ΗΠΑ: Διευρύνεται η αγορά αγροτικής γης από επενδυτικές επιχειρήσεις

Ανησυχία για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα

hpa-dieurynetai-h-agora

ηπΟλοένα και λιγότερη αγροτική γη παραμένει στα χέρια των Αμερικανών αγροτών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA), τουλάχιστον το 30% της αμερικανικής αγροτικής γης ανήκει σε επενδυτικές επιχειρήσεις, που απλά την εκμισθώνουν στους γεωργούς.

Όπως αναφέρεται στο New Food Economy, μετά την κατάρρευση της χρηματιστηριακής αγοράς το 2007, αρκετοί θεσμικοί επενδυτές βρέθηκαν σε αναζήτηση νέων αγορών για να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους. Επιθυμία τους, αυτοί οι καινούργιοι προορισμοί να αποδειχθούν πιο ανθεκτικοί από τα σύνθετα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, που κατέρρευσαν όταν έσκασε η χρηματοπιστωτική φούσκα στην αγορά ακινήτων. Αυτό που βρήκαν ήταν μια αγορά έτοιμη για αλλαγή.

Εκείνη την περίοδο, πολλοί από τους ηλικιωμένους ιδιοκτήτες αγροκτημάτων αναζητούσαν έναν τρόπο, ώστε να πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους. Κάπως έτσι, οι εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι επενδυτικές τράπεζες έκαναν την κίνησή τους. Το αποτέλεσμα της ανάμειξης όλο και περισσότερων ατόμων και επιχειρήσεων με την αγροτική ιδιοκτησία αποτυπώνεται σε έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα, σύμφωνα με την οποία η τιμή ανά στρέμμα γης στη συγκεκριμένη αγροτική πολιτεία των ΗΠΑ έχει σημειώσει κολοσσιαία αύξηση, της τάξεως του 1.600%, μεταξύ 1970 και 2016. Στην εκτόξευση της τιμής έχουν συμβάλει –μεταξύ άλλων– τα επιτόκια, που βρίσκονται σε ιστορικό χαμηλό από την οικονομική κρίση του 2007-2008, αλλά και οι ίδιοι οι επενδυτές, που βλέπουν την αγορά γης ως μια επικερδή επιχείρηση. Πολλοί από αυτούς αγοράζουν βοσκότοπους χαμηλής αξίας και τους αναβαθμίζουν σε καλλιεργήσιμη γη αυξημένης απόδοσης.

Από αυτή την αλλαγή σκηνικού, ο απλός αγρότης δεν αποκομίζει οφέλη. Από την περίοδο που οι τιμές των γεωργικών εκτάσεων άρχισαν να παίρνουν τα πάνω τους, πολλές τιμές αγροτικών προϊόντων έχουν βρεθεί σε τέλμα ή και –σε αρκετές περιπτώσεις– μειωθεί. Ακόμα και οι τιμές στο καλαμπόκι, που το 2012 είχαν εκτιναχθεί, σήμερα εμφανίζονται μειωμένες πλέον του μισού, φτάνοντας στα επίπεδα που βρίσκονταν το 2007, την εποχή που οι τιμές των γεωργικών εκτάσεων πρωτοξεκίνησαν να αυξάνονται.

Όμως και από τη σκοπιά της βιωσιμότητας, το φαινόμενο της συσσώρευσης της γεωργικής γης σε χέρια που κινούνται με αμιγώς οικονομικά κίνητρα κρύβει σημαντικά μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, οι εταιρείες που επενδύουν σε γεωργικές εκτάσεις προάγουν κατά κανόνα τη μονοκαλλιέργεια, την εντατικοποίηση, τη «βιομηχανική γεωργία», δηλαδή πρακτικές που συνεχίζουν να υποβαθμίζουν τις αμερικανικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις.