Στη συνέντευξη που παραχωρεί στην «Ύπαιθρο Χώρα», ο πρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων, Θεοφάνης Κουρεμπές, ανοίγει τα χαρτιά του και μιλάει για τις μεγάλες ζημιές που προκάλεσαν όχι μόνο οι καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ημερών, αλλά και τα ακραία καιρικά φαινόμενα της προηγούμενης περιόδου. Προαναγγέλλει σημαντικές αλλαγές στον Κανονισμό του Οργανισμού, ενώ αφήνει μια χαραμάδα ελπίδας για τους πληγέντες ροδακινοπαραγωγούς. Σημειώνει πως ξεκινάει μία προσπάθεια για τον συντονισμό και την οργάνωση ενός μηχανισμού προστασίας νέων και δύσκολα αντιμετωπίσιμων ασθενειών στις ελληνικές καλλιέργειες, ενώ στις αρχές Αυγούστου αναμένεται να πληρωθούν αποζημιώσεις, που συνολικά θα φτάσουν τα 50 εκατ. ευρώ.
Βιώνουμε εθνική τραγωδία, με δεκάδες νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους από τον πύρινο όλεθρο στην Αττική. Παράλληλα, πυρκαγιές μαίνονται και σε αγροτικές περιοχές στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ποια είναι η εικόνα που έχετε μέχρι στιγμής;
Μέχρι στιγμής (σ.σ. Τετάρτη 25/7) στην περιοχή της Αττικής δεν έχουμε πολλές οχλήσεις για ζημιές σε αγροτικές εγκαταστάσεις, φυτικό και ζωικό κεφάλαιο. Να σας πω, για παράδειγμα, ότι ένας κτηνοτρόφος στην Κινέτα έχασε το κοπάδι του. Η αλήθεια είναι ότι αυτές τις πρώτες ημέρες προτεραιότητα έχουν άλλα… Πάντως, οι ζημιές γενικά είναι αστικού τύπου και όχι αγροτικές. Και να πούμε ότι θα ακολουθηθεί η διαδικασία που ισχύει και για τους πυρόπληκτους παραγωγούς στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Διότι ζημιές σε γεωργικές εκτάσεις από πυρκαγιές έχουμε στην Κρήτη, όπου είναι σε εξέλιξη ακόμα η φωτιά, και για τον λόγο αυτόν δεν έχουμε ακόμη ολοκληρωμένη εικόνα. Στον νομό Κορινθίας, στην περιοχή του Ξυλοκάστρου, έχουν καεί επίσης καλλιεργούμενες εκτάσεις, κυρίως ελιές, αμπέλια, κάποιες μηλιές, αλλά και ζημιές από ανεμοθύελλες, όπως συνέβη και στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Μιλάμε, πάντα, για τις ζημιές των τελευταίων 24ωρων.
Οι παραγωγοί που έχουν πληγεί τι πρέπει να κάνουν;
Θα πρέπει να ενημερωθούν από τους ανταποκριτές. Ήδη, βγαίνουν αναγγελίες, οπότε πρέπει να κάνουν τις δηλώσεις τους. Να πούμε ότι όσον αφορά τις πυρκαγιές, όπου υπάρχουν απώλειες σε εγκαταστάσεις, φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, οι αποζημιώσεις δίνονται μέσω των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, ενώ όσον αφορά τις ζημιές από τις ανεμοθύελλες από τον ΕΛΓΑ.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα σαρώνουν τη χώρα από τον Μάιο. Πώς θα χαρακτηρίζατε μέχρι στιγμής τη φετινή χρονιά;
Το τελευταίο τρίμηνο ήταν δύσκολο για κάποιες περιοχές, καθώς καιρικά φαινόμενα που εκδηλώνονταν την άνοιξη έχουν μετατοπιστεί τους καλοκαιρινούς μήνες. Για παράδειγμα, στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας είχαμε πολλές ζημιές, όπως και στην Καβάλα με τις πλημμύρες στη Χρυσούπολη. Η Δυτική Πελοπόννησος έχει, επίσης, πολύ μεγάλες ζημιές, όπως και η Ζάκυνθος, και η Θεσσαλία, ενώ μικρότερης έκτασης είναι οι ζημιές στην Κρήτη. Δυστυχώς, σημειώθηκαν φαινόμενα παντού.
Η παραγωγή ποιων προϊόντων έχει επηρεαστεί σημαντικά;
Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει στην κορινθιακή σταφίδα στη Δυτική Πελοπόννησο. Το χαλάζι και οι βροχές έχουν προκαλέσει ζημιές σε κεράσια και ροδάκινα, εκτατικές καλλιέργειες και αρκετά κηπευτικά. Περιμένουμε να δούμε τι γίνεται και με τα ακτινίδια που έχουν πλημμυρίσει. Παράλληλα, έχουμε πλημμυρισμένες περιοχές στον Έβρο και σε διπλανές περιοχές, αλλά και φαινόμενα ξηρασίας, τα οποία δεν καλύπτονται μεν από τον ΕΛΓΑ, αλλά τα παρακολουθούμε.
«Αλλάζει άμεσα ο Κανονισμός»Κι εδώ έρχεται ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ. Μήπως ήρθε η ώρα να προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες; Εμείς το δουλεύουμε. Ήδη, έχουμε συγκεντρώσει από τους παραγωγούς και από τους φορείς αιτήματα. Το χαλάζι εννοείται πως δεν μπαίνει σε συζήτηση. Είναι χαλάζι. Ωστόσο, υπάρχουν θέματα που πρέπει να δούμε σχετικά με τις βροχοπτώσεις, έστω και σε ένα διαφορετικό πακέτο. Το μελετάμε. Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να μαζέψουμε και κάποια πράγματα, όχι μόνο να εντάξουμε, για να επέλθει μια ισορροπία και μια κανονικότητα. Ποιο είναι το πρόβλημα: Ό,τι εντάσσεται μέσα στον Κανονισμό σημαίνει ότι έχει ένα κόστος. Άρα, θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν και τα ασφάλιστρα. Και εκεί είναι η δυσκολία μας. Ποια θα είναι τα διαφορετικά πακέτα και τι κόστος θα έχουν για να μην είναι απαγορευτικά. Εντάσσοντας καινούργια πράγματα, δεν μπορεί το ασφάλιστρο να είναι οριζόντιο. Κι αυτό δεν είναι δίκαιο για όλους. |
Σταθερή βάση, όμως, θα υπάρχει;
Πάντα, θα υπάρχει μια σταθερή βάση για όλους, γιατί είναι ζήτημα αλληλεγγύης του ασφαλιστικού συστήματος για να είναι και βιώσιμο. Από εκεί και πέρα, μπαίνουμε στη διαδικασία να χτίζουμε με τη ματιά μας στραμμένη και στη νέα ΚΑΠ, και στη συζήτηση που γίνεται για το τι μέλλει γενέσθαι με τη διαχείριση γενικά.
Υπάρχει προβληματισμός για το γεγονός ότι καλείσθε να αλλάξετε τον Κανονισμό, ενώ έρχεται η νέα ΚΑΠ; Ίσως μέσα στα επόμενα χρόνια χρειαστεί να υπάρξουν νέες αλλαγές…
Σαφώς και υπάρχει. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι όλο αυτό το σύστημα με τη δήλωση καλλιέργειας στην ουσία είναι νέο, καθώς τέθηκε σε εφαρμογή το 2011. Είναι ένα σύστημα σε εξέλιξη, τουλάχιστον έχουμε μπει κι εμείς στη λογική να το εξελίξουμε, παρακολουθώντας τι συμβαίνει.
Αυτό σημαίνει ότι ζημιές που σήμερα δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ θα ενταχθούν στο σύστημα;
Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να εντάξεις εχθρούς και ασθενείς. Δεν γίνεται. Γιατί και η λογική πρέπει να είναι στραμμένη κυρίως στο ότι ως χώρα πρέπει να έχεις παραγωγή. Αν μπούμε στη λογική να εντάξουμε εχθρούς και ασθένειες, πιθανότατα να οδηγηθούν κάποιοι να μην καλλιεργούν σωστά και, τελικά, να αποζημιώνονται καλύτερα από αυτούς που πουλάνε.
Με τον νέο Κανονισμό του ΕΛΓΑ οι δηλώσεις καλλιέργειας του 2019
Πότε θα ολοκληρωθεί, για να παρουσιαστεί και στους παραγωγούς, η τελική μορφή του Κανονισμού;
Αν τα καταφέρουμε, για την καινούργια δήλωση καλλιέργειας του 2019, θέλουμε να το έχουμε δρομολογήσει. Το κακό είναι ότι, έτσι όπως είναι δομημένος ο Οργανισμός, δεν έχουμε και τις απαραίτητες υπηρεσίες. Βέβαια, προβλέπουμε στο νέο οργανόγραμμα τη σύσταση της Διεύθυνσης Ασφαλιστικής Πολιτικής, η οποία θα είναι στελεχωμένη με εξειδικευμένους επαγγελματίες για να μπορούν να εξετάζουν, μεταξύ άλλων, γρήγορα τα προβλήματα. Αυτήν τη στιγμή, δουλεύουμε με το φιλότιμο, την εμπειρία και τη γνώση του υπάρχοντος προσωπικού. Σαφώς και θα θέλαμε κάτι πιο εξειδικευμένο για να προχωρήσουμε πιο γρήγορα ορισμένα ζητήματα.
Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες αρχίζουν να προσανατολίζονται στον αγροτικό τομέα;
Ότι η κατάσταση της αγοράς θα είναι άλλη, πιθανώς και να είναι τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό και πέρα από τον Κανονισμό, τρέχουμε παράλληλα και άλλα θέματα, ώστε να είμαστε έτοιμοι, αν έρθει αυτή η ώρα. Ο Οργανισμός έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να αντεπεξέλθει και να σταθεί στην αγορά και να παραμείνει κυρίαρχος. Για ένα επιπλέον λόγο, ότι ένας δημόσιος οργανισμός δεν αποσκοπεί στο κέρδος. Άρα, είναι πιο ελκυστικός. Επίσης, τουλάχιστον από τις δικές μας πληροφορίες, και για τους ιδιωτικούς φορείς, που σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν στο μέλλον, είναι απαραίτητος ο ΕΛΓΑ, και εξαιτίας της δομής της ελληνικής γεωργίας. Διότι, βασίζονται στις εκτιμήσεις και στα πορίσματα του επιστημονικού προσωπικού που έχει ο ΕΛΓΑ. Άρα, κι αυτό κοιτάμε, όταν θα έρθει αυτή η ώρα, ο Οργανισμός να είναι ακόμα πιο γερός, πιο δυνατός και υγιής.
Ροδάκινα, μια πληγή ανοιχτή από πέρσι. Εγκρίθηκαν και πληρώνονται 8,5 εκατ. ευρώ για τους πληγέντες του 2017.
Εμείς κάναμε την επεξεργασία σε συνεργασία με τους φορείς και πάντα σε συνεννόηση μαζί τους δώσαμε στο ΥΠΑΑΤ τις τελικές καταστάσεις των ζημιών. Να πούμε ότι δεν είναι η μόνη ζημιά που δεν εντάσσεται στον Κανονισμό. Να σας δώσω ένα φετινό παράδειγμα, οι ιώσεις στα καπνά σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, που είναι, επίσης, σημαντικό πρόβλημα. Θεωρώ ότι είναι σωστή η λογική ότι οι παραγωγοί ασφαλίζονται για συγκεκριμένες ζημιές, γι’ αυτό πληρώνουν και γι’ αυτό θα αποζημιωθούν μόνο.
Ναι, αλλά, υπάρχουν και τα έκτακτα…
Δεν υπάρχουν κονδύλια για έκτακτα αυτήν τη στιγμή, όχι μόνο στον ΕΛΓΑ, αλλά στη χώρα. Βεβαίως, υπάρχουν έκτακτες ζημιές και επιδημικές καταστάσεις. Μάλιστα, την Παρασκευή 27/7 έγινε μία πρώτη συζήτηση στο υπουργείο σε συνεργασία και με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα αναφορικά με έκτακτες ζημιές, που οφείλονται και σε πολύ μεγάλο βαθμό σε δευτερογενείς προσβολές – εδώ συζητάμε για νέα είδη ασθενειών. Η ουσία είναι να βρούμε τρόπους να λύσουμε το πρόβλημα, και όχι να ερχόμαστε πυροσβεστικά. Θέλουμε να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης κατ’ αρχάς και μετά να δούμε πώς μπορούμε να στηρίξουμε και το εισόδημα.
Κι αυτό θα μπει στη συζήτηση για τον νέο Κανονισμό;
Σε αυτήν τη φάση, δεν νομίζω ότι μπορεί να μπει. Άλλωστε, είναι μία από τις αλλαγές που συζητούνται ενόψει της νέας ΚΑΠ, αναφορικά με τη στήριξη του εισοδήματος. Την Παρασκευή, λοιπόν, θα γίνει μία πρώτη συζήτηση για το πώς θα οργανωθούμε για να αντιμετωπίσουμε τις νέες καταστάσεις στον αγροτικό τομέα.
Και για τις φετινές ζημιές τι γίνεται, τελικά;
Έγιναν ασφαλιστικά μέτρα για να δεχτούμε δηλώσεις. Εγώ θεωρώ ότι είναι λίγο ανούσια. Ούτως ή άλλως, το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ είπε ότι είναι το ίδιο φαινόμενο, άρα δεν είναι άμεση ζημιά. Επειδή, όμως, μας ενδιαφέρει να το δούμε, αφού υπήρχαν ανοιχτές αναγγελίες, ενημερώθηκαν οι παραγωγοί να κάνουν δηλώσεις. Πολύ πιθανό φέτος, επειδή πρόκειται για συγκεκριμένες ποικιλίες, να δούμε αν μπορούμε να τα γυρίσουμε με τεκμηρίωση καιρικών φαινομένων και επιδημίας σε ΠΣΕΑ. Θα το δούμε κι αυτό. Όλα είναι ανοιχτά. Ακόμα και το δικαστήριο να πει πως πρέπει να δεχθούμε τις δηλώσεις, αυτό δεν σημαίνει ότι και οι παραγωγοί θα αποζημιωθούν. Εμείς από την αρχή θέλαμε να είμαστε ειλικρινείς.
Αφήνετε ένα παράθυρο ελπίδας…
Θα το δούμε. Εξάλλου, όπως φαίνεται, περιμένουμε και άλλες βροχές, θα δούμε και τι επιπτώσεις θα έχουμε τις επόμενες μέρες.
Οι πληρωμές του ΑυγούστουΣχετικά με το χρονοδιάγραμμα τον επόμενων αποζημιώσεων; Στις αρχές Αυγούστου θα γίνει μια πληρωμή, ύψους 10 εκατ. ευρώ περίπου, για ζημιές κυρίως που προκλήθηκαν σε εσπεριδοειδή στην Πελοπόννησο τον χειμώνα. Καθυστέρησαν αφενός λόγω όγκου και αφετέρου επειδή τώρα ολοκληρώνεται η εμπορική περίοδος των Βαλέντσια – άρα έπρεπε να έχουμε όλα τα στοιχεία. Επίσης, η πληρωμή θα αφορά και παραγωγούς που κατέβαλαν εκπρόθεσμα τις ασφαλιστικές εισφορές και δεν μπόρεσαν να μπουν σε προηγούμενες πληρωμές. Επίσης, την Πέμπτη (26/7) στο Διοικητικό Συμβούλιο, έρχεται το εισηγητικό για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού μας, ώστε να προωθηθεί άμεσα στα συναρμόδια υπουργεία, για να πληρωθεί το υπόλοιπο 30% των αποζημιώσεων. Θα χρειαστούμε περίπου 35-40 εκατ. ευρώ επιπλέον. |
Γνωρίζετε αν υπάρχει ανταπόκριση σχετικά με την πρόσκληση για τα αντιχαλαζικά;
Υπάρχει ενδιαφέρον, και δόθηκε παράταση, γιατί η πρόσκληση συμπίπτει με τα Σχέδια Βελτίωσης. Πιστεύουμε ότι θα ακολουθήσει σίγουρα δεύτερη πρόσκληση, ακόμη και τρίτη αν χρειαστεί. Πάντως, επειδή αυτή την περίοδο προκλήθηκαν ζημιές λόγω των ανέμων σε αντιβρόχινες μεμβράνες, αναμένεται να κάνουν αίτηση και αυτοί οι παραγωγοί, προκειμένου να τις αντικαταστήσουν. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε τις τελευταίες ημέρες.
Δημοσιεύθηκε στην «ΥΧ», 27-07-2018
