Βαρύτερα πρόστιμα για οριζόντιες συμπράξεις και αθέμιτες πρακτικές

Αναβαθμίζεται ο ρόλος της Επ. Ανταγωνισμoύ, σφίγγει ο κλοιός για χειραγώγηση τιμών

Α

υστηρότερα πρόστιμα για αθέμιτες πρακτικές, νέα όπλα για τον εντοπισμό περιστατικών χειραγώγησης τιμών, αλλά και δυνατότητα ευνοϊκής μεταχείρισης επιχειρήσεων που συμβάλλουν με χρήσιμες πληροφορίες στην αποκάλυψη «μυστικών οριζόντων συμπράξεων» προβλέπει, μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για την εποπτεία της αγοράς και τη λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη της περασμένης εβδομάδας και θα παραμείνει σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 20 Αυγούστου.

Σκοπός του νομοθετήματος, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο Άρθρο 1, είναι «ο εκσυγχρονισμός και η επικαιροποίηση της νομοθεσίας για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού», αλλά και «η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποτρεπτικής δυνατότητας της Επιτροπής Ανταγωνισμού έναντι αντιανταγωνιστικών πρακτικών».

Στο Άρθρο 43 επισημαίνεται ότι όταν η διαμόρφωση των τιμών σε έναν συγκεκριμένο κλάδο ή σε συγκεκριμένους τύπους συμφωνιών δημιουργούν υπόνοιες για στρέβλωση ή περιορισμό του ανταγωνισμού, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί (εφόσον εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της) να διεξαγάγει έρευνα χρησιμοποιώντας ακόμα και αλγοριθμικές μεθόδους.

Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα, το ύψος τους μπορεί να φτάνει έως το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών που έχει σε παγκόσμιο επίπεδο μια εταιρεία. Στην περίπτωση, δε, που είναι δυνατόν να υπολογιστεί το ύψος του οικονομικού οφέλους που μπορεί να έχει από την παράβαση, το ύψος του προστίμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό, ανεξάρτητα από το αν υπερβαίνει ή όχι το ποσοστό του 10%.

Επιπλέον, τα φυσικά πρόσωπα πίσω από μια επιχείρηση καθίστανται υπεύθυνα με την προσωπική τους περιουσία για την καταβολή του προστίμου. Όπως αναφέρεται στο Άρθρο 19, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει στα πρόσωπα αυτά και αυτοτελές πρόστιμο από 200.000 έως 2 εκατ. ευρώ, «εφόσον αποδεδειγμένα συμμετείχαν σε προπαρασκευαστικές πράξεις, στην οργάνωση ή στη διάπραξη της παράνομης συμπεριφοράς της επιχείρησης». Για την επιμέτρηση του προστίμου, όπως σημειώνεται, «λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη η θέση τους στην επιχείρηση και ο βαθμός συμμετοχής τους στην παράνομη πράξη». Στις περιπτώσεις αποφάσεων συλλογικών οργάνων που ελήφθησαν κατά πλειοψηφία, η ευθύνη βαραίνει μόνο τους υπερψηφήσαντες. Τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα «ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία εις ολόκληρον με το οικείο νομικό πρόσωπο, για την καταβολή του ποσού», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Κάθε μέρα μη συμμόρφωσης κοστίζει

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί, επίσης, με απόφασή της, να επιβάλει χρηματικές κυρώσεις ανά ημέρα μη συμμόρφωσης, η οποία καθορίζεται αναλογικά προς τον μέσο ημερήσιο συνολικό παγκόσμιο κύκλο εργασιών της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση με ανώτατο όριο το 3% αυτού του κύκλου εργασιών και υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζει η απόφαση της Επιτροπής.

Στην περίπτωση που το πρόστιμο επιβάλλεται σε ένωση επιχειρήσεων, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού κύκλου εργασιών των μελών της, και η ένωση δεν είναι αξιόχρεη, τότε η τελευταία υποχρεούται να ζητήσει εισφορές από τα μέλη της, προκειμένου να καλύψει το ποσό του προστίμου. Εάν δεν δοθούν εισφορές μέσα στην προθεσμία που έχει ορισθεί, η Επιτροπή μπορεί πλέον να απαιτήσει την καταβολή του προστίμου απευθείας από καθεμία από τις επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων ανήκαν στα εμπλεκόμενα όργανα λήψης αποφάσεων της ένωσης.

Όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει απαιτήσει πληρωμή, κατά τα προηγούμενα, μπορεί, εφόσον είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της ολοσχερούς πληρωμής του προστίμου, να απαιτήσει πληρωμή του υπολοίπου από οποιοδήποτε μέλος της ένωσης που είχε ενεργή δράση στην αγορά στην οποία συνέβη η παράβαση. Διευκρινίζεται, πάντως, ότι η Επιτροπή δεν απαιτεί πληρωμή βάσει των προαναφερθέντων από επιχειρήσεις που αποδεικνύουν ότι δεν εφάρμοσαν την παράνομη απόφαση της ένωσης, διότι είτε δεν είχαν αντιληφθεί την ύπαρξή της είτε αποστασιοποιήθηκαν ενεργά από αυτήν πριν αρχίσει η Επιτροπή να διερευνά την υπόθεση.

Στα μαλακά όσοι βοηθούν να αποκαλυφθούν καρτέλ

Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού συνεκτιμά ως ελαφρυντική περίσταση, κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου, τυχόν αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί στους ζημιωθέντες από την εξετασθείσα αντιανταγωνιστική πρακτική, ή σε σημαντικό αριθμό αυτών, στο πλαίσιο συναινετικού διακανονισμού. Αν ο συναινετικός διακανονισμός εκκρεμεί, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται να αναστείλει την έκδοση της απόφασης περί επιβολής του προστίμου για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών μηνών. H Επιτροπή διατηρεί, επίσης, το δικαίωμα για επιεική μεταχείριση επιχειρήσεων που συμμετείχαν σε μυστικές συμπράξεις, παρέχοντας πλήρη απαλλαγή ή έστω μείωση του επιβαλλόμενου προστίμου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εν λόγω επιχείρηση να συμβάλει, σε καθεστώς πλήρους μυστικότητας, με στοιχεία και χρήσιμες πληροφορίες στην εντοπισμό και στην αποκάλυψη των συμπράξεων αυτών.

Η διαδικασία έγκρισης μιας νέας συγκέντρωσης

Κάθε συγκέντρωση επιχειρήσεων πρέπει να γνωστοποιείται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού μέσα σε 30 ημέρες από τη σύναψη της συμφωνίας ή τη δημοσίευση της προσφοράς ή ανταλλαγής ή την ανάληψη υποχρέωσης για την απόκτηση συμμετοχής, όταν ο παγκόσμιος κύκλος εργασιών όλων των επιχειρήσεων που συμμετέχουν ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ και δύο τουλάχιστον από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις πραγματοποιούν, η καθεμία χωριστά, συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 15 εκατ. ευρώ στην ελληνική αγορά.

Όπως αναφέρεται στο Άρθρο 6 του νομοσχεδίου, σε περίπτωση μη γνωστοποίησης, η Επ. Ανταγωνισμού επιβάλλει στον καθένα από τους υπόχρεους πρόστιμο ύψους τουλάχιστον 30.000 ευρώ, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών τους. Κατά την επιμέτρηση του προστίμου λαμβάνονται ιδίως υπόψη η οικονομική ισχύς των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη συγκέντρωση, το πλήθος των επηρεαζόμενων αγορών και το επίπεδο του ανταγωνισμού σε αυτές, καθώς και η εκτιμώμενη επίδραση της συγκέντρωσης στον ανταγωνισμό.

Έναν μήνα από τη γνωστοποίηση της συγκέντρωσης, η Επιτροπή εκδίδει απόφαση για την ανακοινωθείσα συγκέντρωση και αναλόγως εκκινεί ή όχι τη διαδικασία της πλήρους διερεύνησής της. Εφόσον κινηθεί η διαδικασία διερεύνησης, η Επιτροπή Ανταγωνισμού με απόφαση που εκδίδει εντός 90 ημερών από την ημερομηνία κίνησης, ανακοινώνει αν απαγορεύει ή όχι την εν λόγω συγκέντρωση. Αν παρέλθει η προθεσμία των 90 ημερών χωρίς έκδοση απορριπτικής απόφασης, θεωρείται ότι εγκρίνεται η συγκέντρωση.