cap-2020

«Είναι απίθανο να δούµε σηµαντικές αναθεωρήσεις της βασικής νοµοθεσίας της ΚΑΠ µέχρι και την επόµενη δεκαετία», εκτιµά ο διακεκριµένος Ιρλανδός καθηγητής Ευρωπαϊκής Αγροτικής Πολιτικής, Άλαν Μάθιους, ο οποίος συµµετείχε στο 15ο Συνέδριο της Ένωσης Ευρωπαίων Αγρο-οικονοµολόγων (ΕΑΑΕ), που πραγµατοποιήθηκε πριν από λίγες ηµέρες στην Πάρµα της Ιταλίας (29/8-1/9).

Στο συνέδριο, ακαδηµαϊκοί, µελετητές και επαγγελµατίες του αγροδιατροφικού τοµέα µίλησαν διεξοδικά για τα µεγάλα ζητήµατα που απασχολούν την Ευρώπη, µε έµφαση στη δυνατότητα διαµόρφωσης συστηµάτων που µπορούν να επιφέρουν ισορροπία ανάµεσα στις αγορές και στην κοινωνία.

Για τα οικονοµικά και τις πολιτικές της ΚΑΠ µετά το 2020, τοποθετήθηκαν, µεταξύ άλλων, ο διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονοµικής Ανάλυσης, Προοπτικών, Αξιολογήσεων & Επικοινωνίας στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τάσος Χανιώτης, o καθηγητής Οικονοµικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας στο Παρίσι AgriParisTech Jean-Christophe Bureau, o καθηγητής Οικονοµικών και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο του Leuve, Johan Swinnen. Στην οµιλία του, ο Άλαν Μάθιους επικεντρώθηκε στην υπάρχουσα κατάσταση, αλλά και στη διαδικασία για τη διαµόρφωση της ΚΑΠ µετά το 2020, τονίζοντας τα προβλήµατα που έχουν προκύψει. «Η λήψη αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αργή!» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Χρονοδιάγραµµα

Όταν η Επιτροπή ανέλαβε την πρωτοβουλία να προχωρήσει στην απλούστευση και στον εκσυγχρονισµό της ΚΑΠ, ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, ανέφερε ότι θα υπάρξει ανακοίνωση προς τα τέλη του έτους, ώστε να κληθούν οι ενδιαφερόµενοι να τοποθετηθούν. Στη συνέχεια, η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να υποβάλει νοµοθετικές προτάσεις, αλλά, όπως εξηγεί ο καθηγητής, το νωρίτερο που αυτό µπορεί να συµβεί είναι την άνοιξη του 2018. Με λίγα λόγια, θα απέµεναν µόλις 12 µήνες, έως τον Μάρτιο του 2019, καθώς σταµατάει τις εργασίες του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειµένου να διεξαχθούν οι ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2019.
«Φαίνεται µάλλον σαφές ότι οποιαδήποτε νοµοθετική πρόταση για την αναθεώρηση των βασικών παραµέτρων της ΚΑΠ –που θα υποβληθεί (το νωρίτερο) τον Μάρτιο του 2018– δεν θα έχει καµία πιθανότητα να περάσει τόσο από το Συµβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο, πριν από το τέλος της θητείας του Κοινοβουλίου», σηµειώνει.

Εν τω µεταξύ, η διαδικασία διαβουλεύσεων για το νέο Πολυετές Δηµοσιονοµικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ 2021-2027 αναµένεται να ξεκινήσει ίσως και στα µέσα του 2018, λόγω της αβεβαιότητας που έχουν δηµιουργήσει το brexit, αλλά και η συζήτηση που διεξάγεται παράλληλα για το µέλλον της Ευρώπης (Λευκή Βίβλος). Το ερώτηµα που τίθεται είναι πώς θα συναποφασίσουν για το µέλλον της ΚΑΠ Ευρωκοινοβούλιο και Συµβούλιο χωρίς να γνωρίζουν ποιο θα είναι το συνολικό ύψος της χρηµατοδότησης της ΚΑΠ µετά το 2020;
«Αν τα στοιχεία της ΚΑΠ στο νέο ΠΔΠ δεν είναι γνωστά κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, δεν µπορούµε να αναµένουµε από την COMAGRI να εξετάσει σοβαρά κάθε πρόταση της Επιτροπής, που θα υποβληθεί κατά το πρώτο εξάµηνο του επόµενου έτους», τονίζει ο Άλαν Μάθιους. «Το καλύτερο που µπορεί να ελπίζει η Επιτροπή είναι να γίνει µια µερική αναθεώρηση της ΚΑΠ εντός δώδεκα µηνών, υπό την προϋπόθεση ότι θα επικεντρωθεί σε έναν πολύ µικρό αριθµό –ένα ή δύο– ζητηµάτων».

Μείωση του προϋπολογισµού

Στην περίπτωση που επιτευχθεί συµφωνία στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, το επόµενο ΠΔΠ θα τεθεί σε ισχύ από την 1/1/2021. Μάλιστα, όπως σηµειώνει ο Άλαν Μάθιους, στην περίπτωση αυτή, όλα συνηγορούν σε µείωση του προϋπολογισµού της ΚΑΠ. Σήµερα, η ΚΑΠ εξακολουθεί να αποτελεί το µεγαλύτερο κονδύλι στον προϋπολογισµό της ΕΕ, καθώς αντιστοιχεί στο 40% περίπου του συνόλου. η ΕΕ έχει πλέον να αντιµετωπίσει νέες σηµαντικές προκλήσεις, όπως είναι η µετανάστευση, η ασφάλεια και η ανάπτυξη. Παράλληλα, δεν έχει ξεκαθαριστεί το τι µέλλει γενέσθαι µε τις άµεσες πληρωµές. Στην υπόθεση ότι θα µειωθεί ο προϋπολογισµός της ΚΑΠ, πρέπει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο να αποφασίσει πώς θα την εφαρµόσει στους πυλώνες 1 και 2. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη-µέλη θα έχουν διαφορετικές απόψεις.

Ο απλούστερος τρόπος για την επίλυση αυτών των διαφορών, κατά τον κ. Μάθιους, είναι ενδεχοµένως να δοθεί µεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-µέλη να µεταφέρουν τους πόρους της ΕΕ µεταξύ των πυλώνων. Κατά κάποιον τρόπο, οι Ευρωπαίοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι θα ελπίζουν το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο να µην καταλήξει εγκαίρως σε συµφωνία για το επόµενο ΠΔΠ, ώστε να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2021. Κι αυτό γιατί, σύµφωνα µε τους κανόνες της Συνθήκης, εάν δεν επιτευχθεί συµφωνία πριν από το τέλος του προηγούµενου ΠΔΠ, το τελευταίο παρατείνεται.

Αυτό σηµαίνει ότι τα ανώτατα όρια για τις δαπάνες της ΚΑΠ θα παραµείνουν όπως και στο σηµερινό ΠΔΠ, αντί να µειωθούν, όπως είναι πιθανό, στο πλαίσιο του επόµενου.