της περιοχής να προβάλουν τον μοναδικό χαρακτήρα τους στα μήκη και στα πλάτη του κόσμου.
Σε αυτή την επίσκεψη δόθηκε η ευκαιρία να δοκιμάσουμε γευστικά τα «φρέσκα» ΠΟΠ κρασιά της Γουμένισσας και να συμμετέχουμε –χωρίς δικαίωμα βαθμολόγησης– στη φετινή διαδικασία οργανοληπτικού ελέγχου/κατάταξης οίνων Γουμένισσα για το 2023, μετά τον διοικητικό έλεγχο των δηλώσεων παραγωγής των οινοποιείων και την αναλυτική εξέταση των οίνων από το Περιφερειακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου.
Από νωρίς, στο οινοποιείο Χατζηβαρύτη, στο 6ο χλμ. Γουμένισσας – Γιαννιτσών, συγκεντρώθηκαν οι εκπρόσωποι των επτά τοπικών οινοποιείων που συμμετείχαν στη διαδικασία της τυφλής γευστικής δοκιμής χωρίς, επίσης, να προσμετράται η βαθμολόγησή τους, παρά μόνο των κριτών-μελών της επιτροπής οργανοληπτικού ελέγχου, οι οποίοι ορίστηκαν από την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ).
Στόχος
Στόχος της δοκιμής, του ελέγχου και της βαθμολόγησης ήταν να διαπιστωθούν η τυπικότητα των καλλιεργούμενων ποικιλιών και η ανάδειξη του ιδιαίτερου και ισχυρού προφίλ τους, που τις διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ΠΟΠ. Σημειώνεται ότι, για να χαρακτηριστεί ένα κρασί ως ΠΟΠ Γουμένισσα, εκτός από τις πατροπαράδοτες καλλιεργητικές πρακτικές, θα πρέπει πέρα από Ξινόμαυρο να περιέχει τουλάχιστον 20% την ελληνική ποικιλία Νεγκόσκα. Αυτό είναι το στοιχείο που το διαφοροποιεί από τα κρασιά ΠΟΠ άλλων περιοχών, όπως της Νάουσας και του Αμυνταίου.
Η διαδικασία και η αξιολόγηση
Στη διαδικασία, και σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Ιωαννίδη, συμμετείχαν συνολικά 62 καλλιεργητές με 300 στρέμματα από 110 αμπελοτεμάχια της αμπελουργικής ζώνης της Γουμένισσας. Χρησιμοποιήθηκαν 210 τόνοι σταφύλια (153 τόνοι Ξινόμαυρο και 57 τόνοι Νεγκόσκα) και παρήχθησαν 134 τόνοι Γουμένισσα ή 180.000 φιάλες.
Τα επτά κρασιά από τα ισάριθμα οινοποιεία συγκέντρωσαν βαθμολογία με μέσο όρο 71,8 (με άριστα το 100), αναδεικνύοντας για ακόμη μία φορά την αρμονία που προσδιορίζει τους οίνους της περιοχής και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του ΠΟΠ Γουμένισσα.
Τα μέλη της επιτροπής οργανοληπτικού ελέγχου, με πρόεδρο τον οινολόγο-οινοποιό Θωμά Λίγα, τόνισαν –μεταξύ άλλων– πως στα χαρακτηριστικά της φετινής χρονιάς συγκαταλέγεται η πολύ καλή ωρίμανση που φαίνεται από το γενικό προφίλ και την τυπικότητά τους, τις οξύτητες, τα χρώματα και τις τανίνες, που επέτρεψαν στους αμπελουργούς να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
«Η Γουμένισσα έχει ξεφύγει από τον ρουστίκ χαρακτήρα της. Τα κρασιά της είναι πιο φρουτώδη, πιο μαλακά, και έχει φτάσει στο σημείο να προτείνει οίνους για νέους γευστικούς καταναλωτές που θέλουν φρουτώδη κρασιά με λιγότερη αλκοόλη, αλλά και για τη γαστρονομική κουζίνα», δήλωσε ο κ. Λίγας.
Συνολικά, συμμετείχαν 62 καλλιεργητές με 300 στρέμματα από 110 αμπελοτεμάχια της αμπελουργικής ζώνης της Γουμένισσας
Ποικιλία Νεγκόσκα
Από τις παρατηρήσεις και τα σχόλια της επιτροπής αναδείχθηκε, επίσης, και το ζήτημα της «χαρισματικής», όπως χαρακτηρίστηκε, ποικιλίας Νεγκόσκα που καλλιεργείται μόνον στο Κιλκίς. Μάλιστα, ο πρόεδρος της επιτροπής πρότεινε προς τους οινοποιούς και τη ΔΑΟΚ να ζητήσουν με ενέργειές τους από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να εξαιρεθεί η υποχρεωτική ποσοστιαία αναλογία Ξινόμαυρου και Νεγκόσκας, όπως και η υποχρέωση οινοποίησης στο βαρέλι, προκειμένου να μη χαθεί η τυπικότητα Γουμένισσα.
Τα οινοποιεία που συμμετείχαν στη διαδικασία κατάταξης και, πλέον, μπορούν να εμφιαλώσουν τη «ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ 2023» τα επόμενα χρόνια είναι τα εξής: Αιδαρίνη, Χατζηβαρύτη, Βαλτάρα, Κυρ-Γιάννη, Μπουτάρη Οινοποιεία ΑΕ, Μικρό Κτήμα Τίτου και Τάτση Π. & Τάτση Σ. ΙΚΕ.
Σύμφωνα, τέλος, με τα στοιχεία του γεωπόνου της ΔΑΟΚ, συνολικά, η έκταση των αμπελοτεμαχίων στην αμπελουργική ζώνη της Γουμένισσας είναι 1.561 στρέμματα, εκ των οποίων τα 400 με ποικιλία Νεγκόσκα και τα 1.100 με ποικιλία Ξινόμαυρο. Η συνολική παραγωγή οίνων σε οινοποιεία της ΠΕ Κιλκίς κατά το 2023-2024 έφτασε τα 6.574 εκατόλιτρα (hl) και των οίνων ΠΟΠ Γουμένισσα τα 1.377 εκατόλιτρα (hl).
Η οινική χρονιά στο terroir της Γουμένισσας
Όπως εξήγησε η οινολόγος Χλόη Χατζηβαρύτη, το 2023 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για τις λευκές ποικιλίες και καλύτερη για τις κόκκινες. «Είχαμε αντίξοες καιρικές συνθήκες και υψηλά χιλιοστά βροχής, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη ένταση μυκητολογικών ασθενειών – με βασική τον περονόσπορο. Αυτό το γεγονός προκάλεσε μείωση της παραγωγής που κυμαινόταν στο 20%-50%, ανάλογα με τις ποικιλίες», σημείωσε.
Και πρόσθεσε: «Τον Ιούλιο, ξεκίνησαν οι μεγάλοι καύσωνες, που το φυτό ζορίστηκε από την αντίθετη πλευρά, ωστόσο ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος εξελίχθηκαν αρκετά καλά, με αποτέλεσμα να έχουν πολύ καλή ωρίμανση τα κόκκινα κρασιά».
Όπως εκτίμησε η ίδια, είναι ακόμη νωρίς να πούμε κάτι για τη φετινή χρονιά. «Προς το παρόν, όλα καλά, είμαστε στο στάδιο της άνθισης και με φαινόμενο πρωιμότητας τουλάχιστον τρεις εβδομάδες νωρίτερα σε σχέση με άλλες χρονιές. Έκανε τόση ζέστη που το φυτό “έτρεξε”. Αυτή την περίοδο, δεν θέλουμε βροχές, γιατί είμαστε στην άνθιση», κατέληξε.