Από τι κινδυνεύει η Ευφυής Γεωργία;

γράφει ο Νίκος Στουπής, Γεωπόνος, πρώην γενικός γραμματέας ΥΠΑΑΤ και πρώην πρόεδρος ΕΛΓΑ

Πολλή κουβέντα έχει ανοίξει και στη χώρα μας γύρω από έννοιες όπως Ευφυής Γεωργία, συστήματα πληροφοριών διαχείρισης, Γεωργία Ακριβείας, γεωργικός αυτοματισμός και ρομποτική. Έννοιες που από τα «σαλόνια» των Πανεπιστημίων και της Έρευνας πέρασαν στις φάρμες και τα αγροκτήματα, μετουσιώνονται σε πράξη και αποτέλεσμα, γίνονται αντικείμενο αντιπαράθεσης στο εσωτερικό των διαφόρων συντεχνιών, που εμπλέκονται στο πρωτογενή τομέα, απασχολούν την πολιτική και μεταφράζονται σε πολιτικές.

Κορύφωση; Το εμβληματικό έργο ψηφιακού μετασχηματισμού της Ελληνικής Γεωργίας που οσονούπω δημοπρατεί το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, που ήδη έχει αποσπάσει το διεθνές ενδιαφέρον και τα εύσημα, έχει γίνει σημείο παραδειγματισμού.

Πολλές και διαφορετικές οι προσεγγίσεις, ανάλογα του χώρου και του επιπέδου της συζήτησης. Από την αρχική άρνηση της άγνοιας ή της ημιμάθειας, στην επιφύλαξη και τα ερωτήματα της μαθησιακής διαδικασίας, μέχρι και την ένθερμη υποστήριξη γνήσια ή της σκοπιμότητας.

georgia-akriveiasΗ όποια συζήτηση, όμως, δεν μπορεί παρά να γίνεται στη στέρεα βάση ότι όλοι όσοι συζητούν, αναφέρονται στο ίδιο πράγμα και μιλούν την ίδια γλώσσα.

Να συμφωνήσουμε πως, μιλώντας για την «ευφυή» ή «έξυπνη» γεωργία μιλάμε για ένα παραγωγικό σύστημα που :

-Αξιοποιεί τα επιτεύγματα και δημιουργήματα της τεχνολογίας –εξοπλισμοί ακριβείας, Ιντερνέτ, αισθητήρες και ενεργοποιητές, συστήματα γεωγραφικής τοποθέτησης, δορυφόροι, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ρομποτική, τεχνική νοημοσύνη (Γεωργικός Αυτοματισμός)

-Χρησιμοποιεί συγκεκριμένες διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων διαχείρισής της με τη χρήση σύγχρονων Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών και προγραμματισμένων μεθόδων συλλογής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και διάδοσης δεδομένων (Μέθοδοι και Συμπλέγματα Πληροφοριών Διαχείρισης)

-Συνδυάζει όλους τους συντελεστές παραγωγής (έδαφος /κλίμα, εργασία, κεφάλαιο – εισροές, μάνατζμεντ) και βελτιώνει την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητά της, το γεωργικό εισόδημα και το επίπεδο διαβίωσης του γεωργού, τη σχέση γεωργίας και περιβάλλοντος κατά αειφορικό τρόπο.

tropoi-enisxysis-kainotomia
Το εμβληματικό έργο ψηφιακού μετασχηματισμού της Ελληνικής Γεωργίας

Αν αποδεχτούμε αυτή την έννοια της Ευφυούς Γεωργίας, εύκολα θα συμφωνήσουμε για τη δυναμική και όχι στατική της διάσταση στην εξέλιξη του χρόνου, την απόλυτη συσχέτισή της με την πρόοδο της επιστήμης, της έρευνας, των τεχνολογιών και της τεχνικής, τον άυλο χαρακτήρα της και, κυρίως, την αξία της ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ως τελικό απότοκο της συνολικής λειτουργίας της.

Αναντίρρητα θα αποδεχθούμε πως, ως έννοια, έχει σαφώς ευρύτερη διάσταση από τα συνιστάμενα μέρη της, αποτελεί ένα ενοποιημένο και συμπαγές μη διαιρούμενο και τεμαχιζόμενο σχήμα, εκφράζει ολιστικά το περιεχόμενό της. Πως η χρησιμότητά της είναι πολλαπλώς αποδεικνυόμενη και μη αμφισβητούμενη.

Η πορεία, όμως, της Ευφυούς Γεωργίας, στην εφηβική φάση που βρίσκεται στη χώρα μας, ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ!

Κινδυνεύει εσωτερικά:

Α*πό τις πιθανές αστοχίες της και την πιθανή αναποτελεσματικότητά της, σε μερικές περιπτώσεις, και στην προσπάθεια ολοκλήρωσης και τελειοποίησής της.

*Από την κυριαρχία ενός κακώς εννοούμενου επιστημονικού ελιτισμού, που θα θέτει τις προσωπικές φιλοδοξίες και υστεροβουλίες υπεράνω της ανάγκης διάχυσης του επιστημονικού επιτεύγματος και μετατροπής του σε κοινωνικό κτήμα και πρακτική εφαρμογή.

*Από την άρνηση του υποκειμένου (γεωργός-γεωτεχνικός) να την αποδεχθεί, να την υποστηρίξει, να την υιοθετήσει, να την εφαρμόσει και να την αξιολογήσει κριτικά και δημιουργικά.

*Από τον εκφυλισμό που μπορεί να επιφέρει η σύγχυση μέσου (τεχνολογία, εισροές) και τελικού παραδοτέου (συμβουλευτική) , ή την πιθανή προσπάθεια κερδοσκοπικής αξιοποίησης από τους διαμεσολαβητές της (σύμβουλοι) .

Κινδυνεύει εξωτερικά:

*Από το να αποκτήσει ταξικότητα και μεροληψία, γινόμενη κτήμα των ολίγων και οικονομικά δυνατών να τη χρησιμοποιήσουν, κρατώντας τη μεγάλη μάζα των γεωργών έξω από τα ωφελήματά της.

*Από τις προσπάθειες πολιτικής ενσωμάτωσής της σε συμφέροντα που θα θελήσουν μέσω αυτής να καταστήσουν τους γεωργούς πολιτικά υποχείρια , να τους ελέγξουν και να τους χειραγωγήσουν.

*Από την εξάρτησή της, την υποταγή της και την υπηρέτηση των μεγάλων συμφερόντων των εισροών (πολυεθνικές φαρμάκου, μηχανολογικού εξοπλισμού, πολλαπλασιαστικού υλικού, λιπασμάτων και γενικά αγροεφοδίων).

Προϋποθέσεις επιτυχίας

  • Η υιοθέτηση και ιδιοκτησιακή κατοχύρωσή της από τους γεωτεχνικούς,
  • το αγκάλιασμά της από τους ίδιους τους γεωργούς και τους συλλογικούς εκφραστές τους,
  • η συμπόρευση γεωτεχνικών-γεωργών και η συμπαράταξή τους με την επιστημονική κοινότητα,
  • η ευαισθητοποίηση και εγρήγορση της πολιτείας να βάλει κανόνες, να ομογενοποιήσει τις πολιτικές της και, κυρίως, να αξιοποιήσει διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία (Μ2 του ΠΑΑ),

αποτελούν τους κρισιμότερους παράγοντες αντιμετώπισης αυτών των κινδύνων και επιτυχούς εφαρμογής της Ευφυούς Γεωργίας.