Η φύση έχει τον μηχανισμό να αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες της, όμως, όπως φαίνεται, δεν το έχει μόνο αυτή.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναγέννησης ενός ανενεργού μέχρι πρόσφατα Αγροτικού Συνεταιρισμού, που σήμερα αποτελεί success story, είναι αυτό του Ορχομενού (ΑΣΟΟ). Μόλις δύο χρόνια μετά την απόφαση εκκαθάρισης και ανασύστασης του Συνεταιρισμού Πετρομαγούλας (πλέον Ορχομενού), τα πρώτα δείγματα γραφής της σύμπραξης των παραγωγών αποτελούν ήδη παράδειγμα προς μίμηση, αφού περιλαμβάνουν την παραγωγή του πρώτου πιστοποιημένου βαμβακιού με ονομασία «Βαμβάκι Συνεταιρισμού Ορχομενού», με την πρώτη σοδειά να «απολαμβάνει» μια εντυπωσιακή τιμή εκκοκκισμού (60 λεπτά/κιλό).
Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Βασίλης Τσαγαλάς, «η βασικότερη πρόκληση ήταν να αλλάξει η νοοτροπία των αγροτών απέναντι στην έννοια του συνεταιρισμού, η οργάνωσή τους σε ομάδες και η βελτιστοποίηση της αγροτικής δραστηριότητας της περιοχής». Σε αυτό το πλαίσιο, με την ενεργοποίηση του Συνεταιρισμού δημιουργήθηκε μια ομάδα βαμβακοπαραγωγών, εκ των οποίων 32 καλλιεργητές εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία για την παραγωγή πιστοποιημένου βαμβακιού. «Όταν υπάρχει ονοµασία προέλευσης, κανείς δεν µπορεί να κερδοσκοπήσει στην τιµή του προϊόντος. Tο ότι παράγουµε πιστοποιηµένο προϊόν– και αναφέρομαι συγκεκριμένα στο βαμβάκι– σηµαίνει ότι μπορούμε να διεκδικήσουμε επάξια µια θέση στην παγκόσµια αγορά και το προϊόν µας δεν θα πουληθεί χύµα στην Κίνα. Αντ’ αυτού, θα το αγοράσουν µεγάλες πολυεθνικές εταιρείες από τον κλάδο της ένδυσης», τονίζει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΑΣΟΟ.
Πιλοτική εφαρμογή
Στην πρώτη πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος cotton best eu, που στηρίχτηκε στην επιλογή συγκεκριμένου σπόρου (ST 318) της εταιρείας Pioneer Hi-Bred Hellas, ο οποίος ταιριάζει στο έδαφος και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής (κάμπος Κωπαΐδας), εντάχθηκαν συνολικά 1.150 στρέμματα. Η πρώτη συγκομιδή απέδωσε (350 κιλά το στρέμμα) περίπου 400 τόνους βαμβάκι εξαιρετικής ποιότητας, με υψηλή λευκότητα, μήκος ίνας 29 χιλ. και, το σημαντικότερο, έχει τα ίδια χαρακτηριστικά σε όλες τις μπάλες. Η επιβράβευση ήρθε με την επίτευξη μεγαλύτερης τιμής εκκοκκισμού κατά έξι λεπτά το κιλό επιπλέον της μέσης τιμής, δηλαδή η τελική τιμή εκκόκκισης έφτασε τα 60 λεπτά το κιλό. Μάλιστα, η διαδικασία των προσφορών από τα εκκοκκιστήρια της περιοχής ήταν «κλειστή» και το εκκοκκιστήριο Μίχα ήταν αυτό που έκανε τη μεγαλύτερη προσφορά.
Το χρονικό της επιτυχίας
Πώς ξεκίνησαν όμως όλα; Για την πορεία ανασυγκρότησης του συνεταιρισμού μίλησε αναλυτικά στην «ΥΧ» ο νέος πρόεδρος του συνεταιρισμού: «Όταν αναλάβαμε τον ΑΣ (σ.σ. μέσα του 2014) είχε έναν πολύ μικρό κύκλο εργασιών και όλα του τα έσοδα προέρχονταν από ενοίκια. Ουσιαστικά, το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να καταχωρήσουμε τον συνεταιρισμό στο Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Όταν τελειώσαμε με τα διαδικαστικά, συνεχίσαμε με σποροπαραγωγή σιτηρών, εμπορία σιτηρών, δημιουργία ομάδας παραγωγών σιτοπαραγωγών, ομάδας παραγωγών τοματοπαραγωγών, ομάδας παραγωγών βάμβακος. Κάναμε σεμινάρια ορθολογικής χρήσης φυτοφαρμάκων ώστε να πάρουμε πιστοποιήσεις, δημιουργήσαμε –από τους πρώτους συνεταιρισμούς– ΚΤΕΟ ψεκαστικών, κάναμε εκπαιδευτικά σεμινάρια στους αγρότες μέλη μας».
Και πρόσθεσε: «Το 2014, ο συνεταιρισμός υποτίθεται ότι είχε 600 μέλη, και λέω υποτίθεται, διότι όταν έγινε ο σχετικός έλεγχος αντιληφθήκαμε ότι τα στοιχεία ήταν τόσο παλιά που περίπου τα 300 μέλη δεν ήταν πια στη ζωή. Επίσης, κανένα μέλος δεν είχε πληρώσει την συνεταιριστική του μερίδα. Σήμερα, όσα μέλη παρέμειναν ενεργά, εμπιστεύονται και μας ακολουθούν στις αποφάσεις που παίρνουμε. Αυτό που έπρεπε λοιπόν να γίνει, και πιστεύω ότι καταφέραμε, είναι να αντιληφθούν οι αγρότες τι σημαίνει συνεταιρίζεσθαι, γιατί υπάρχει μια λανθάνουσα άποψη σε πολλούς, που οφείλεται στις παθογένειες του παρελθόντος. Ευτυχώς για μένα –και επειδή στην επαγγελματική μου καριέρα έχω περάσει από πολλές επιχειρήσεις (σ.σ. με σπουδές οικονομολόγου και MBA διοίκηση επιχειρήσεων)–, μπορούσα να τους μεταδώσω μια διαφορετική κουλτούρα».
Επιστέγασμα όλων αυτών, σύμφωνα με τον κ. Τσαγαλά, ήταν να «πιστοποιήσουμε φέτος βαμβάκι σε συνεργασία με την εταιρεία Pioneer (και την TÜV Hellas – TÜV Nord Group) και στη συνέχεια με προσφορές πετύχαμε τιμή παραγωγού στα 60 λεπτά/κιλό (στο εκκοκκιστήριο Μίχας), όταν η τιμή της αγοράς δεν ξεπέρασε τα 54 λεπτά το κιλό.
Το βαμβάκι στην πρώτη πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος cotton best eu, στηρίχτηκε στην επιλογή συγκεκριμένου σπόρου της εταιρείας Pioneer, παραδόθηκε στους εκκοκκιστές στεγνό, παραδόθηκε μόνο το πρώτο χέρι (σ.σ. το καλύτερο ποιοτικά), ενώ σε συνεργασία με τρεις γεωπόνους κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε κατά την καλλιέργεια. Τελικά, όλοι ενθουσιάστηκαν με το αποτέλεσμα, τόσο ο εκκοκκιστής όσο και οι παραγωγοί. Για τον λόγο αυτό, την επόμενη καλλιεργητική χρονιά θα συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια με περισσότερα στρέμματα, που υπολογίζουμε να φτάσουν τα 2.500.
Επιπλέον, θα εφαρμόσουμε και άλλα προγράμματα, με την σποροπαραγωγή και άλλων εταιρειών. Όταν δημιουργείς ένα καλό προηγούμενο, τότε τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Αυτό προσπάθησα να μεταδώσω και στους αγρότες μας, ότι δηλαδή αν παράγεις ποιοτικά προϊόντα, δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα. Θεωρώ ότι του χρόνου θα έχουμε μεγαλύτερο success story. Αυτές είναι οι ενδείξεις που έχουμε».
Τα οφέλη των συνεταιρισμών
Σε μια περίοδο που το συνεταιριστικό κίνημα βρίσκεται σε διαδικασία ανανέωσης, ρωτήσαμε τον κ. Τσαγαλά σε ποιες βάσεις, σύμφωνα με την δική του εμπειρία, θα πρέπει να βασιστεί; «Ο μόνος δρόμος για το συνεταιριστικό κίνημα και την ελληνική παραγωγή είναι να στραφούν στην ποιοτική καλλιέργεια. Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική, πέρα από τη συνεργασία και την συνένωση των δυνάμεων. Η ελληνική αγροτική παραγωγή είναι μια σταγόνα στο ωκεανό σε σχέση με άλλες χώρες, οπότε μόνο μέσα από την ποιοτική μας υπεροχή μπορούμε να ξεχωρίσουμε», μας εξήγησε.
Να σημειωθεί ότι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ορχομενού, μετά την ένταξή του στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών, μετρά 140 μέλη, ενώ το καταστατικό, πέρα από τη συνεταιριστική μερίδα, προβλέπει την παράδοση του 80% της παραγωγής των μελών του.
