Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης κινείται το καράβι της χοιροτροφίας στη χώρα μας, συνθέτοντας έναν γκρίζο καμβά με ελάχιστα χρώματα αισιοδοξίας. Από τη μία πλευρά, οι χαμηλές τιμές του χοιρινού κρέατος και τα μεγάλα αποθέματα στις αγορές της Ευρώπης και, από την άλλη, η αύξηση του κόστους παραγωγής στις ζωοτροφές και στην ενέργεια δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα για το μέλλον της χοιροτροφίας.
των Γ. Αργυρίου, Ν. Γαργαλάκου, Γ. Ρούστα, Γ. Σάρρου
Τα περιθώρια στενεύουν ακόμη περισσότερο λόγω των υποχρεώσεων πολλών χοιροτρόφων στις τράπεζες και σε προμηθευτές ζωοτροφών και άλλων εφοδίων. Ως μόνη διέξοδο για την τρέχουσα περίοδο οι παραγωγοί βλέπουν τις γιορτές των Χριστουγέννων, καθώς και την κορωνοενίσχυση προκειμένου να καλύψουν μέρος των απωλειών τους.
Η τιμή παραγωγού έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα και παραμένει σταθερή στο 1,30 ευρώ/κιλό, λόγω υπερπροσφοράς σε όλη την Ευρώπη. Στον αντίποδα, οι αυξημένες τιμές των ζωοτροφών και οι πρόσφατες αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα άρχισαν να ροκανίζουν ακόμη και τα ταμειακά διαθέσιμα των χοιροτροφικών μονάδων.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Χοιροτροφικών Συλλόγων Ελλάδας, Γιάννης Μπούρας, δηλώνει απογοητευμένος στην «ΥΧ»: «Ζούμε την απόλυτη καταιγίδα. Διανύουμε τη χειρότερη περίοδο των τελευταίων ετών, τα χτυπήματα είναι απανωτά και δεν ξέρω πόσο ακόμη μπορούμε να αντέξουμε», αναφέρει ο Λαρισαίος παραγωγός.
Όπως εξηγεί, «κατ’ αρχάς, η απαγόρευση των εξαγωγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Κίνα έχει μπλοκάρει την παραγωγή, δημιουργώντας μία υπερπροσφορά σε όλη την Ευρώπη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές των προϊόντων. Ακόμη, τη φετινή χρονιά, οι αυξήσεις των ζωοτροφών μάς έχουν στραγγαλίσει οικονομικά. Να σημειωθεί ότι το κόστος των ζωοτροφών αποτελεί το 70% του συνολικού κόστους παραγωγής για τον κλάδο. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθαν και οι πρόσφατες αυξήσεις στην ενέργεια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μία χοιροτροφική μονάδα με 500 χοιρομητέρες, ενώ πλήρωνε κάθε μήνα λογαριασμό ρεύματος 4.500 ευρώ, τώρα καλείται να πληρώσει 10.000 ευρώ. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και ο παράγοντας της μη καταβολής, ακόμη, της λεγόμενης κορωνοενίσχυσης. Την αναμένουμε από μέρα σε μέρα».
Η τιμή παραγωγού έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα και παραμένει σταθερή στο 1,30 ευρώ/κιλό, ενώ οι αυξημένες τιμές των ζωοτροφών και οι αυξήσεις στο ρεύμα άρχισαν να ροκανίζουν ακόμη και τα ταμειακά διαθέσιμα των χοιροτροφικών μονάδων
Διάλογος με τα υπουργεία για το κόστος παραγωγής
Όπως υποστηρίζει ο Γ. Μπούρας, «βρίσκεται σε εξέλιξη διάλογος με τα αρμόδια υπουργεία για την εξεύρεση κονδυλίων, προκειμένου να δοθεί αποζημίωση-ενίσχυση ως αντιστάθμισμα για τις υψηλές τιμές των ζωοτροφών. Άγνωστο παραμένει το τι θα αποφέρει αυτή η διαδικασία, όμως σίγουρα θα πρέπει να γίνει κάτι άμεσα πριν να είναι αργά».
Όσον αφορά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, καταγράφεται επάρκεια προϊόντων, ενώ οι τιμές παραμένουν για τον καταναλωτή σε χαμηλά επίπεδα. «Σίγουρα το χοιρινό δεν θα λείψει από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι», αναφέρει ο πρόεδρος των χοιροτρόφων και καταλήγει, λέγοντας ότι «το ελληνικό χοιρινό αποτελεί το 30% της διαθέσιμης παραγωγής στην εγχώρια αγορά, καθώς το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται από εισαγωγές. Γι’ αυτό και πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος».
Αναγκαιότητα ο εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων
Ο Κωστής Αράπης, χοιροτρόφος και γεωπόνος-ζωοτέχνης από τις Λιβανάτες Φθιώτιδας, δίνει τη δική του εξήγηση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος, αλλά και τον βαθμό δυσκολίας των ζητημάτων που καλούνται να λύσουν στην παρούσα φάση οι παραγωγοί.
Κάνει λόγο για μία δύσκολη χρονιά, καθώς όπως λέει, «πουλάμε κάτω του κόστους παραγωγής, όταν αυτό ξεπερνά το 1,55 ευρώ το κιλό ζων βάρος, ενώ εμείς πουλάμε στο 1,30 ευρώ/κιλό.
Αν αυτό συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα, τα περιθώρια θα στενέψουν ακόμη περισσότερο και δεν θα μπορούμε να καλύψουμε στοιχειώδεις ανάγκες των κτηνοτροφικών μας εκμεταλλεύσεων».
Επιμένει, όμως, ότι πρόκειται για έναν κύκλο, ο οποίος σιγά-σιγά μπαίνει σε νέα φάση με τη μείωση των αποθεμάτων χοιρινού κρέατος των βόρειων χωρών και τη μείωση των ζωοτροφών από τη νέα περίοδο. «Εκτιμώ ότι θα υπάρχει μείωση στο κόστος των ζωοτροφών της νέας περιόδου, καθώς και στην παραγωγή χοιρινού κρέατος στις χώρες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να επέλθει μία ισορροπία στην αγορά».
Αυτά, όμως, για τον ίδιο είναι εκτιμήσεις ίσως και σενάρια, αλλά επιμένει ότι θα πρέπει να παρθούν μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων μέσα από τον εκσυγχρονισμό των μονάδων και τη βελτίωση της ευζωίας των ζώων. «Ο εκσυγχρονισμός των εκμεταλλεύσεών μας αποτελεί μία αναγκαιότητα στη μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος που παράγουμε, ώστε να διαφοροποιηθούμε από τα κρέατα εισαγωγής.
Μέσω του αναπτυξιακού νόμου ή οποιουδήποτε άλλου χρηματοδοτικού εργαλείου, θα πρέπει να ενισχύσουμε τις κτηνοτροφικές μονάδες κτηριακά και να εμπλουτίσουμε με νέο γενετικό υλικό τα ζώα μας. Ακόμη, θα πρέπει να ενισχύσουμε με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό τις μονάδες μας και να μπούμε και σε δράσεις κυκλικής οικονομίας για την αξιοποίηση των υποπροϊόντων και των αποβλήτων στις επιχειρήσεις μας».
Γύρος-γύρος… όλοι και στη μέση το ΠΟΠ
Στο ερώτημά μας για τις εισαγωγές χοιρινού κρέατος που ξεπερνούν το 70%, ένα ποσοστό του οποίου, μάλιστα, έρχεται έτοιμο από το εξωτερικό για χρήση στη μαζική εστίαση, όπως είναι ο γνωστός γύρος, ο κ. Αράπης ήταν ιδιαίτερα επικριτικός σε αυτό το θέμα, λέγοντας ότι «δεν μπορούμε να συζητάμε για ένα προϊόν με ελληνική ταυτότητα και άμεση σχέση με την εθνική μας γαστρονομία και, παράλληλα, οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούμε να είναι εισαγόμενες.
Γίνεται λόγος για ένα προϊόν ονομασίας προέλευσης ή γεωγραφικής ένδειξης με σημείο αναφοράς το χοιρινό κρέας ή ακόμη και για άλλα είδη κρεάτων χωρίς όμως να έχει γίνει η δημόσια διαβούλευση, ώστε να καθοριστούν οι κανόνες τις πιστοποίησης».
Σε απόγνωση οι χοιροτρόφοι στη Λακωνία
Σε συρρίκνωση φαίνεται να οδηγείται ο κλάδος της χοιροτροφίας στη Λακωνία, αφού τα προβλήματα έχουν οξυνθεί με δραματικό ρυθμό, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα δυσάρεστο κλίμα. Ο Παρασκευάς Αρώνης, παραγωγός χοιρινού και ιδιοκτήτης χοιροτροφικής μονάδας, αναφερόμενος στις τάσεις της αγοράς αυτή την εποχή, τόνισε ότι «η κατάσταση που επικρατεί είναι χάλια. Η ζήτηση είναι λίγο χαμηλότερη από την περασμένη χρονιά, αλλά το μεγάλο πρόβλημα αφορά τις αυξήσεις που έχουν γίνει το τελευταίο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να ανέβει στα ύψη το κόστος παραγωγής».
Στη συνέχεια, ο Παρασκευάς Αρώνης τόνισε ότι «η αύξηση των δημητριακών είναι πολύ μεγάλη. Εμείς αναγκαστήκαμε να χαμηλώσουμε τις τιμές για τις ανάγκες της αγοράς, αλλά η αύξηση των δημητριακών είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορούμε να την ελέγξουμε. Την περασμένη χρονιά, είχα πάρει κριθάρι με 160 ευρώ τον τόνο και αυτήν τη στιγμή έχει περάσει τα 300 ευρώ».
Η τιμή του χοιρινού φέτος σε ζωντανό είναι 1,25, αλλά όπως αναφέρει ο Παρασκευάς Αρώνης «φέτος υπάρχει αφθονία σε χοιρινό, αφού κάνουμε από παντού εισαγωγές και έτσι είναι λογικό οι τιμές να είναι πλέον χαμηλές. Το αδιέξοδο που δημιουργείται είναι μεγάλο, εάν σκεφτεί κανείς ότι μέσα σε όλα φορτωθήκαμε και την αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος, που είναι πάνω από 150%». Όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, είναι φυσικό να υπάρχει και ένα κλίμα αντιαναπτυξιακό για το μέλλον.
«Έτσι όπως πάμε, πουλάμε προσπαθώντας να μειώσουμε τη χασούρα. Εκτιμώ ότι θα υπάρχει άμεσα τρομερή συρρίκνωση στην παραγωγή χοιρινού με τις συνθήκες που επικρατούν, αφού δεν φαίνεται να επέλθει βελτίωση».
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Καταρρέουν οι τιμές χοιρινού, 14 κράτη-μέλη καλούν την Κομισιόν σε επείγουσα δράση
Την επείγουσα λήψη μέτρων για τη διάσωση του κλάδου χοιρινού κρέατος ζητούν από την Κομισιόν 14 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στο σχετικό ενημερωτικό έγγραφο, με τίτλο «Η κρίσιμη κατάσταση του κλάδου χοιρινού στην ΕΕ», που διαβάστηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας στις 12-13 Δεκεμβρίου, οι υπογράφουσες χώρες επισημαίνουν ότι η εξάπλωση της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 έχουν ελαττώσει σημαντικά τόσο την καταναλωτική ζήτηση όσο και τις εξαγωγικές επιλογές των ευρωπαϊκών κρατών-μελών. Παράλληλα, όπως τονίζουν, η οικονομική πίεση εντείνεται ακόμα περισσότερο εξαιτίας των αυξανόμενων τιμών ενέργειας και αγροτικών εισροών, όπως οι ζωοτροφές.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για την 47η εβδομάδα του έτους που διανύουμε, η μέση τιμή στην ΕΕ για τα σφάγια χοίρων υπό ψύξη ήταν 131,1 ευρώ/100 κιλά. Αυτή η τιμή υπολείπεται κατά 5,4% της περσινής για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Την ίδια εβδομάδα, η τιμή των χοιριδίων ήταν 29,9 ευρώ/χοιρίδιο, κάτι που συνιστά σημαντική μείωση (-16,2%) σε σύγκριση με την περσινή χρονιά.
«Η κατάσταση του τομέα χοιρινού κρέατος της ΕΕ παραμένει ιδιαίτερα σοβαρή εδώ και πολλούς μήνες, ενώ ούτε οι προοπτικές για το μέλλον δείχνουν ευοίωνες. Συγκριτικά με το 2017, οι τρέχουσες τιμές του χοιρινού στην ΕΕ έχουν πέσει κατά περίπου 30% και παραμένουν σε ένα κρίσιμα χαμηλό σημείο κάτω από το κόστος παραγωγής, κάτι το οποίο θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του κλάδου. Δεν πρέπει να τον απογοητεύσουμε, πρέπει να τον σώσουμε», σημειώνει η αντιπροσωπεία των 14 χωρών, η οποία αποτελείται από την Τσεχία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Εσθονία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβακία και την Ελλάδα.
Έτσι, απευθύνουν κάλεσμα στην Κομισιόν «να προβεί σε άμεσες, επείγουσες και συγκεκριμένες ενέργειες, ιδιαίτερα για να θεσπίσει έκτακτα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης, που θα βρίσκονται σε συμφωνία με τον κανονισμό της ενιαίας ΚΟΑ».
