Με αφορμή την έναρξη των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ την περασμένη Τρίτη στο Νταβός, η εκτελεστική διευθύντρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Oxfam International, Winnie Byanyima, επέλεξε να αναφερθεί στο μείζον ζήτημα της οικονομικής ανισότητας. Χρησιμοποιώντας τον τίτλο «όλη η σοκαριστική αλήθεια για την ανισότητα του σήμερα» σε ένα αποκαλυπτικό άρθρο, που φιλοξενεί η ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, επιχειρεί να αναδείξει το μείζον θέμα της οικονομικής ανισότητας και πως ανοίγει αυτή η ψαλίδα των αντιφάσεων με τα δεδομένα του σήμερα.

Ξεκινώντας με την ερώτηση που συχνά της απευθύνουν με περιέργεια συνομιλητές, εάν έχει γνωρίσει ποτέ έναν δισεκατομμυριούχο και τι συζητάνε, η Winnie Byanyima απαντά: «Τους λέω ότι απλά γεννήθηκαν τυχεροί. Τυχεροί εάν είναι άνδρες, καθώς 9 στους δέκα δισεκατομμυριούχους είναι άνδρες, τυχεροί που γεννήθηκαν σε πλούσια οικογένεια, καθώς το 1/3 της περιουσίας ενός δισεκατομμυριούχου είναι αποτέλεσμα κληρονομιάς, αλλά και τυχεροί γιατί έχουν πρόσβαση σε μία αξιοπρεπή εκπαίδευση, σε έναν κόσμο όπου 262 εκατομμύρια παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο». Με το σχόλιο αυτό συμπυκνώνει σε μία πρόταση τον απολογισμό της κρίσης ακραίας ανισότητας που παρατηρείται σήμερα.

Όταν οι πλούσιοι κέρδιζαν 2,5 δισεκατομμύρια την ημέρα, οι φτωχοί ζούσαν με 5,5 δολάρια

Η συγκέντρωση του πλούτου επιταχύνθηκε ακόμη περισσότερο το 2018, με βάση τα στοιχεία πρόσφατης έκθεσης της Oxfam, που αναφέρει πως οι 26 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη έχουν περισσότερα λεφτά από ό,τι το «φτωχότερο μισό» της ανθρωπότητας.

Με βάση τα στοιχεία της έκθεσης, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 12% ή 2,5 δισ./ημέρα τον περασμένο χρόνο. Αντίστοιχα, ένας νέος δισεκατομμυριούχος εμφανιζόταν κάθε δύο ημέρες μεταξύ 2017 και 2018.

«Αυτό το ακραίο και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών δεν είναι τυχαίο»

Στον αντίποδα, με βάση τα ίδια στοιχεία, το φτωχότερο μισό της ανθρωπότητας, δηλαδή ένας πληθυσμός 3,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, είδε τον πλούτο του να συρρικνώνεται κατά 11%. Κάτι λιγότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού επιβίωνε με λιγότερα από 5,50 δολάρια την ημέρα, απείχε δηλαδή κατά το ποσό ενός σχολικού διδάκτρου ή μίας ιατρικής δαπάνης από το να περάσει το κατώφλι της ακραίας φτώχειας.

«Αυτό το ακραίο και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών δεν είναι τυχαίο», εξηγεί η Winnie, συμπληρώνοντας ότι «δεν είναι κάτι άλλο πέρα από το αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων των κυβερνήσεων, με κυριότερες αυτές που λαμβάνουν για το πώς αυξάνουν και ξοδεύουν τους φόρους μας. Εάν εξετάσει κανείς πώς οι φόροι περιουσίας μειώθηκαν ή εξαλείφθηκαν σε πολλές πλούσιες χώρες, θα δει ότι μόλις τέσσερα σεντς για κάθε δολάριο των φορολογικών εσόδων που εισπράχθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο το 2015 προήλθαν από τη φορολογία επί του πλούτου, όπως για παράδειγμα η κληρονομιά ή η ιδιοκτησία», υποστηρίζει η Winnie. «Εάν παρακολουθήσει κανείς πόσο δραματική μείωση παρουσιάζουν οι φορολογικοί συντελεστές για τους πλούσιους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις, θα δει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι φορολογικοί συντελεστές των δισεκατομμυριούχων είναι αναλογικά χαμηλότεροι από αυτούς των γραμματέων τους», επισημαίνει η ίδια, αναφέροντας το παράδειγμα της Βραζιλίας, όπου το φτωχότερο 10% της κοινωνίας πληρώνει μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός του σε φορολογία από ό,τι το πλουσιότερο 10%.

Σε 170 δισ. δολάρια υπολογίζονται οι ετήσιες απώλειες των φτωχών κρατών από τη φοροδιαφυγή των πλουσίων

«Οι κυβερνήσεις προσθέτουν ένα επιπλέον πλήγμα όταν δεν καταφέρνουν να αποφύγουν τη φοροδιαφυγή, αφήνοντας πλούσιους ιδιώτες και επιχειρήσεις να επωφελούνται δισεκατομμυρίων από μη καταβληθέντες φόρους. Από την άλλη, η απώλεια για τις φτωχές χώρες εκτιμάται σε περίπου 170 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ως αποτέλεσμα της φοροδιαφυγής από πλούσιους ιδιώτες και εταιρείες», παρατήρησε.

Ταυτόχρονα, κοινωνικά αγαθά όπως η παιδεία και η υγεία στερούνται χρηματοδότησης ή καταφεύγουν σε ιδιωτικά κεφάλαια για να εξασφαλίσουν τους απαραίτητους πόρους, αποκλείοντας σε πολλές περιπτώσεις από τα βασικά αυτά αγαθά τα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού.

«Οι συνέπειες των παραπάνω αποφάσεων παραμένουν οδυνηρά εμφανείς για τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των 10.000 ανθρώπινων ζωών που χάνονται καθημερινά, αναζητώντας πρόσβαση στην υγεία», υπογράμμισε η Winnie Byanyima. Τόνισε ότι το μήνυμα που μετέφερε και η ίδια στο Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός είναι ότι «η ανθρωπότητα δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχίσει να ζει έτσι. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις που με την πολιτική τους προκάλεσαν την κρίση αυτή, θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε πλούσιοι ιδιώτες και επιχειρήσεις να πληρώνουν τα φορολογικά μερίδια που τους αναλογούν, ώστε αυτά να επενδύονται στην παροχή αγαθών όπως η εκπαίδευση και υγεία».