Δεύτερη σερί χρονιά μειωμένης ζήτησης και, κατ’ επέκταση, παραγωγής σύνθετων ζωοτροφών στην ΕΕ προεξοφλεί για φέτος ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ζωοτροφών (FEFAC) λόγω του «εκρηκτικού» κοκτέιλ πληθωρισμού, ασθενειών, όπως η γρίπη των χοίρων και των πτηνών, αλλά και των νέων, αυστηρότερων απαιτήσεων για τις συνθήκες εκτροφής και διαβίωσης των ζώων.
Ο συνδυασμός αυτός, μαζί με τις αναταράξεις που έφερε στην αγορά ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνακόλουθη ενεργειακή κρίση άφησαν το αποτύπωμά τους στην περσινή χρονιά, οπότε και η παραγωγή σύνθετων ζωοτροφών διαμορφώθηκε σε 148,9 εκατ. τόνους, ήτοι 3,8% κάτω σε σχέση με το 2021. Για το 2023, ο FEFAC, στις πρώτες εκτιμήσεις του που δόθηκαν στη δημοσιότητα πριν από λίγες μέρες, αναμένει περαιτέρω πτώση 1,5% στους 146,8 εκατ. τόνους. Σημειώνεται ότι το 2020 και το 2021 η συνολική παραγωγή σύνθετων ζωοτροφών στην ΕΕ είχε σταθεροποιηθεί πάνω από τους 150 εκατ. τόνους.
Σε χοιροτροφία και πτηνοτροφία oι μεγαλύτερες απώλειες
Η μεγαλύτερη επίπτωση παρατηρείται στα προϊόντα που απευθύνονται στη χοιροτροφία και στην πτηνοτροφία, όπου η μείωση παραγωγής πέρυσι ήταν 6,7% και 3,2% αντίστοιχα, κυρίως λόγω των αυξημένων κρουσμάτων της γρίπης των χοίρων και των πτηνών.
Ειδικότερα, στις σύνθετες ζωοτροφές για τον χοιροτροφικό κλάδο, η παραγωγή υποχώρησε 3 εκατ. τόνους, ενώ σε έντεκα χώρες η μείωση ήταν άνω του 5%. Σε αρκετές μάλιστα από αυτές, ουκ ολίγες μικρές εκμεταλλεύσεις οδηγήθηκαν σε «λουκέτο», αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν στη δύσκολη οικονομική συγκυρία και στα μειωμένα περιθώρια κέρδους.
Συν τοις άλλοις, χώρες με σημαντικές εξαγωγές χοιρινού κρέατος οδηγήθηκαν σε μείωση της παραγωγής τους λόγω της ασθενέστερης ζήτησης από την Κίνα, η οποία δεν έχει ανακάμψει ακόμα πλήρως από τη γρίπη των χοίρων και εισάγει μειωμένες ποσότητες σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν.
Στις σύνθετες ζωοτροφές για την πτηνοτροφία η παραγωγή στην ΕΕ υποχώρησε 2 εκατ. τόνους, καθώς πολλές χώρες κατέγραψαν μείωση της παραγωγής πουλερικών λόγω της γρίπης των πτηνών. Παράλληλα, τα αυξημένα κόστη, ιδίως κατά τη χειμερινή περίοδο, είχαν ως αποτέλεσμα αρκετές εκμεταλλεύσεις να παραλείψουν κύκλους εκτροφής, μειώνοντας αντίστοιχα και τη ζήτηση για ζωοτροφές.
Στις τροφές για την αγελαδοτροφία η μείωση το 2022 «περιορίστηκε» στους 500.000 τόνους, με την παραγωγή να μη διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με το 2021, οπότε και, λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών σε πολλά κράτη, είχε καταγραφεί αξιοσημείωτη αύξηση της ζήτησης για σύνθετες ζωοτροφές.
Συνολικά, όπως αναφέρει ο FEFAC, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση που ακολούθησαν επηρέασαν σημαντικά την ευρωπαϊκή οικονομία και είχαν σοβαρό αντίκτυπο στον πληθωρισμό, οδηγώντας σε μείωση της ζήτησης για ζωικά προϊόντα το 2022. Αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε σε μείωση της παραγωγής τους και, κατ’ επέκταση, της κατανάλωσης ζωοτροφών.
Από τις 21 χώρες-μέλη του FEFAC για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα, μόνο πέντε κατέγραψαν πέρυσι μικρή αύξηση της παραγωγής σύνθετων ζωοτροφών (μεταξύ αυτών, η Φινλανδία και η Πολωνία), ενώ σε τουλάχιστον τρεις (ανάμεσά τους η Ολλανδία και η Γερμανία) το νέο κανονιστικό πλαίσιο για το περιβάλλον και την ευζωία των ζώων είχε ως έμμεση συνέπεια τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου.
Ο ρόλος της Ουκρανίας
Για το 2023, o FEFAC θεωρεί πιθανό η ζήτηση τόσο στον χοιροτροφικό όσο και στον πτηνοτροφικό κλάδο να ανακάμψουν στο τέταρτο τρίμηνο, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι αρκετό για να κλείσει η χρονιά με θετικό πρόσημο σε επίπεδο όγκων παραγωγής.
Η γρίπη των πτηνών, η οικονομική αβεβαιότητα και οι πολιτικές για το περιβάλλον και την ευζωία των ζώων αναμένεται, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, να είναι οι βασικοί ρυθμιστές της αγοράς. Κομβικό μπορεί να αποδειχτεί και το ζήτημα που έχει ανακύψει με τους περιορισμούς ή και την πλήρη απαγόρευση εισαγωγών πρώτων υλών από την Ουκρανία που προωθούν κάποιες ευρωπαϊκές χώρες.
Το ίδιο φυσικά και ενδεχόμενη επέκταση ή κατάρρευση της συμφωνίας με τη Ρωσία για τις εξαγωγές σιτηρών.
