EU Short-term outlook – καλοκαίρι 2025: Ανάκαμψη της παραγωγής σιτηρών στην ΕΕ «βλέπει» η Κομισιόν

Σημάδια ανάκαμψης παρουσιάζει η ευρωπαϊκή παραγωγή σιτηρών για την περίοδο εμπορίας 2025/26. Σύμφωνα με την καλοκαιρινή έκδοση της έκθεσης βραχυπρόθεσμων προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Short-term outlook – καλοκαίρι 2025), η φετινή παραγωγή σιτηρών αναμένεται να ξεπεράσει τους 285 εκατ. τόνους, σημειώνοντας αύξηση πάνω από 4% σε σχέση με τον πενταετή μέσο όρο. Οι θετικές καιρικές συνθήκες σε αρκετές χώρες ενισχύουν την αισιοδοξία, ενώ η βελτίωση στην παραγωγή μεταφράζεται σε καλύτερο εμπορικό ισοζύγιο, με περισσότερες εξαγωγές και λιγότερες εισαγωγές.

Επιστροφή σε υψηλές αποδόσεις

Η προηγούμενη χρονιά χαρακτηρίστηκε από σοβαρές απώλειες λόγω δυσμενών καιρικών φαινομένων, με την παραγωγή να πέφτει στους 257,4 εκατ. τόνους, 4% κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας. Φέτος, η εικόνα αντιστρέφεται. Η Κομισιόν εκτιμά ότι η παραγωγή θα φτάσει τους 285,4 εκατ. τόνους, υπερβαίνοντας το ιστορικό επίπεδο και δίνοντας ανάσα στους παραγωγούς, αλλά και στους εμπόρους.

Τα χειμερινά σιτηρά βρέθηκαν στο επίκεντρο της βελτίωσης. Η Γερμανία, η Πολωνία, η Δανία, η Σουηδία, η Λιθουανία, αλλά και η Ισπανία και η Πορτογαλία ευνοήθηκαν από καλές καιρικές συνθήκες. Εξίσου θετική ήταν η εικόνα σε Ρουμανία και Βουλγαρία, που αναμένεται να καταγράψουν από τις καλύτερες αποδόσεις των τελευταίων ετών. Αντίθετα, προβλήματα εμφανίστηκαν στη Γαλλία και το Βέλγιο, όπου η παρατεταμένη ξηρασία έπληξε τις εαρινές καλλιέργειες, ενώ στην Ιταλία οι υπερβολικές βροχοπτώσεις έθεσαν σε κίνδυνο τις χειμερινές.

Ποια σιτηρά κερδίζουν έδαφος

Η συνολική καλλιεργούμενη έκταση για σιτηρά στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 2,4% σε ετήσια βάση, παραμένοντας όμως 2% χαμηλότερη από τον πενταετή μέσο όρο. Το μαλακό και το σκληρό σιτάρι ήταν οι μεγάλοι κερδισμένοι, με αύξηση εκτάσεων κατά 5% και 4% αντίστοιχα.

Αντίθετα, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σε καλαμπόκι, κριθάρι και βρώμη μειώθηκαν ελαφρώς (-1,3%, -0,5% και -0,8%). Ωστόσο, η μείωση αυτή αντισταθμίστηκε από σημαντική άνοδο στις αποδόσεις. Συνολικά, η παραγωγή αναμένεται να διαμορφωθεί ως εξής:

• Μαλακό σιτάρι: 129,2 εκατ. τόνοι (+4,2% πάνω από τον μέσο όρο).
• Καλαμπόκι: 64,9 εκατ. τόνοι (+3%).
• Κριθάρι: 53,7 εκατ. τόνοι (+5,1%).

Οι εξαγωγές ανεβαίνουν, οι εισαγωγές πέφτουν

Η ανάκαμψη στην παραγωγή αποτυπώνεται και στο εμπόριο. Οι εξαγωγές σιτηρών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 26% σε σχέση με πέρυσι, αν και θα παραμείνουν ελαφρώς κάτω από τον πενταετή μέσο όρο (-1,8%). Αντίθετα, οι εισαγωγές θα περιοριστούν κατά 19%, υπολειπόμενες κατά 12% του μέσου όρου. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ανατροπή, αφού το 2024/25 η μειωμένη παραγωγή είχε οδηγήσει σε εκρηκτική άνοδο εισαγωγών (+17% σε σχέση με τον μέσο όρο).

Σε διεθνές επίπεδο, η παγκόσμια αγορά σιταριού δείχνει επίσης θετική δυναμική, κυρίως λόγω της αυξανόμενης ζήτησης από Κίνα και Τουρκία. Αντίθετα, το παγκόσμιο εμπόριο καλαμποκιού αναμένεται να παραμείνει στάσιμο, εξαιτίας της περιορισμένης ζήτησης.

Σταθερή η κατανάλωση

Η εσωτερική κατανάλωση σιτηρών στην ΕΕ προβλέπεται να μείνει ουσιαστικά αμετάβλητη (+0,3%). Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής συνεχίζει να κατευθύνεται στις ζωοτροφές, που θα διαμορφωθεί μόλις κατά 0,3% πάνω από τον πενταετή μέσο όρο. Η στασιμότητα αυτή αντανακλά τη γενικότερη κόπωση της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας, με εξαίρεση την παραγωγή κοτόπουλου, που παραμένει σε άνοδο. Σταθερή προβλέπεται και η χρήση σιτηρών για βιομηχανικούς σκοπούς (βιοαιθανόλη, άμυλα κ.ά.), κινούμενη 1,2% πάνω από τον πενταετή μέσο όρο.

Προκλήσεις

Παρά τη θετική εικόνα, η έκθεση της Κομισιόν υπογραμμίζει ότι η ευρωπαϊκή γεωργία παραμένει ιδιαίτερα εκτεθειμένη στις κλιματικές αντιθέσεις. Η ανομοιογενής εικόνα μεταξύ χωρών –με ξηρασία σε κάποιες περιοχές και πλημμύρες σε άλλες– δείχνει ότι η σταθερότητα των τελευταίων δεκαετιών δεν είναι δεδομένη.

Επιπλέον, οι εμπορικές ισορροπίες μπορεί να μεταβληθούν γρήγορα, αν η διεθνής αγορά πιεστεί από γεωπολιτικές εξελίξεις ή αλλαγές στη ζήτηση από την Ασία.