Αναθεώρηση ΚΑΠ: Πρόσβαση σε αγροτική γη, πηγές χρηματοδότησης, γνώση και συμβουλευτική ζητούν οι νέοι αγρότες της Ευρώπης

Τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηριχθούν τα στρατηγικά σχέδια των κρατών-μελών ενόψει της νέας ΚΑΠ, προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τον έβδομο στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υποστήριξη της ανανέωσης των γενεών στον αγροτικό τομέα, έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση Νέων Αγροτών (CEJA).

Ακολουθώντας συγκεκριμένη μεθοδολογία και διεξάγοντας ήδη έναν εσωτερικό διάλογο με τις ενώσεις των Νέων Αγροτών στην ΕΕ, η CEJA προσδιόρισε αναλυτικά τις ανάγκες τους, αλλά και τις στρατηγικές παρεμβάσεις που πρέπει να ακολουθηθούν, προκειμένου να δοθούν κίνητρα στους νέους αγρότες, ώστε οι τελευταίοι να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στις δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα της υπαίθρου. Με βάση την αξιολόγηση, οι ανάγκες των νέων αγροτών εκτιμώνται σε τρία επίπεδα:

1 Πρόσβαση στη γη

Σύμφωνα με τη CEJA, διαπιστώνεται ότι υπάρχει έντονη επιθυμία από τους νέους ανθρώπους να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα και να ξεκινήσουν γεωργική δραστηριότητα, ενώ καταγράφεται και κινητικότητα στους διαύλους δικτύωσης που έχουν αναπτυχθεί. Ωστόσο, οι αδυναμίες του υπάρχοντος συστήματος είναι μεγάλες, καθώς οι πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί μέχρι σήμερα για την ανανέωση των γενεών είναι αναποτελεσματικές. Κι ενώ μπορούν να ανοίξουν προοπτικές στον τομέα αυτόν, οι ισχυρές πιέσεις που ασκούνται στην αγορά ακινήτων (αστική ανάπτυξη, επενδύσεις κ.ά.) έχουν αυξήσει σημαντικά την τιμή της γης.

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται τα Στρατηγικά Σχέδια να καταρτιστούν αφενός σε παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης, όπως προώθηση μέτρων συνεργασίας, κινητικότητας, παροχής υπηρεσιών, ακόμη και προγραμμάτων συνταξιοδότησης, αφετέρου σε εθνικές παρεμβάσεις (φοροαπαλλαγές για την απόκτηση γης, φοροελαφρύνσεις σε ιδιοκτήτες που πωλούν γη σε νέους αγρότες, χωροταξικός σχεδιασμός κ.ά.).

2 Πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης

Αναμφισβήτητα, οι νέοι εκφράζουν το ενδιαφέρον τους να προχωρήσουν σε επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα και στο περιβάλλον, αλλά το υπάρχον σύστημα χαρακτηρίζεται όχι μόνο από έλλειψη κεφαλαίων, αλλά και από απουσία εγγυήσεων για τη διαχείριση του όποιου ρίσκου. Και σε αυτό το ήδη ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον, το μεγαλύτερο πρόβλημα καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νεοεισερχόμενοι. Όμως, η CEJA σημειώνει ότι υπάρχουν περιθώρια για τη διάθεση χρηματοδοτικών εργαλείων στους νέους αγρότες, για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και την παροχή γνώσεων και εκπαίδευσης. Γι’ αυτό και προτείνει τα Στρατηγικά Σχέδια να καταρτιστούν σε τρεις κατευθύνσεις:

✱ Στην ενίσχυση των επενδύσεων.

✱ Στη διάθεση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων.

✱ Στη διάθεση εργαλείων διαχείρισης κινδύνων (με φοροελαφρύνσεις κ.ά.).

3 Πρόσβαση στη γνώση και στη συμβουλευτική

Σε μια εποχή κατά την οποία η τεχνολογία και η καινοτομία έχουν εδραιωθεί, διαπιστώνεται ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι αγρότες είναι η δυσκολία πρόσβασης στην ίδια την πληροφορία, με την έλλειψη χρόνου να αποτελεί και τη βασική αιτία απομάκρυνσής τους από κάθε πηγή ενημέρωσης. Κι αυτό το χάσμα μπορεί να εξελιχθεί και στη μεγαλύτερη απειλή, οδηγώντας τους νέους αγρότες μακριά από ένα πεδίο νέων ευκαιριών που ανοίγεται. Ωστόσο, υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω ενέργειες είτε μέσω του διαδικτύου, είτε των προγραμμάτων Erasmus κ.ά.

Μάλιστα, η CEJA προτείνει και συγκεκριμένες ενέργειες. Για παράδειγμα, να παρέχονται ανελλιπώς στους νέους αγρότες κατά τα πέντε πρώτα χρόνια δραστηριότητάς τους συμβουλευτικές υπηρεσίες, να τους δίδεται πρόσβαση στην πληροφορία μέσω του διαδικτύου, να αναπτυχθεί το σύστημα AKIS.

Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο είναι δυνατή η ανάπτυξη ενός εξειδικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος που θα καλύπτει όλους τους τομείς ενδιαφέροντος, από επενδυτικές δεξιότητες, μάρκετινγκ, διαχείριση κινδύνων κ.ά., ενώ προτείνεται τα κράτη-μέλη να επενδύσουν στην εκπαίδευση και σε πρακτικό επίπεδο.