Η γλουτένη, η μόδα της εποχής και οι συνέπειες στην υγεία

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Άλλη μια μόδα που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο ή μια επιστημονική αλήθεια; Η γλουτένη, η πρωτεΐνη που βρίσκεται στο ενδοσπέρμιο διαφόρων δημητριακών είναι υπεύθυνη για την κυκλοφορία πολλών προϊόντων που υποστηρίζουν πως η έλλειψή της μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην υγεία των καταναλωτών.

Η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Πηνελόπη Δουβόγιαννη μάς πληροφορεί: «Η γλουτένη βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και σε μικρότερη ποσότητα στη βρώμη. Οπότε και όλα τα τρόφιμα που φτιάχνονται από το αλεύρι τους περιέχουν γλουτένη. Εκτός από τα προφανή τρόφιμα, όπως είναι το ψωμί και τα αρτοπαρασκευάσματα που φτιάχνονται από αλεύρι σιταριού, κριθαριού ή σίκαλης, πολλά συσκευασμένα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν γλουτένη, όπως για παράδειγμα σοκολάτες, κέτσαπ, σάλτσες».

Ποιοι πρέπει να την αποφεύγουν

Πολλοί είναι ίσως οι καταναλωτές που, λόγω παραπληροφόρησης, πιστεύουν πως η αποφυγή των τροφίμων με γλουτένη θα βελτιώσει τη διατροφή τους, θα μειώσει τα κιλά τους και θα επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία τους.

Στην πραγματικότητα, «δεν υπάρχει λόγος ένας υγιής άνθρωπος να αποκλείσει την γλουτένη από την διατροφή του» τονίζει η Π. Δουβόγιαννη. Οι άνθρωποι που πρέπει να βγάλουν από τη διατροφή τους τη γλουτένη είναι αυτοί που πάσχουν από κοιλιοκάκη. Σύμφωνα με τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων(ΕΦΕΤ), «η κοιλιοκάκη είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση του λεπτού εντέρου λόγω μόνιμης δυσανεξίας στη γλουτένη».

Ο κλινικός διαιτολόγος – βιολόγος, Χάρης Δημοσθενόπουλος, επισημαίνει: «Οι ασθενείς με δυσανεξία στη γλουτένη θα πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να αποφεύγουν τα δημητριακά και τα τρόφιμα που την περιέχουν (δημητριακά πρωινού, άλευρα, ζυμαρικά, κέικ, μπισκότα, σάλτσες κ.λπ.) και να ενθαρρύνονται να τρώνε φυσικά τρόφιμα χωρίς γλουτένη και εναλλακτικές πηγές αμύλου (καλαμπόκι, ρύζι, πατάτες κ.λπ.). Τα επίπεδα ευαισθησίας στη γλουτένη των τροφίμων διαφέρουν μεταξύ των ασθενών με δυσανεξία στη γλουτένη».

Η ασφάλεια των καταναλωτών

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 1169/2011, ο οποίος αναφέρεται στις αλλεργιογόνες ουσίες μέσω της διατροφής και στην υποχρεωτική ένδειξη στην σήμανση των τροφίμων, μεταξύ άλλων πληροφοριών που θα λαμβάνει ο καταναλωτής μέσα από την σήμανση των τροφίμων, θα πληροφορείται και για τις ουσίες και τα προϊόντα που περιέχονται στα τρόφιμα και προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξία.

Ελληνικές καταναλωτικές οργανώσεις αναφέρουν: «Η βιομηχανία παρασκευής τροφίμων χρησιμοποιεί τη γλουτένη για να δώσει γεύση και άλλες ιδιότητες στις τροφές που παράγει. Θα πρέπει οι καταναλωτές να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ετικέτα του προϊόντος. Τέλος, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ότι η γλουτένη αναγράφεται ως συστατικό μιας τροφής μόνο όταν προστίθεται και όχι όταν περιέχεται σε αυτήν φυσικά. Έτσι, μπορεί μια εταιρία να παρασκευάζει ζυμαρικά από σιτάρι και στην ετικέτα να γράφει ότι δεν περιέχουν γλουτένη, ενώ το σιτάρι περιέχει μεγάλη ποσότητα γλουτένης».

Η γλουτένη, η μόδα της εποχής  και οι συνέπειες στην υγεία Ο διεθνής Οργανισμός Καταναλωτών Organic Consumers Association (OCA) επισημαίνει πως τα προϊόντα με την ένδειξη «χωρίς γλουτένη» δεν κάνουν τα τρόφιμα πιο υγιή, όπως πιστεύουν πολλοί καταναλωτές. Σχεδόν το 40% των καταναλωτών πιστεύουν ότι τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι χρήσιμα για όλους, όχι μόνο για τα άτομα με κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη. Αλλά αυτό είναι μια λανθασμένη υπόθεση. Ο Οργανισμός συμβουλεύει πως αν δεν έχετε κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη, δεν υπάρχει λόγος να αποφεύγετε τα προϊόντα με γλουτένη.

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα προώθησης προϊόντων «Free»

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «GlutenFree» πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2010-2012 και είχε ως σκοπό την ενίσχυση της αγοράς προϊόντων χωρίς γλουτένη προς όφελος των ανθρώπων που πάσχουν από κοιλιοκάκη.

Σύμφωνα με αυτό, «επί του παρόντος, 2% των Ευρωπαίων καταναλωτών πάσχουν από κοιλιοκάκη, μια πάθηση που απαιτεί αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη. Το πρόγραμμα Glutenfree είχε ως στόχο την ενίσχυση των προϊόντων αρτοποιίας και ζυμαρικών χωρίς γλουτένη, ώστε να γίνουν αποδεκτά από τον καταναλωτή.

Τα νέα προϊόντα έχουν την ικανότητα να παράγουν επιπλέον ετήσιο κύκλο εργασιών και πρόσθετη απασχόληση στις επιχειρήσεις που εμπλέκονται. Η κοινωνία, επίσης, θα μπορούσε να επωφεληθεί, καθώς οι ασθενείς με κοιλιοκάκη θα έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ πλαίσιο τροφίμων χωρίς γλουτένη, που θα κάνουν τη δίαιτα και τη ζωή τους ευκολότερη».

Βικτωρία Αποστολοπούλου