11ο Συνέδριο Ευρωπαίων Αγροτών: Σύμβολο συλλογικής δύναμης και πλατφόρμα διαμόρφωσης ιδεών

Με επίκεντρο την πορεία της ευρωπαϊκής γεωργίας προς ένα ανταγωνιστικό και βιώσιμο μέλλον διαμορφώνοντας ένα πεδίο διαλόγου, πραγματοποιήθηκε το 11ο Συνέδριο των Ευρωπαίων Αγροτών στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας από τις 23 έως τις 25 Οκτωβρίου. Το συνέδριο διοργανώθηκε από τις κεντρικές αγροτικές και συνεταιριστικές οργανώσεις της ΕΕ, Copa-Cogeca, σε συνεργασία με το Δίκτυο Διοικητικής Συνδρομής και Συνεργασίας (AAC) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με περισσότερους από 400 συμμετέχοντες και ομιλητές, το συνέδριο είχε έναν κομβικό ρόλο που χρησιμεύει όχι μόνο ως σύμβολο της συλλογικής δύναμης του κλάδου, αλλά και ως βασική πλατφόρμα για την καλλιέργεια ιδεών και την πρόταση λύσεων. Καθώς ο αγροτικός τομέας εισέρχεται, σύμφωνα με τις Copa-Cogeca, σε μία νέα πολιτική περίοδο, όπου σημαντικές πολιτικές πρόκειται να τον διαμορφώσουν, το συνέδριο ήταν το μέρος για να οικοδομηθούν συνέργειες για την υποστήριξη της ευρωπαϊκής γεωργίας.

Οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα η αγροτική κοινότητα είναι πολλές. Οι αγρότες και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί αντιμετωπίζουν ασύγκριτες συγκλίσεις οικονομικών, κλιματικών και κοινωνικών προκλήσεων: Γεωπολιτική αστάθεια, ακραία καιρικά φαινόμενα, αθέμιτος ανταγωνισμός, υψηλό κόστος εισροών, έλλειψη δίκαιης αναμέτρησης και αυξανόμενο διοικητικό φόρτο. Για όλες αυτές τις δυσκολίες, ο Ούγγρος υπουργός Γεωργίας István Nagy και πρόεδρος του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας, καθώς και ο υπουργός Γεωργίας της Ρουμανίας Florin-Ionut Barbu τόνισαν κατά τις ομιλίες τους στο συνέδριο την επείγουσα ανάγκη να ενωθούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να προσφέρουν ένα βιώσιμο μέλλον για τον τομέα, ανταγωνιστικό, ανθεκτικό και με τις ανάγκες των αγροτών στο επίκεντρο των γεωργικών πολιτικών.

Με τη σειρά του, ο πρόεδρος της Cogeca, Lennart Nilsson, δήλωσε: «Τις τελευταίες δύο ημέρες, είχαμε εντατικές συζητήσεις που καλύπτουν βασικά στρατηγικά θέματα, όπως προώθηση της συνεργασίας, ενίσχυση της καινοτομίας, διευκόλυνση της υιοθέτησης της βιοοικονομίας και δημιουργία μιας καλά χρηματοδοτούμενης Πρωτοβουλίας για την Ανθεκτικότητα του Νερού. Οι συνεισφορές των μελών των Copa και Cogeca σε αυτά τα θέματα είναι απαραίτητες για να διαμορφώσουμε περαιτέρω το δικό μας όραμα για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ με βάση τις πραγματικές ανάγκες».

Ο πρόεδρος της Copa, Massimiliano Giansanti, τόνισε ότι «οι αγρότες που βγήκαν στους δρόμους τους τελευταίους μήνες, δείχνουν πόσο ευάλωτη είναι η κοινότητά μας στις σωρευτικές επιπτώσεις των πολιτικών, των συνθηκών της αγοράς και των γεωπολιτικών γεγονότων. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγροτών. Απαιτούνται συνεκτικές ενέργειες. Αυτό πρέπει να αποδειχθεί από έναν ειδικό αυξημένο προϋπολογισμό της ΚΑΠ μετά το 2027. Χρειάζεται, επίσης, συνοχή στο εμπόριο και, υπό αυτή την έννοια, μη προώθηση της συμφωνίας Mercosur με τη σημερινή της μορφή. Και στην τροφική αλυσίδα απαιτούνται ενέργειες για την αύξηση των αποδοχών των αγροτών». Συνοψίζοντας, υπογράμμισε: «Είμαστε και πρέπει να είμαστε ο πρωταγωνιστής μιας “νέας συμφωνίας ανταγωνιστικότητας για τους αγρότες” που θέτει τη γεωργία στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος: Εξασφάλιση δίκαιου εισοδήματος, παραγωγικότητας και καινοτομίας στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση».

Εργαστήρια και πάνελ

Με ευρεία θεματολογία που επικεντρώθηκε στις κύριες προκλήσεις του αγροτικού τομέα, το συνέδριο περιλάμβανε θεματικά εργαστήρια και κεντρικές ομιλίες. Οι συζητήσεις εξέτασαν τη βιωσιμότητα, τον ρόλο της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και τις επιπτώσεις της γεωπολιτικής κρίσης, του πληθωρισμού τροφίμων και των ακραίων καιρικών φαινομένων. Στόχος ήταν η διασφάλιση ότι ο αγροτικός και δασικός τομέας της ΕΕ θα διαδραματίσει στρατηγικό ρόλο στη διαμόρφωση μελλοντικών πολιτικών, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των αγροτικών περιοχών. Η τελευταία μέρα του συνεδρίου περιλάμβανε τεχνικές επισκέψεις σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις κοντά στο Βουκουρέστι.

Οι συνεταιρισμοί ως φάρος καινοτομίας

Το πρώτο εργαστήριο του συνεδρίου, με τίτλο «Αγροτικοί συνεταιρισμοί: Φάρος για βιώσιμη και ανταγωνιστική γεωργία μέσω της καινοτομίας», επικεντρώθηκε στον ρόλο των συνεταιρισμών στην προώθηση της καινοτομίας μεταξύ των αγροτών. Παρουσιάστηκαν περιπτώσεις αγροτικών συνεταιρισμών που καινοτομούν, μεταξύ των οποίων και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Θεσσαλονίκης (ΕΑΣΘ). Πιο αναλυτικά, στο συγκεκριμένο θεματικό εργαστήρι συμμετείχε ο γενικός διευθυντής της ΕΑΣΘ, Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος, εκπροσωπώντας τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, μέλος των Copa-Cogeca. Ο ίδιος αναφέρθηκε μέσω της ομιλίας του στον τρόπο με τον οποίο η ΕΑΣΘ δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή υπηρεσιών, αλλά επεκτείνεται στην προώθηση της καινοτομίας στη γεωργία.

Συγκεκριμένα, τόνισε ότι «εστιάζουμε στο να κάνουμε την καινοτομία προσβάσιμη. Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους που το έχουμε επιτύχει αυτό είναι μέσω της συμμετοχής μας σε μεγάλης κλίμακας έργα, όπως το “Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Αγροτικού Τομέα”. Το συγκεκριμένο έργο εισάγει πρωτοποριακά εργαλεία, όπως μετεωρολογικούς σταθμούς, drones εξοπλισμένα με πολυφασματικές κάμερες και πλατφόρμες δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, που δίνουν στους αγρότες μια πιο καθαρή εικόνα για τις καλλιέργειες και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Αυτά τα εργαλεία βοηθούν τους αγρότες να λαμβάνουν πιο έγκυρες συστάσεις για το πότε θα ποτίσουν, θα λιπάνουν ή θα αντιμετωπίσουν τα παράσιτα, κάτι που αυξάνει την παραγωγικότητα, ενώ μειώνει το κόστος».

Σχετικά με την παρουσία του στο συνέδριο, ο ίδιος δήλωσε στην «ΥΧ»: «Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική διάκριση τη συμμετοχή μου στο συνέδριο των Ευρωπαίων αγροτών, στο οποίο συμμετείχαν εξέχουσες προσωπικότητες του αγροτικού και συνεταιριστικού κόσμου από όλη την Ευρώπη. Ήταν πολύ γόνιμη η παρουσία μας εδώ και μπορώ να ομολογήσω ότι η παρουσίαση που κάναμε κέρδισε τις εντυπώσεις, καθώς η Ελλάδα πρωτοπορεί στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού».

Η ελληνική αντιπροσωπεία της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ περιελάμβανε, εκτός από τον κ. Γιαννόπουλο, τους κ.κ. Ανέστη Τρυπιτσίδη (διευθύνοντα Σύμβουλο), Χρήστο Μπαρλιά (αντιπρόεδρο), Χρήστο Τσιχήτα (μέλος ΔΣ), Βασίλη Πυργιώτη (επικεφαλής γραφείου Βρυξελλών). Όπως δήλωσε ο κ. Τρυπιτσίδης στην «ΥΧ», «στο συνέδριο παρουσιάστηκαν τα προβλήματα των αγροτών, καθώς και οι φόβοι τους για το μέλλον του αγροτικού τομέα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με τη γήρανση του πληθυσμού και την ανάγκη ανανέωσης των γενεών.

Όσον αφορά τη δική μας παρουσία, γίναμε αποδέκτες πολλών ερωτημάτων σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της τεχνολογίας στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και την εξέλιξη του ψηφιακού μετασχηματισμού του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα. Διευκρινίσαμε ότι είναι μία προσπάθεια ετών, στην οποία έχουν συνδράμει αρκετοί φορείς, με σκοπό τη δημιουργία μιας εθνικής υποδομής. Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος, δεσμευτήκαμε μόλις έχουμε τα αποτελέσματα από την ολοκλήρωση του έργου, να τα παρουσιάσουμε τόσο στις Copa-Cogeca, όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί με τον επιχειρηματικό μας εταίρο τη NEUROPUBLIC, η οποία μαζί με τον Όμιλο ΟΤΕ και τη διαφημιστική ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ είναι οι ανάδοχοι του έργου, για να μπορέσει να γίνει αναπαραγωγή και σε άλλες χώρες».

Για τα δύο θέματα που κέντρισαν περισσότερο το ενδιαφέρον στο συνέδριο έκανε λόγο στην «ΥΧ» ο κ. Μπαρλιάς. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι «αρχικά, η ελληνική παρουσίαση για την εφαρμογή της τεχνολογίας στο χωράφι έγινε θέμα συζήτησης και στα επόμενα πάνελ, αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων αγροτών, οι οποίοι λόγω του κόστους και των καιρικών συνθηκών αδυνατούν να καλλιεργήσουν βάσει των προδιαγραφών. Επομένως, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την εφαρμογή της τεχνολογίας στις ελληνικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να εφαρμόσουν κάτι αντίστοιχο. Η εξέλιξη αυτή δικαιώνει όλους όσους πριν από χρόνια είχαμε οραματιστεί ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα στην εφαρμογή της τεχνολογίας στο χωράφι, ενώ υπήρχαν πολλοί που το θεωρούσαν ανέφικτο». Ο ίδιος, συνέχισε λέγοντας ότι «το δεύτερο θέμα που απασχόλησε ήταν η έκφραση της αγανάκτησης των αγροτών σχετικά με τις αυστηρές προδιαγραφές τις οποίες έχει θέσει η Ευρώπη που, λόγω της επισιτιστικής κρίσης, θα οδηγήσουν στην εισαγωγή προϊόντων από άλλες χώρες, τα οποία δεν πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές».

Με τη σειρά του ο κ. Τσιχήτας δήλωσε στην «ΥΧ» ότι «στο συνέδριο παρουσιάστηκαν πολλές αναλύσεις σχετικά με τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα, των πολιτικών και της νέας ΚΑΠ. Έκανε μεγάλη εντύπωση η εξέλιξη της τεχνολογίας στην Ελλάδα, ενώ έγιναν και πολλές παρουσιάσεις σχετικά με την εξέλιξη των σπόρων και των μηχανημάτων. Αυτό που επικράτησε ήταν ότι οι αγρότες πρέπει να έχουν παρουσία στις εξελίξεις αυτές, γιατί τα δεδομένα στον αγροτικό τομέα αλλάζουν. Λόγω των νέων συνθηκών που δημιουργεί και η κλιματική αλλαγή πρέπει να υπάρχει ένα σημείο διαλόγου και συζήτησης, όπως το συγκεκριμένο συνέδριο, για να ανταλλάσσονται απόψεις και ιδέες». Και οι τρεις ευχαρίστησαν τη Γενική Γραμματέα των Copa-Cogeca, Έλλη Τσιφόρου, για τη διοργάνωση και τη διεξαγωγή του συνεδρίου.

Βιώσιμες πρακτικές για ένα βιώσιμο μέλλον

Το δεύτερο θεματικό εργαστήριο επικεντρώθηκε στις βιώσιμες πρακτικές στον αγροτικό τομέα. Ειδικότερα, το πρώτο πάνελ του εργαστηρίου είχε ως θέμα το νερό και τη διαχείρισή του, ενώ το δεύτερο πάνελ εστίασε στη κυκλική βιοοικονομία και τις λύσεις για την αύξηση της προστιθέμενης αξίας της γεωργίας παραγωγής.

Η Claudia Olazabal, υπεύθυνη της Μονάδας «Βιώσιμη διαχείριση του νερού», της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέφερε ως συμμετέχουσα στο πρώτο πάνελ ότι «η διαχείριση του νερού πρέπει να εστιάσει σε τρεις βασικούς πυλώνες:

• Περιβαλλοντικός: Αποκατάσταση οικοσυστημάτων υπεύθυνων για τον κύκλο του νερού.
• Οικονομικός: Να γίνει η χρήση του νερού πιο αποτελεσματική και πιο έξυπνη εντός της ΕΕ.
• Κοινωνικός: Διασφάλιση της πρόσβασης σε νερό που δεν αποτελεί μείζον πρόβλημα στην Ευρώπη, αλλά παραμένει κρίσιμο σε άλλα μέρη του κόσμου».

Η ίδια συμπλήρωσε ότι «η συμμετοχή των νεότερων γενιών και των γεωργικών συμβούλων θα είναι κρίσιμη για την καλύτερη διαχείριση του νερού και τη συνολική βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα».

Οι προτεραιότητες της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές

Τα θεματικά εργαστήρια συνεχίστηκαν και τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου, με το πρώτο από αυτά να έχει ως θέμα τις προτεραιότητες της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές. Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο ανέφεραν ότι «ο αγροτικός τομέας πρέπει να ηγηθεί από τους βασικούς ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών, οι οποίοι επιβαρύνονται όλο και περισσότερο από διοικητικά καθήκοντα.

Είναι σημαντικό οι αγρότες να συμμετέχουν στις πολιτικές συζητήσεις». Επίσης, τόνισαν σχετικά με την Πράσινη Συμφωνία και τον ρόλο των συνεταιρισμών ότι οι αγρότες θέλουν να συμπεριληφθούν στους διαλόγους προς όφελος της βιωσιμότητας του αγροτικού τομέα. Τέλος, επεσήμαναν πως η πρόσβαση των αγροτών στην καινοτομία είναι βασικός πυλώνας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα. Για την επίτευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού, όμως, χρειάζεται η κατάλληλη εκπαίδευση των αγροτών που θα διασφαλίσει ότι οι αγρότες κατανοούν τον τρόπο εφαρμογής των τεχνολογιών.

Προκλήσεις και ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή γεωργία

Το συνέδριο συνεχίστηκε με το θεματικό εργαστήριο, με τίτλο «Προκλήσεις και ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή γεωργία». Οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, στην προσέλκυση νέων αγροτών, την έρευνα και τη συμβουλευτική. Πιο συγκεκριμένα, ο Mihail Dumitri, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τόνισε ότι «η γεωργία έχει εξελιχθεί σημαντικά και η γεωργική μας εργαλειοθήκη έχει επεκταθεί για να προσελκύει νέους αγρότες. Τουλάχιστον το 3% των παρεμβάσεων στην ΚΑΠ απευθύνεται σε νέους γεωργούς, συμπεριλαμβανομένων της ενίσχυσης εγκατάστασης και των ευνοϊκών συνθηκών για συμβουλευτικές υπηρεσίες και έρευνα. Η πρόσβαση στη γη υπόκειται στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών και είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν στρατηγικές που να λαμβάνουν υπόψη τις αποδόσεις, τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και τα δημογραφικά στοιχεία. Δεν είναι όλα ίδια μεταξύ των χωρών, επομένως χρειάζονται προσαρμοσμένες στρατηγικές».

Εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων και το γεωπολιτικό πλαίσιο

Το τρίτο θεματικό εργαστήριο της ημέρας επικεντρώθηκε στο εμπόριο των αγροδιατροφικών προϊόντων. Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι το εμπόριο δημιουργεί σημαντικούς δεσμούς μεταξύ των αγροτών και των καταναλωτών, ωστόσο υπάρχει το ερώτημα αν οι καταναλωτές πληρώνουν τη σωστή αξία των προϊόντων. Επίσης, ανέφεραν ότι η μεταφορά τροφίμων σε όλο τον κόσμο απαιτεί ενέργεια, καθιστώντας τη βιωσιμότητα βασικό ζήτημα για το άνοιγμα νέων αγορών.

Ποια αγροτική πολιτική χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Το τελευταίο θεματικό εργαστήριο είχε ως θέμα «Ποια αγροτική πολιτική χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση;» στο οποίο ο αντιπρόεδρος της Cοpa, Franck Sander, τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη για:

• Συνεκτικές πολιτικές: Οι αγρότες απαιτούν πολιτικές που προσφέρουν συνέπεια και προβλεψιμότητα σε όλους τους τομείς της οικονομίας, της υγείας και της γεωργίας.
• Οικονομική σταθερότητα: Οι διασφαλίσεις και οι εγγυήσεις είναι απαραίτητες για τους αγρότες για να αντιμετωπίσουν την αστάθεια της αγοράς και τις οικονομικές προκλήσεις.
• Διατροφική κυριαρχία: Η ευρωπαϊκή γεωργία είναι ανταγωνιστική παγκοσμίως και η επισιτιστική κυριαρχία πρέπει να προστατεύεται. Οι συζητήσεις πολιτικής, όπως αυτές για τη Mercosur, θα πρέπει να περιλαμβάνουν ρήτρες διασφάλισης για εισαγωγές από τρίτες χώρες για τη στήριξη των τοπικών αγροτών.

Πληροφορίες

Το Συνέδριο Ευρωπαίων Αγροτών αντιπροσωπεύει μια καίρια στιγμή για την Copa και την Cogeca και τα μέλη τους, τους συνεταιρισμούς και τις οργανώσεις αγροτών από όλη την ΕΕ. Από το 2005, το Ευρωπαϊκό Συνέδριο Αγροτών διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια σε διαφορετική χώρα σε συνεργασία με τοπικά μέλη των Copa-Cogeca.