Ανοδο των τιμών αγοράς και πώλησης γης σε σχέση με την προηγούμενη τριετία, αλλά και τάση επιστροφής στα προ κρίσεως επίπεδα, αποτυπώνεται σε πανελλαδική έρευνα μεγάλου κτηματομεσιτικού δικτύου, την οποία δημοσιεύει πρώτη η «ΥΧ».

Μετά τη μείωση στις τιμές πώλησης γης που κατέγραψε η προγενέστερη έρευνα που είχε δημοσιεύσει η εφημερίδα μας και αφορούσε την περίοδο της κρίσης (2008-2019), φαίνεται ότι η γη αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική ως επένδυση, ανεξαρτήτως χρήσης, υπό το φως και της επισιτιστικής κρίσης.

Στο πλάνο παραμένουν οι επενδύσεις για φωτοβολταϊκά πάρκα, αλλά κυρίως από μεγάλες εταιρείες, που έχουν ρευστότητα και τη δυνατότητα να βρουν δίκτυο.

Αυξάνουν τη γη τους οι μεσαίοι και μεγάλοι αγρότες

Ο Γιάννης Τσιτσιλίδης, από τις Σέρρες, είναι κτηνοτρόφος και δραστηριοποιείται στην αγελαδοτροφία για γαλακτοπαραγωγή. Τα τελευταία χρόνια, προσπαθεί να υλοποιήσει το πλάνο του για αγορά γης αρκετών εκατοντάδων στρεμμάτων, με στόχο να καλλιεργεί ζωοτροφές και να μειώσει το κόστος παραγωγής του:

«Έχω πλάνο να αγοράσω 2.000 στρέμματα γης για να καλλιεργώ ζωοτροφές. Αυτήν τη στιγμή βρίσκομαι στα μισά του σχεδίου μου και συνεχίζω.

Την τελευταία διετία-τριετία, στην περιοχή μου, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 30%, ενώ αν πάμε στην πενταετία μιλάμε ακόμα και για διπλασιασμό. Προσωπικά, αγόρασα σε τιμή 500-600 ευρώ/στρέμμα κάποια ξερικά χωράφια που σκοπεύω να αρδεύω με ιδιωτική γεώτρηση. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πολλά από αυτά τα αγροτεμάχια μπορεί να είναι ακόμα και κάτω από 10 στρέμματα.

Σε κάθε συναλλαγή, επιβαρύνομαι με συμβολαιογραφικά έξοδα. Πάντως, το κτηματολόγιο έχει βοηθήσει πολύ τους αγοραστές και, όσο προχωρά η κατάσταση, βελτιώνεται ακόμα περισσότερο. Βλέπω αρκετούς “μεγαλοαγρότες” να έχουν στραφεί στην αγορά γης».

Την άποψή του κατέθεσε στην «ΥΧ» και ο πρόεδρος της εταιρείας γεωργικών εφοδίων Euroagro, Απόστολος Ιωαννίδης: «Αυτή την περίοδο, βλέπουμε ότι μεσαίοι προς μεγάλοι και μεγάλοι -ως προς την ιδιοκτησία γης- αγρότες, ενδιαφέρονται να αυξήσουν τις εκτάσεις τους. Αρκετές από αυτές τις αγροτικές γαίες ανήκουν σε ετεροεπαγγελματίες, γιατρούς, δικηγόρους κ.λπ.

Αυτοί ρευστοποιούν και σε αρκετές περιπτώσεις έχει ατονήσει το ενδιαφέρον τους να κρατήσουν τη γη. Με την κατάσταση που βιώνουμε μετά τον πόλεμο και την τιμή των προϊόντων να έχει ανέβει σε μη συνηθισμένα επίπεδα, υπάρχουν παραγωγοί με 400, 500 ή 1.000 στρέμματα που επιδιώκουν να τα αυξήσουν περισσότερο».

Ελκυστική επένδυση, σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας

Τους λόγους για τους οποίους η αγορά γης αυξάνει διαρκώς τη δυναμική της ως επένδυση παρέθεσε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του πανελλαδικού κτηματομεσιτικού γραφείου «e-real estate», Θεμιστοκλής Μπάκας:

«Πολλοί επενδυτές θα ενδιαφερθούν άμεσα να εμπλουτίσουν ακόμη περισσότερο τα επενδυτικά χαρτοφυλάκιά τους με καλλιεργήσιμες εκτάσεις, διότι προσφέρουν ιδιαίτερα ελκυστικά χαρακτηριστικά. Ιστορικά, οι γεωργικές εκτάσεις έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι προσφέρουν καλές αποδόσεις σε περιόδους αβεβαιότητας της αγοράς. Η δυνατότητα “αντιστάθμισης του κινδύνου ύφεσης” των γεωργικών εκτάσεων είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τους επενδυτές, που ανησυχούν ήδη για τη δύναμη και τη βιωσιμότητα της “παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης”.

Υπό τις διαμορφωθείσες συνθήκες των τελευταίων μηνών, μετά την έναρξη του ρωσοουκρανικού πολέμου, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία η αγροτική γη. Αυτό, διότι η ζήτηση τροφίμων είναι εξαιρετικά ανελαστική όσον αφορά τις τιμές. Με απλά λόγια, ανεξάρτητα από τις οικονομικές συνθήκες, οι άνθρωποι πρέπει να τρώνε. Ο γνωστός επενδυτής Jim Rogers είχε πει πριν από έναν χρόνο ότι μία από τις καλύτερες επενδύσεις θα είναι σε γεωργική γη, γιατί μπορούμε να καλλιεργήσουμε κάτι που είναι μεγαλύτερης αξίας από τον χρυσό και τα λεφτά: τα τρόφιμα».

Ψάχνουν γη οι «ενεργειακές», παρά το «φρένο» στα φωτοβολταϊκά

Επιβράδυνση στις επενδύσεις για αγορά γης παρατηρείται τους τελευταίους μήνες σε ό,τι αφορά την κατασκευή πάρκων με φωτοβολταϊκά. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από ξένες και ιδιαίτερα γερμανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας.

Όπως μας είπε Θεσσαλός αγρότης, που λειτουργεί και ως μεσίτης για γερμανικές εταιρείες και θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, το ενδιαφέρον έχει στραφεί πλέον σε γη χαμηλής παραγωγικότητας: «Το ενδιαφέρον των ξένων εταιρειών για αγορά και ενοικίαση γης, όπου στη συνέχεια θα κατασκευαστούν μεγάλα πάρκα, από 20 έως 80 Mεγαβάτ, είναι γνωστό και υπαρκτό εδώ και πάνω από πέντε χρόνια.

Ωστόσο, την τελευταία διετία, τα δίκτυα έχουν λιγοστέψει. H μισή Ελλάδα είναι “μπλοκαρισμένη”, κάτω από τη Στερεά δεν υπάρχει δίκτυο. Επιπλέον, οι περιορισμοί για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε παραγωγική γη έχουν στρέψει τις εταιρείες στην αναζήτηση επίπεδων αγροτεμαχίων, χαμηλής παραγωγικότητας.

Πρόκειται κυρίως για γερμανικές εταιρείες όπως η Steag, που είναι η πέμπτη μεγαλύτερη της χώρας στην παραγωγή ενέργειας, ενώ υπάρχουν τουλάχιστον άλλες δυο-τρεις. Υπήρχαν και ολλανδικές εταιρείες, αλλά στη συνέχεια υπαναχώρησαν. Συνήθως αναζητούν εκτάσεις μίνιμουμ 1.000 στρεμμάτων, που να μην έχουν πρόβλημα με δασικά και να υπάρχει κοντά υποσταθμός.

Τα αντίτιμα που προσφέρουν για αγορά κυμαίνονται από 2.000-3.000 ευρώ το στρέμμα ή και παραπάνω, ενώ για ενοικίαση κινούνται στα 250-300 ευρώ/στρέμμα ή και παραπάνω. Υπάρχουν και ελληνικές εταιρείες που αγοράζουν γη και άδειες φωτοβολταϊκών, αλλά στον κόσμο υπάρχει η πεποίθηση ότι οι ξένοι πληρώνουν καλύτερα».

Επιστρέφει η αγορά στα προ κρίσης επίπεδα

Ανοδική τάση στις τιμές γης παρατηρείται την τελευταία τριετία σε αρκετές περιοχές της χώρας, σε σύγκριση με στοιχεία που είχε δημοσιεύσει η «ΥΧ» τον Ιούλιο του 2021 και αφορούσαν τιμές πώλησης γης για το 2008 και το 2019. Σε ορισμένες περιοχές, όπως τα Γιαννιτσά, η Ορεστιάδα και η Ηλεία, οι τιμές έχουν φτάσει ή και ξεπεράσει τα επίπεδα του 2008, ενώ στη Λάρισα είναι οριακά χαμηλότερες.

Σε άλλες, ωστόσο (Αρκαδία, Δυτική Φωκίδα-Ναυπακτία), εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν από την κρίση, αν και η εκτίμηση είναι ότι θα κινηθούν ανοδικά το επόμενο διάστημα. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της Eurostat, που δείχνουν ότι στο τέλος της πρώτης δεκαετίας, μετά το 2000, υπήρξε κάμψη στις τιμές γης λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ κατά την τελευταία περίοδο, δηλαδή από το 2017 και ύστερα ανακάμπτουν.

Στον πίνακα που παρατίθεται μπορείτε να δείτε ενδεικτικές τιμές πώλησης γης για το 2022 σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Τιμές πώλησης αγροτικής γης, 2022 (ευρώ/στρέμμα)

ΕΙΔΟΣ
ΑΓΡΟΤ/ΧΙΩΝ

ΑΡΚΑΔΙΑ

ΗΛΕΙΑ

ΑΡΓΟΛΙΔΑ

ΝΑΥΠΑΚΤΙΑ
& ΔΥΤΙΚΗ ΦΩΚΙΔΑ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
(ΛΑΡΙΣΑ)

ΠΕΛΛΑ
(ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ)

ΘΡΑΚΗ

Ποτιστικά

1.000-1.500

Έως 2.500 (Τεγέα)

1.000-2.500

5.000-8.000

1.500-2.500

1.500-2.000

2.200-3.000

1.000 -1.200 (Μπαΐρια)

500- 700 (Πεζούλες)

Καλλιεργήσιμα

Έως 1.000

1.000 – 2.500

5.000-8.000

1.500-2.500

1.500-2.000

2.200-3.000

1.000 -1.200 (Μπαΐρια)

500- 700 (Πεζούλες)

Ελιές

Έως 5.000

1500-

2000

2.500-4.000 ,

4.000-6.000
(Πλησίον Χωριού)

4.000-5.000

Ξερικά

Έως 300

800-1.000

500-1.000

1.000-1.200

800-1.300

100-200

Δασικά

Έως 300

Πηγή: Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates, τιμές πώλησης σε ευρώ/στρέμμα