του Γιώργου Ζακυνθινού, καθηγητή M.Sc, PhD, προέδρου του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων της Σχολής Γεωπονίας και Τροφίμων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Υπάρχουν πολλές στρατηγικές καταπολέμησης των ζιζανίων που χρησιμοποιούνται από τους καλλιεργητές δέντρων, ανάλογα με τους τύπους ζιζανίων, την περιοχή που πρέπει να ελεγχθεί, τη διαθεσιμότητα και τη σκοπιμότητα της εργασίας και αν ο χώρος βρίσκεται κάτω από συμβατικές ή βιολογικές πρακτικές παραγωγής. Υπάρχουν συχνά ετήσια και πολυετή ζιζάνια, που αναπτύσσονται στον οπωρώνα ταυτόχρονα, σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης.
Οι τύποι εδάφους, η τοποθεσία και η άρδευση είναι όλες οι μεταβλητές που συμβάλλουν στις διαφορετικές διαχειριστικές ζιζανίων για διαφορετικές τοποθεσίες οπωρώνων. Μερικά ζιζάνια εισέρχονται σε ορισμένες περιοχές ενός οπωρώνα και αναπτύσσονται σε κηλίδες, ενώ άλλα μπορεί να καλύπτουν ολόκληρο τον οπωρώνα. Αυτοί είναι μερικοί λόγοι για τους οποίους μία μέθοδος ή ένα προϊόν που χρησιμοποιείται δεν θα ελέγχει όλα τα ζιζάνια σε μια τοποθεσία.
Η επιτυχής διαχείριση των ζιζανίων σε οπωρώνες απαιτεί ένα σύστημα όλο τον χρόνο που συνδυάζει διαφορετικές στρατηγικές. Το πρώτο βήμα για τον έλεγχο των ζιζανίων είναι να κατανοήσουμε την προέλευσή τους, τη βιολογία τους και την εξέλιξή τους στα γεωργικά και κηπευτικά οικοσυστήματα. Οι μη χημικές τεχνικές θα πρέπει να εξετάζονται σε εναλλαγή με χημικά σε συμβατικά προγράμματα για τον περιορισμό της αντίστασης και της επιλογής για συγκεκριμένες κατηγορίες ζιζανίων.
Η σωστή διαχείριση των ζιζανίων είναι σημαντική για έναν υγιή δενδρώνα με οπωροφόρα δέντρα. Τα οπωροφόρα δέντρα και τα ζιζάνια ανταγωνίζονται για το νερό, τα θρεπτικά συστατικά και το φως. Τα ζιζάνια λειτουργούν ως ξενιστές για έντομα που προκαλούν διάφορα συμπτώματα και για προσβολές από νηματώδεις που μεταφέρουν ιογενείς ασθένειες.
Οι καλλιεργητές καρποφόρων δέντρων θα πρέπει να χρησιμοποιούν ένα σύστημα χλοοτάπητα και λωρίδες χωρίς ζιζάνια κάτω από τα δέντρα (βλ. φωτό 1). Οι μη χημικές πρακτικές διαχείρισης ζιζανίων αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης ζιζανίων. Ο χλοοτάπητας ελαχιστοποιεί τη διάβρωση και παρέχει χώρο για τα μηχανήματα και τις μηχανικές ή χειρωνακτικές εργασίες.
Μερικές σκέψεις
Όταν χρησιμοποιείτε ένα χημικό ζιζανιοκτόνο, ελέγξτε την ετικέτα για να δείτε εάν είναι ασφαλές για την ηλικία του δέντρου σας. Ορισμένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όταν φυτεύεται αρχικά το δέντρο, ενώ άλλα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μέχρι το δέντρο να είναι τουλάχιστον ενός έτους. Με χημικά ή οργανικά ζιζανιοκτόνα, μην αγγίζετε ποτέ το φλοιό ή τα φύλλα του δέντρου φρούτων – το δέντρο μπορεί να είναι ευαίσθητο στο ζιζανιοκτόνο όπως και τα ζιζάνια.
Επίσης, μια έξυπνη ιδέα είναι να αλλάζετε την πρακτική με ζιζανιοκτόνα κάθε τρία χρόνια. Ορισμένα ζιζάνια μπορεί να αναπτύξουν αντίσταση σε ένα συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο, αλλά η χρήση διαφορετικού ανά λίγα χρόνια μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη αυτού. Μπορείτε να επιστρέψετε στο αρχικό ζιζανιοκτόνο, αφού χρησιμοποιήσετε το εναλλακτικό για τρία χρόνια.
Τύποι ζιζανιοκτόνων
✱ Τα προφυτρωτικά. Τα προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα εμποδίζουν τους σπόρους ζιζανίων από τη βλάστηση, μειώνοντας τον αριθμό των ορατών ζιζανίων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Αυτά χρησιμοποιούνται καλύτερα στο τέλος της άνοιξης, όταν ο καιρός αρχίζει να ζεσταίνεται.
Ψάχνουμε για ένα ζιζανιοκτόνο που έχει χαρακτηριστεί ασφαλές για τον τύπο οπωροφόρων δέντρων ή ένα όπως το napropamide ή το flumioxazin που λειτουργεί με όλα τα δέντρα. Τα προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα απαντούν συχνά ως κόκκοι, έτσι ώστε να διαδίδονται γύρω από το δέντρο – τουλάχιστον 30 εκ. από τον κορμό. Εάν χρησιμοποιήσουμε ένα υγρό ζιζανιοκτόνο, ψεκάζουμε ομοιόμορφα γύρω από το δέντρο.
✱ Τα μεταφυτρωτικά. Τα προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα δεν θα καλύψουν όλα τα πιθανά ζιζάνια, επομένως μπορεί να εμφανιστούν ορισμένες μετα-αναδυόμενες ζιζανιοκοινωνίες. Χρησιμοποιούμε ένα μη επιλεκτικό ζιζανιοκτόνο που μπορεί να σκοτώσει οποιοδήποτε είδος ζιζανίων, όπως το glyphosate, και να το ψεκάσουμε απευθείας στα φύλλα και το στέλεχος του ζιζανίου. Εάν κυριαρχούν στον δενδρώνα ζιζάνια συγκεκριμένου τύπου, αναζητούμε ένα επιλεκτικό για τα οπωροφόρα μας ζιζανιοκτόνο που λειτουργεί με το είδος ζιζανίων μας. Για παράδειγμα, το sethoxydim καταστρέφει χλοώδη ζιζάνια γύρω από τα οπωροφόρα δέντρα.
✱ Η βιολογική προσέγγιση. Αν είστε ενάντια στη χρήση χημικών ουσιών γύρω από δέντρο των φρούτων σας, υπάρχουν πολλές οργανικές επιλογές. Ο πολτός καλαμποκιού λειτουργεί ως προφυτρωτικό ζιζανιοκτόνο που μπορείτε να εφαρμόζετε κάθε τέσσερις έως έξι εβδομάδες για να διατηρήσετε τα ζιζάνια υπό έλεγχο. Το σκάλισμα γύρω από το δέντρο βοηθά να κρατάει την υγρασία και να εμποδίζει τον ήλιο από τους σπόρους των ζιζανίων για να τους σταματήσει από τη βλάστηση. Η ρίψη ξιδιού απευθείας στα αναδυόμενα ζιζάνια μπορεί να τα σκοτώσει, όπως και το βραστό νερό.
