Από το περιεχόμενο του προσχεδίου για το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης θα εξαρτηθούν οι προτεραιότητες των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης που πρόκειται, τελικά, να ενεργοποιηθούν από το ΥΠΑΑΤ τα επόμενα δύο χρόνια. Σύμφωνα με ανώτατη κυβερνητική πηγή του οικονομικού επιτελείου, την ερχόμενη Παρασκευή 20 Νοεμβρίου το προσχέδιο όχι μόνο θα είναι έτοιμο, αλλά πρόκειται να υποβληθεί και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση.
Ωστόσο, όπως εξηγούν στην «ΥΧ» στελέχη του ΥΠΑΑΤ, δεν γνωρίζουν ποια από τα αιτήματά τους θα γίνουν δεκτά από το οικονομικό επιτελείο, ευελπιστούν όμως στη στήριξη του αιτήματός τους για επενδύσεις, όπως η Μεταποίηση και τα Σχέδια Βελτίωσης, και στην έγκριση Εξισωτικής Αποζημίωσης.
Είναι γνωστό ότι το υπουργείο έχει αιτηθεί να ενταχθούν στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, από το πακέτο δηλαδή των 32 δισ. ευρώ (από τα οποία 12,5 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια), που αντιστοιχούν στην Ελλάδα:
✱ 1,2 δισ. ευρώ περίπου για εγγειοβελτιωτικά έργα κυρίως.
✱ 1 δισ. ευρώ περίπου για την ενεργοποίηση επενδυτικών δράσεων, με κορμό τα Σχέδια Βελτίωσης και τη Μεταποίηση, αλλά και δράσεις με οικολογικό και βιώσιμο πρόσημο, με κατεύθυνση την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, την Εξισωτική Αποζημίωση και τη γενετική βελτίωση των ζώων.
Τα ποσά και τα μέτρα που θα λάβουν το «πράσινο φως» από το οικονομικό επιτελείο για τον αγροδιατροφικό τομέα θα γίνουν γνωστά στις 20 Νοεμβρίου, οπότε και από την επόμενη ημέρα το ΥΠΑΑΤ θα μπορεί να θέσει και τις προτεραιότητές του για τα επόμενα χρόνια.
Ήδη, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ποσό ύψους 371,1 εκατ. ευρώ από τα 8,07 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για την Αγροτική Ανάπτυξη στο πλαίσιο του Next Generation EU. Μάλιστα, την περασμένη Τρίτη 10 Νοεμβρίου επετεύχθη ουσιαστικά συμφωνία από το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ώστε τα χρήματα να είναι στη διάθεση των κρατών-μελών εμπροσθοβαρώς, το 2021 και το 2022.
Αυτά τα 8 δισ. ευρώ περίπου, όπως τόνισε ο εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου, Πάολο Ντε Κάστρο, προστίθενται στην προκαταβολή των 2,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει ένα συνολικό πακέτο στήριξης για την ανάκαμψη του αγροδιατροφικού τομέα άνω των 10 δισ. ευρώ», σημείωσε ο Ντε Κάστρο, υπογραμμίζοντας ότι «πρόκειται για σημείο εκκίνησης, καθώς εάν το επιθυμούν τα κράτη-μέλη, τα κεφάλαια μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν με επιπλέον εθνικούς πόρους, αυξάνοντάς τους έως και πέντε φορές».
Κατανομή κονδυλίων
Ειδικότερα, και με βάση το συμφωνημένο κείμενο, το 30% του συνολικού ποσού θα διατεθεί το 2021 και το 70% το 2022.
Τουλάχιστον το 37% της χρηματοδότησης θα πρέπει να κατευθυνθεί στα βιολογικά και σε δράσεις για το περιβάλλον και την καλή μεταχείριση των ζώων, ενώ τουλάχιστον το 55% θα πρέπει να υποστηρίξει νέους αγρότες, αλλά και επενδύσεις που θα συμβάλουν σε ανθεκτική, βιώσιμη και ψηφιακή ανάκαμψη, όπως η γεωργία ακριβείας, και άλλες καινοτομίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι συμφωνήθηκε οι επενδύσεις (από αγρότες και μεταποιητές), με στόχο τη βιώσιμη και ψηφιακή οικονομική ανάκαμψη, να μπορούν να επιχορηγούνται έως και σε ποσοστό 75% επί των δαπανών. Όσο για την εγκατάσταση των νέων αγροτών, συμφωνήθηκε να αυξηθεί το ανώτατο όριο ενίσχυσης από 70.000 ευρώ σε 100.000 ευρώ. Είναι βέβαια σημαντικό να υπενθυμίσουμε πως στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι με την ισχύουσα η ΚΑΠ η πριμοδότηση για την εγκατάσταση μπορούσε να φθάσει τα 70.000 ευρώ, τα ποσά κυμαίνονται τελικά από 17.000 έως 22.000 ευρώ. Τέλος, το υπόλοιπο 8% θα μπορεί να το αξιοποιήσει κάθε κράτος-μέλος με μεγαλύτερη ευελιξία, καθώς μπορεί να διατεθεί είτε για τις παραπάνω δράσεις είτε για άλλες, με βάση το υφιστάμενο ΠΑΑ τους. Όπως διευκρίνισε ο Ντε Κάστρο, σε αυτό το 8% θα μπορούσαν να ενταχθούν δράσεις κατάρτισης και συμβουλευτικής των αγροτών.
Η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει έως και το 100% των επιλέξιμων μέτρων από τα πρόσθετα κεφάλαια που παρέχονται μέσω του Next Generation EU. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη -μέλη δεν θα χρειαστεί, εφόσον το επιθυμούν, να συνεισφέρουν επιπλέον χρήματα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους.
Το κείμενο της συμφωνίας θα επικυρωθεί τον Δεκέμβριο από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς δυνατότητα τροποποίησης, μαζί με το κείμενο για τον μεταβατικό κανονισμό, ο οποίος παρατείνει την τρέχουσα ΚΑΠ κατά δύο έτη, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Γρίφος τα μέτρα
Πάντως, και σύμφωνα με όσα εξηγεί στην «ΥΧ» πηγή των Βρυξελλών, τα κράτη-μέλη είναι εκείνα που θα αποφασίσουν ποια μέτρα θα θέσουν ως προτεραιότητα και, άρα, θα ενεργοποιήσουν με βάση τις ποσοτικοποιημένες κατευθύνσεις του πακέτου των 10 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη. Επιπλέον, όλες οι προκηρύξεις θα στηρίζονται στα υφιστάμενα ΠΑΑ των κρατών-μελών και, άρα, δεν θα αφορούν νέα μέτρα.
Για να γίνει πιο κατανοητό, όσον αφορά την Ελλάδα, στο «χέρι» του ΥΠΑΑΤ είναι η απόφαση, εάν θα ενεργοποιηθεί εκ νέου, για παράδειγμα, το μέτρο για την Εγκατάσταση Νέων Αγροτών, ή εάν θα έχει τη δυνατότητα να το κάνει με βάση τα διαθέσιμα κονδύλια. Επίσης, σε λίγες ημέρες, θα ξεκαθαριστεί εάν τα Σχέδια Βελτίωσης θα επαναπροκηρυχθούν με κονδύλια από το πακέτο των 32 δισ. ευρώ ή εάν, τελικά, θα δρομολογηθούν με βάση το ποσό που αντιστοιχεί για την αγροτική ανάπτυξη.
Ένα είναι βέβαιο, ότι σε περίπου μία εβδομάδα θα αρχίσει σταδιακά να ξεκαθαρίζει το τοπίο, όσον αφορά τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που θα έχει η χώρα για τον αγροδιατροφικό τομέα, αλλά και τις προτεραιότητες που, τελικά, θα θέσει το ΥΠΑΑΤ.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2020
