Το πολλαπλασιαστικό υλικό και οι φυτογενετικοί πόροι εν γένει, αποτελούν τον πλέον καθοριστικό παράγοντα για τη βιωσιμότητα της γεωργίας και την αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής. Η Ελλάδα έχει ευλογηθεί με έναν μοναδικό πλούτο βιοποικιλότητας, πλούτο που μπορεί να κεφαλαιοποιήσει τόσο για το δικό της συμφέρον όσο και για την Ευρώπη συνολικά. Στο ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον του 21ου αιώνα, ενισχύεται η ανάγκη δημιουργίας συνθηκών παραγωγής ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων, με ταυτότητα και αναγνωρισιμότητα.
Οι τοπικές ποικιλίες αποτελούν ένα αναξιοποίητο κεφάλαιο που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Αυτό προκύπτει χάρη στο ότι οι τοπικές ποικιλίες:
- είναι προσαρμοσμένες στις ελληνικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και έτσι στην πλειοψηφία τους χρειάζονται λιγότερες εισροές (λιπάσματα, φάρμακα, καλλιεργητικές φροντίδες) σε σχέση με εισαγόμενες ποικιλίες ή υβρίδια. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε μια σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής.
- μπορούν να παράγουν μοναδικά προϊόντα, υψηλής ποιότητας και με εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Έτσι, το προϊόν καθίσταται ευκολότερο στο να αποκτήσει έναν εμπορικό χαρακτήρα και ονομασία (brand name) και μπορεί να διεκδικήσει τη θέση του τόσο στην ελληνική όσο και στις διεθνείς αγορές.
Προς την κατεύθυνση αυτή, υπάρχει ανάγκη βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου ώστε οι τοπικές ποικιλίες να μπορούν ευκολότερα να ενταχθούν στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών, ενώ εξετάζεται και η δημιουργία συνεργιών με τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. ΣΔΙΤ) ώστε να είναι εξασφαλισμένη και βιώσιμη η διατήρηση, κατοχύρωση και εμπορία των ποικιλιών αυτών και η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά κρίσιμο τόσο από οικονομικής σκοπιάς όσο και από τη διάσταση της επισιτιστικής επάρκειας και της εθνικής ασφάλειας. Υπάρχει πρόνοια και σχέδιο, ώστε να οδηγηθούμε στις βέλτιστες επιλογές για τη χώρα.
Στόχος του ΥΠΑΑΤ είναι να αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, με την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων της τοπικής γαστρονομίας. Το βασικό εγχείρημα προς αυτόν τον στόχο αποτελεί η υποστήριξη της λειτουργίας της Τράπεζας Γενετικού Υλικού, ώστε να δημιουργηθούν οι βέλτιστες συνθήκες που θα εξασφαλίζουν τη διατήρηση και την αξιοποίηση των φυτογενετικών πόρων. Βούληση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ είναι να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό οι περιφερειακές δομές, τα φυτώρια και τα Ινστιτούτα που υπάγονται στον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», για να αποκτήσει η χώρα έναν αξιόπιστο κατάλογο φυτογενετικών πόρων, αναγκαίο εφόδιο για την ασφαλή και αναπτυξιακή πορεία του πρωτογενούς τομέα της Ελλάδας στον 21ο αιώνα.
Όμως, οι φυτογενετικοί πόροι και το πολλαπλασιαστικό υλικό περιλαμβάνουν επίσης και τα τεχνολογικά επιτεύγματα ινστιτούτων ή εταιρειών που έχουν την έδρα τους στην Ευρώπη ή σε τρίτες χώρες και επιθυμούν να εμπορευτούν τις ποικιλίες και τα υβρίδια, τα οποία παράγουν μέσω διακίνησης (αν πρόκειται για χώρες τις ΕΕ) ή εισαγωγής (τρίτες χώρες).
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με γνώμονα την αρωγή προς τον Έλληνα παραγωγό, την προστασία του καταναλωτή, τη δημιουργία υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος και με σεβασμό στην προστασία των οικοσυστημάτων, έθεσε συγκεκριμένες προτεραιότητες, όπως είναι:
- ο έλεγχος παραγωγής και εμπορίας του μη πιστοποιημένου σπόρου σποράς από τους μη εγγεγραμμένους προμηθευτές στα μητρώα του ΥΠΑΑΤ,
- η εμπορία υλικού χωρίς ποικιλιακή ταυτότητα και
- η εμπορία υλικού που ανήκει σε ποικιλία μη εγγεγραμμένη στον Εθνικό ή Κοινοτικό κατάλογο ποικιλιών.
Να τονίσω επίσης την ισχυρή αντίθεση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην εισαγωγή και καλλιέργεια στη χώρα μας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών. Μάλιστα, υπογράφηκε πρόσφατα Υπουργική Απόφαση, η οποία καθορίζει ένα αυστηρότερο πλαίσιο, που αυξάνει τους ελέγχους στους σπόρους και για πρώτη φορά την πραγματοποίηση ελέγχων στην καλλιέργεια για τυχόν παράνομη εισαγωγή και καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών.
Κλείνοντας, θέλω να επαναλάβω τη δέσμευση της παρούσας κυβέρνησης στον οικολογικό επανασχεδιασμό της οικονομίας, δηλαδή μια ουσιαστική ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στην προοπτική της βιώσιμης ανασυγκρότησης της οικονομίας. Ένας από τους άξονες αυτής της προσπάθειας είναι η χρηστή διαχείριση του ποικιλιακού δυναμικού της χώρας και η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου παραγωγής και εμπορίας πολλαπλασιαστικού υλικού στην Ελλάδα.
