Αναγκαιότητα η μετάβαση των αγροτικών περιοχών στην ψηφιακή εποχή

Παρά τις εθνικές προσπάθειες και την υποστήριξη από τις πολιτικές και τα κονδύλια της ΕΕ για την ανάπτυξη ταχείας ευρυζωνικής υποδομής, ένα σημαντικό μέρος των ευρωπαϊκών αγροτικών περιοχών απέχει πολύ από την επίτευξή της.

Σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) 2021, τα σταθερά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN) κάλυψαν το 59% των κατοικιών της ΕΕ το 2020, ενώ το ποσοστό πέφτει στο 28% για τις αγροτικές περιοχές.

Όσον αφορά τις δεξιότητες, το χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών είναι δεδομένο. Μόνο το 48% των ατόμων που ζουν σε αγροτικές περιοχές διαθέτουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, σε αντίθεση με εκείνους που ζουν στις πόλεις (62%) (DESI 2021). Αυτά είναι, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα της ανάλυσης 15 κρατών-μελών, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, που πραγματοποίησε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Desira.

Πιο συγκεκριμένα, μέσω του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε μία Εθνική Ανάλυση Πολιτικής, για κάθε ένα από αυτά τα κράτη-μέλη, που παρέχει μία ενδιαφέρουσα ανασκόπηση του πλαισίου πολιτικής για την αγροτική ψηφιοποίηση και των ευκαιριών και προκλήσεων για μια βιώσιμη μετάβαση στην ψηφιοποίηση των αγροτικών περιοχών.

Πολιτικές για την ψηφιοποίηση

Από τις πιο σημαντικές πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, σε ό,τι έχει να κάνει με τις αγροτικές περιοχές, είναι «Οι Έξυπνες Αγροτικές Περιοχές» που έχουν αναγνωριστεί ως η πιο πρόσφατη και πρωταρχική εθνική πολιτική που περικλείει δράσεις οριζόντιου ψηφιακού μετασχηματισμού που λαμβάνουν χώρα κατά την προγραμματική περίοδο της εθνικής στρατηγικής 2020-2025.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πολιτική, το επίκεντρο των ενεργειών και των πολιτικών ψηφιακού μετασχηματισμού δεν περιορίζεται μόνο στις πόλεις, αλλά επεκτείνεται και σε αγροτικές περιοχές.

Οι διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης και οι οικονομικές συνθήκες μεταξύ πόλεων και αγροτικών περιοχών, καθώς και οι διαφορετικές περιβαλλοντικές προκλήσεις που υπάρχουν σε απομακρυσμένες γεωγραφικές τοποθεσίες, υποδηλώνουν την εφαρμογή εξειδικευμένων ψηφιακών καινοτομιών για τη μετάβαση των χωριών και των αγροτικών περιοχών στην ψηφιακή εποχή.

Οι προγραμματισμένες παρεμβάσεις στοχεύουν:

1) Στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην αγροτική Ελλάδα.

2) Στην αύξηση της αποτελεσματικότητας για την επίτευξη των στόχων των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών, με τεχνολογίες αιχμής.

Μελλοντικές πολιτικές

Σύμφωνα με την έκθεση, το μέλλον είναι πολλά υποσχόμενο για την Ευρώπη. Σε επίπεδο ΕΕ, έχει αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής που αντιμετωπίζει όλες τις πτυχές της ψηφιοποίησης, συμπεριλαμβανομένων της διακυβέρνησης δεδομένων, της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών δικαιωμάτων.

Αυτό θα ανοίξει τον δρόμο για τα κράτη-μέλη να σχεδιάσουν τις δικές τους εθνικές στρατηγικές. Οι επενδυτικές ευκαιρίες που θα φέρουν η νέα ΚΑΠ και το Εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να περιορίσουν –ή ακόμα και να κλείσουν– ορισμένα από τα κενά στην ψηφιοποίηση της υπαίθρου.

Όσον αφορά την Ελλάδα, η έκθεση επισημαίνει ότι ως συνέχεια της προγραμματικής περιόδου της ΚΑΠ 2021-2027, το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει προγραμματίσει μια σειρά από πρωτοβουλίες που θα πραγματοποιηθούν εντός του ευρύτερου πεδίου του Εθνικού Σχεδίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποσκοπούν στην ανάπτυξη πολλών δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών που επικεντρώνονται κυρίως στις αγροτικές περιοχές.

Συγκεκριμένα, μερικές από τις πιο σημαντικές μελλοντικές πρωτοβουλίες είναι οι ακόλουθες:

1. Πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης (e-learning) για τον αγροδιατροφικό τομέα.

2. Πλατφόρμα ψηφιακού μετασχηματισμού του αγροτικού τομέα.

3. Διαδικτυακό συμβουλευτικό εργαλείο τεχνολογίας για παραγωγούς.

4. Υπηρεσίες υποστήριξης για την έξυπνη γεωργία στα νησιά των Κυκλάδων.

5. Πιλοτική πλατφόρμα Track & Trace Ελληνικών Τροφίμων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.

6. Πλατφόρμα e-Fisheries, που θα παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες στην αλυσίδα εφοδιασμού της αλιείας, τόσο στον τομέα της παραγωγής όσο και στην εμπορία προϊόντων στη λιανική αγορά.

Μένει να δούμε ποιες και πόσες από αυτές θα πραγματοποιηθούν και πόσο εύκολη θα είναι η πρόσβαση των αγροτών και κάθε ενδιαφερόμενου από τις αγροτικές περιοχές της Ελλάδας, στις οποίες οι υποδομές ευρυζωνικού δικτύου υπολείπονται σε λειτουργικότητα σε σχέση με τις αστικές περιοχές.