Από τα 90 λεπτά ξεκινάει το πρόβειο γάλα, «καίγονται» για ποσότητες οι τυροκόμοι

των Αντώνη Ανδρονικάκη, Μαρίας Αμπατζή, Γιάννη Σάρρου, Γιώργου Ρούστα, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Έντονη κινητικότητα έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα στην αγορά αιγοπρόβειου γάλακτος, όπως προκύπτει από το εκτενές ρεπορτάζ που πραγματοποίησε η «ΥΧ». Μεγάλοι παίκτες αναζητούν γάλα με ιδιαίτερο ζήλο, ευρισκόμενοι σε προχωρημένες συζητήσεις με υφιστάμενους, αλλά και νέους παραγωγούς, ενώ δεν είναι λίγες και οι συμφωνίες που κλείνουν από τώρα για τη νέα γαλακτοκομική περίοδο που ξεκινά σε λίγους μήνες. Νέες περιοχές εισκόμισης προσθέτουν οι εταιρείες, ενώ σαφής είναι η πρόθεση να πληρωθεί το ποιοτικό γάλα καλύτερα από πέρσι.

Οι εκτιμήσεις «δείχνουν» άνοδο από πέντε έως δέκα λεπτά το κιλό, κάτι που σημαίνει ότι αρκετές εκμεταλλεύσεις θα χτυπήσουν 90άρι στην τιμή παραγωγού. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η εξάρτηση από την εστίαση, η έλλειψη αγοραστών, ή ακόμα και οι αθέμιτες πρακτικές οδηγούν τους κτηνοτρόφους σε αδιέξοδο.

 

«Κυνήγι» γάλακτος από τα τυροκομεία

Στο ψάξιμο για γάλα βρίσκονται ήδη μεγάλοι παίκτες της βιομηχανίας, κάτι που επιβεβαίωσαν οι πλέον επίσημες πηγές στην «ΥΧ». Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής οικονομικός διευθυντής της ΜΕΒΓΑΛ, Κώστας Χατζάκος, «είναι γεγονός ότι αρκετές επιχειρήσεις βρίσκονται σε αναζήτηση γάλακτος ενόψει της νέας περιόδου. Εκτός από επέκταση σε νέες περιοχές, υπάρχει και επαναδραστηριοποίηση σε περιοχές όπου επιχειρήσεις είχαν σταματήσει να συγκεντρώνουν γάλα. Πρόθεσή μας είναι να αυξήσουμε το τονάζ μας την ερχόμενη περίοδο».

Σε δηλώσεις που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο διευθύνων σύμβουλος της «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ» («Όλυμπος»), Μιχάλης Σαράντης, επιβεβαίωσε, με τη σειρά του, το γεγονός: «Σκοπεύουμε να αυξήσουμε το τονάζ μας κατά 15% για την ερχόμενη περίοδο. Σε αυτό έχουν συντελέσει οι συμφωνίες για εξαγωγές, κυρίως στη Γερμανία», σημείωσε.

Το αυξημένο ενδιαφέρον για γάλα από την εγχώρια αγορά επεσήμανε ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, Γιάννης Γλεντζάκης: «Εδώ και αρκετές ημέρες μας προσεγγίζουν επιχειρήσεις εκτός Κρήτης με το ερώτημα εάν θα μπορέσουμε να τις καλύψουμε, σε περίπτωση που χρειαστούν γάλα». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Βοσκών Λιβαδίου, Τάσος Αντωνίου, σημείωσε: «Πράγματι, οι τυροκομικές επιχειρήσεις αναζητούν ποσότητες για να μπορούν να καλύψουν τις ρήτρες στις συμφωνίες που έχουν υπογράψει με τους πελάτες τους». Για μεγάλη ζήτηση στο πρόβειο γάλα έκανε λόγο στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Προσοτσάνης Δράμας, Κώστας Ακριτίδης.

Οι παράγοντες που δείχνουν αύξηση τιμής παραγωγού

Η «ΥΧ» απευθύνθηκε σε επιχειρηματίες και κτηνοτρόφους για να διαπιστώσει τα αίτια της θετικής αυτής εξέλιξης στην αγορά. Σύμφωνα με τους ανωτέρω, ένας από τους κυριότερους λόγους ήταν ότι, την περίοδο της άνοιξης, ο κορωνοϊός δημιούργησε αύξηση της κατανάλωσης τόσο στις εγχώριες, όσο και στις ευρωπαϊκές αλυσίδες λιανικού εμπορίου, με αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά τα στοκ της φέτας στα σούπερ μάρκετ.

Κατά τον υπεύθυνο εξαγωγών της «ΟΜΗΡΟΣ», Χρήστο Γιαννίτση, «οι λόγοι που ώθησαν τις επιχειρήσεις να αναζητήσουν περισσότερο γάλα είναι δύο: Πρώτον, λόγω κορωνοϊού, η κατανάλωση τυριού στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκε. Αυτήν τη στιγμή, τα αποθέματα των αλυσίδων δεν ξεπερνούν τις επτά με οκτώ εβδομάδες. Επιπλέον, τον περασμένο Μάιο οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν προκάλεσαν σοκ στο ζωικό κεφάλαιο, με συνέπεια να δημιουργηθεί έλλειμμα στην παραγωγή γάλακτος». «Αυτήν τη στιγμή, τα αποθέματα φέτας είναι σε χαμηλά επίπεδα», δήλωσε ο Κώστας Χατζάκος.

Κατά τον πρόεδρο του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Τυρνάβου, Αργύρη Μπαϊρακτάρη, ένας επιπλέον λόγος είναι η τάση μείωσης στα αιγοπρόβατα. «Αυτό επιβεβαιώνουν και τα πρόσφατα στοιχεία του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» όπου καταγράφεται μείωση 2% στο ζωικό κεφάλαιο», πρόσθεσε ο ίδιος. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, Γιάννης Γλεντζάκης, μίλησε για θετικά αποτελέσματα σε επίπεδο ελέγχων: «Θεωρώ ότι οι έλεγχοι έχουν ενταθεί, ενώ και η πρόσφατη αυστηροποίηση των ποινών έχει συμβάλει στο να δημιουργηθεί ένα θετικό κλίμα ενόψει της νέας χρονιάς», δήλωσε.

Ενδιαφέρον, τέλος, παρουσιάζει και μια ερμηνεία που μας δόθηκε από ορισμένους συνομιλητές μας και σχετίζεται με την απρόσμενη, πλην όμως θετική επίδραση του κορωνοϊού στις εισαγωγές γάλακτος, που διοχετεύεται για την παρασκευή ΠΟΠ τυριού: «Για να λέμε την αλήθεια, το διάστημα του κορωνοϊού οι ελληνοποιήσεις έφυγαν από το κάδρο. Όσοι σχεδίαζαν την επόμενη σεζόν και βασίζονταν στο ότι θα χρησιμοποιήσουν φθηνό εισαγόμενο γάλα, φοβήθηκαν ότι μια νέα έξαρση της ασθένειας θα τους άφηνε χωρίς πρώτη ύλη», δήλωσε νησιώτης συνεταιριστής στην «ΥΧ».

Κάθοδος των Θεσσαλών στο Αγρίνιο

Μεταξύ των νέων περιοχών, όπου επεκτείνονται οι επιχειρήσεις για να βρουν γάλα, τελευταία έχει προστεθεί η Αιτωλοακαρνανία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», θεσσαλικές επιχειρήσεις σπεύδουν να εξασφαλίσουν σημαντικές ποσότητες γάλακτος, ανακουφίζοντας τους χειμαζόμενους κτηνοτρόφους του Αγρινίου που, επί σειρά ετών, δυσκολεύονταν να διαθέσουν την παραγωγή τους ή παρέμεναν απλήρωτοι.

Όπως ανέφερε ο Χρήστος Γιαννίτσης, υπεύθυνος εξαγωγών της τρικαλινής γαλακτοβιομηχανίας «ΟΜΗΡΟΣ», με εξαγωγική δραστηριότητα που θα ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ για φέτος, «είμαστε η πρώτη επιχείρηση που επεκταθήκαμε στο Αγρίνιο, έχοντας ήδη ξεκινήσει να παίρνουμε γάλα. Στόχος μας είναι οι εισκομίσεις από την περιοχή να ξεπεράσουν τους 4.000 τόνους».

Νέες συμφωνίες, εκτιμήσεις για τιμές έως 1ευρώ

Για βάση εκκίνησης τα 90 λεπτά στο πρόβειο γάλα έκανε λόγο η πλειονότητα των τυροκόμων και παραγωγών που κατέθεσαν την άποψή τους. Εν μέσω του θετικού μομέντουμ που έχει δημιουργηθεί στην αγορά, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κτηνοτρόφων που βλέπουν μια προοπτική να εμφανίζεται από επιχειρήσεις που «καίγονται» να κλείσουν γάλα για την ερχόμενη περίοδο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση ομάδας παραγωγών από τα Άγραφα που βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με μεγάλη θεσσαλική γαλακτοβιομηχανία. Όπως δήλωσε ο Γιώργος Αθανασίου, κτηνοτρόφος από τη Βελαώρα Αγράφων, «πρόσφατα, υπήρξε συνάντηση κτηνοτρόφων της περιοχής με εκπρόσωπο της εταιρείας “Όλυμπος”. Mας δόθηκαν προσφορές, οι οποίες για το γίδινο γάλα έφτασαν στα 72 λεπτά το κιλό.

Αυτήν τη στιγμή, η μέση τιμή στην οποία πωλείται το γίδινο είναι περίπου στα 50 λεπτά το κιλό. Η προσφορά που μας έγινε για το πρόβειο ξεκινά από τα 93 και φτάνει έως και 1,02 ευρώ το κιλό, ανάλογα με τη λιποπεριεκτικότητα. Ο τρόπος πληρωμής αφορά τις 30 ημέρες με την εκκαθάριση παραδοτέων τιμολογίων», εξήγησε. Σύμφωνα με τον παραγωγό, η εταιρεία εξετάζει τα δεδομένα, ώστε να διασφαλίσει ότι τόσο η ποιότητα όσο και οι ποσότητες του γάλακτος που θα παραδίδουν οι παραγωγοί ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της. Αν όλα πάνε καλά, σε λίγες μέρες θα κλείσει το ντηλ που θα δώσει ανάσα σε δεκάδες κτηνοτρόφους της περιοχής.

Παρόμοια εικόνα μας έδωσε ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Προσοτσάνης Δράμας, Κώστας Ακριτίδης: «Αυτή την περίοδο, υπάρχουν τρεις εταιρείες που μας παρέχουν εγγυήσεις ότι τη νέα σεζόν η τιμή παραγωγού στο πρόβειο θα πλησιάσει τα 90 λεπτά. Αντίθετα στο γίδινο, δεν έχουμε θετική εξέλιξη. Καθώς πληροφορούμαστε, δίνονται και προκαταβολές για αγορά προβάτων». Aπό την πλευρά του, ο Αντώνης Νεράντζης, πρόεδρος του νεοσύστατου συνεταιρισμού της Χίου «Άγιος Μόδεστος» που φέτος συνεργάζεται με τη «ΛΕΣΒΙΓΑΛ», μίλησε, επίσης, για μια περίοδο όπου υπάρχουν επιλογές για τους παραγωγούς: «Υπάρχουν εταιρείες και εναλλακτικές, αξιολογούμε τις προτάσεις και συνεχίζουμε τις επαφές για να προχωρήσουμε στην πλέον συμφέρουσα λύση».

Σύμφωνα με εκπρόσωπο του συνεταιρισμού «Γάλα Ελλάς» από την Ελασσόνα, «οι κτηνοτρόφοι αισιοδοξούν ότι από το φθινόπωρο τα νέα συμβόλαια θα συνοδεύονται και από καλύτερες τιμές. Κάποιοι, μάλιστα, το προσδιορίζουν σε τουλάχιστον 5-6 λεπτά παραπάνω». Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτήν τη στιγμή, τα συμβόλαια που τρέχουν μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου προβλέπουν, ανάλογα με την ποιότητα, τιμή στο πρόβειο από 87 έως 90 λεπτά και στο γίδινο από 57 έως 60 λεπτά, και σε ορισμένες περιπτώσεις τα 65 λεπτά, για μικρές όμως ποσότητες.

Δεδομένη θεωρεί την άνοδο στην τιμή παραγωγού ο πρόεδρος του συνεταιρισμού «Αιγοπροβατοτρόφοι Πιερίας», Κώστας Ανθόπουλος: «Για μένα, είναι εφικτό να πληρώνονται οι παραγωγοί ένα ευρώ το κιλό, για πρόβειο γάλα με λιποπρωτεΐνες στο 11,8%». Αρκετά αισιόδοξη ήταν και η εκτίμηση του Θεσσαλού γαλακτοβιομήχανου Μιχάλη Σαράντη στην «ΥΧ», που εκτίμησε ότι από φθινόπωρο θα υπάρξει άνοδος στις τιμές από 4% έως 8%». Ο ίδιος, πάντως, έσπευσε να προσθέσει πως τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο και πως «ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει και το αντίστροφο».

Αισιόδοξοι, αλλά και συγκρατημένοι παρουσιάστηκαν έτεροι εκπρόσωποι γαλακτοβιομηχανιών: «Μια τιμή στα 90 λεπτά είναι εφικτή βάσει των δεδομένων για τη νέα χρονιά. Το ζήτημα, όμως, είναι η εξέλιξη αυτή να μην είναι συγκυριακή. Θα πρέπει η φέτα να πουληθεί στη σωστή τιμή, ώστε να μπορούν και οι εταιρείες να πληρώνουν ικανοποιητικά τους παραγωγούς», ανέφερε ο κ. Χατζάκος της «ΜΕΒΓΑΛ». Από την πλευρά του ο κ. Γιαννίτσης από την «ΟΜΗΡΟΣ» σημείωσε: «Αρκετοί παραγωγοί θα πληρωθούν στα 90 λεπτά. Θα υπάρχουν παραγωγοί που θα πληρωθούν στα 93 λεπτά, αλλά και κάποιοι που θα πληρωθούν στα 85 λεπτά. Αυτή είναι η εκτίμηση, αν θέλουμε να είμαστε κοντά στην πραγματικότητα».

Η άλλη όψη του νομίσματος

Παρά τον ούριο άνεμο που πνέει ενόψει της νέας περιόδου, η κατάσταση για μεγάλη μερίδα κτηνοτρόφων μόνο θετική δεν είναι. Πλήθος παραγωγών τηλεφωνεί καθημερινά για να μας μεταφέρει τη δύσκολη καθημερινότητα, ειδικά σε περιοχές όπου η αναιμική παρουσία αγοραστών δημιουργεί συνθήκες εναρμονισμένων πρακτικών. Όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο Βασίλης Καλαπόδης, προβατοτρόφος από την Κορινθία: «Στην περιοχή μας, η τιμή στο πρόβειο γάλα δεν ξεπερνά τα 75 λεπτά. Και αυτό στην καλή περίπτωση και για όσους έχουν συμφωνίες με τις φερέγγυες επιχειρήσεις της περιοχής. Όσοι συνεργάζονται μαζί τους πληρώνονται στο δίμηνο. Σε διαφορετική περίπτωση, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα».

Ο Μιχάλης Βέργος, αιγοτρόφος από ορεινό χωριό των Ιωαννίνων, μας είπε: «Εγώ θα σας πω τα πράγματα όπως είναι και δεν φοβάμαι να μιλήσω. Συνεργάζομαι με τη ΔΩΔΩΝΗ εδώ και 25 χρόνια. Οι τιμές που παίρνουμε δεν ανταποκρίνονται σε καμία περίπτωση στο κόστος παραγωγής ούτε αμείβεται ο κόπος μας. Πολλές φορές οι εταιρείες συνεννοούνται μεταξύ τους για τα συμβόλαια που προσφέρουν». Ο Στρατής Κυραντζής, συνεταιριστής από το Σκαλοχώρι Λέσβου, μας είπε: «Λυπάμαι που θα το πω, αλλά το υπουργείο δεν μας υπολογίζει. Τα τελευταία χρόνια, λόγω αδιαφορίας της πολιτείας, είχαμε χάσει και την ενίσχυση που παίρναμε στην τιμή παραγωγού, επειδή δεν μπορούσαμε να τυροκομήσουμε εντός του νησιού».

Στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί κτηνοτρόφοι στην Κρήτη στάθηκε ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ρεθύμνου, Γιώργης Βενιεράκης: «Το καλό σενάριο για τους κτηνοτρόφους είναι να πληρώνονται από τα τυροκομεία στο τετράμηνο. Βεβαίως, υπάρχουν συνάδελφοι που παίρνουν επιταγές οκτάμηνες, ή και δωδεκάμηνες, ενώ τους υποχρεώνουν να αγοράζουν ζωοτροφές χωρίς να έχουν την ελευθερία της επιλογής».

Για την άλλη όψη του νομίσματος και τις επιχειρήσεις που λόγω κορωνοϊού αδυνατούν να διαθέσουν τα προϊόντα τους στην εστίαση μίλησε στην «ΥΧ» ο Μιχάλης Βογιατζής, ιδιοκτήτης τυροκομείου στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης: «Η μισή αγορά κλαίει και η άλλη μισή γελά. Στη μια άκρη του γηπέδου είναι οι μεγάλοι παίκτες, που δραστηριοποιούνται εντός και εκτός Ελλάδας, αλλά και όσοι τυροκόμοι διαθέτουν τα προϊόντα τους στα ελληνικά σούπερ μάρκετ.

Στην άλλη άκρη είναι τα μικρά και μεσαία τυροκομεία που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ξενοδοχείων και της μαζικής εστίασης (HORECA) και τα οποία καταγράφουν μεγάλες απώλειες λόγω συνθηκών», εξήγησε.