Στον σημαντικό ρόλο του λεγόμενου «Διαδικτύου των Πραγμάτων» (IoT) και στη συμβολή του για τη μετάβαση από τη γεωργία ακριβείας στην ευφυή γεωργία αναφέρονται σε πρόσφατο επιστημονικό άρθρο τους (Μάρτιος 2020) ερευνητές από δύο ελληνικά πανεπιστήμια (Αχχιλέας Δ. Μπουρσιάνης, Μαρία Σ. Παπαδοπούλου, Σωτήρης Κ. Γούδος, Παναγιώτης Διαμαντουλάκης, Γιώργος Καραγιαννίδης – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), (Αγλαΐα Λιόπα Τσακαλίδη, Παντελής Βαρούχας, Γιώργος Σαλάχας – Πανεπιστήμιο Πατρών) και ένα κινεζικό (Shaohua Wan – Πανεπιστήμιο Wuhan).
Οι ερευνητές εξηγούν τον θεμελιώδη ρόλο του IoT και τις τεχνολογίες που συνδέονται με αυτό. Όπως υποστηρίζουν, τα παραπάνω φέρνουν επανάσταση στις γεωργικές πρακτικές, επιτρέποντας στον παραγωγό να γλυτώσει χρήματα. Με την αξιοποίηση του IoT, ο αγρότης μπορεί να εξοικονομήσει εισροές, ενώ παράλληλα μπορεί να εντοπίσει εγκαίρως ασθένειες και να καταπολεμήσει ζιζάνια που απειλούν την καλλιέργειά του.
Ευφυής και ψηφιακή γεωργία αλλάζουν τις παραδοσιακές καλλιέργειες
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, «τα τελευταία χρόνια, ο τομέας της γεωργίας διέρχεται μια επανάσταση, καθώς στις παραδοσιακές γεωργικές πρακτικές ενσωματώνονται η πληροφορική και οι ψηφιακές τεχνολογίες». Στη συνέχεια, αναλύουν περαιτέρω την παραπάνω θέση: «Τεχνολογίες, όπως η τηλεπισκόπηση, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, τα Μεγάλα Δεδομένα και η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ιδιαίτερα υποσχόμενες και μπορούν να αποτελέσουν τομή για τις καλλιεργητικές πρακτικές. Στην ευφυή γεωργία, μια σειρά από γεωπονικές παράμετροι μπορούν να παρακολουθούνται για τη βελτίωση των στρεμματικών αποδόσεων, τη μείωση του κόστους και τη βελτιστοποίηση της χρήσης των εισροών. Στα παραπάνω περιλαμβάνονται οι περιβαλλοντικές συνθήκες, η ανάπτυξη των φυτών, η κατάσταση του εδάφους, η άρδευση, η χρήση των φυτοφαρμάκων και των λιπασμάτων και η αντιμετώπιση των ζιζανίων».
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ευφυής γεωργία αποτελεί μια «πράσινη προσέγγιση», καθώς συμβάλλει στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος που παράγουν οι συμβατικές μέθοδοι γεωργίας. Επιπλέον, η ευφυής άρδευση και η ελαχιστοποίηση της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες μπορούν να μειώσουν τις απώλειες νερού και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μειώνοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις και τα υποστηρικτικά εργαλεία της τρέχουσας και ιδίως της μελλοντικής ΚΑΠ, η οποία είναι πλήρως συντονισμένη με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Το IoT και η συμβολή του στην ευφυή γεωργία
Εξηγώντας τι είναι το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, οι συγγραφείς αναφέρουν ότι πρόκειται για μία από τις πιο επαναστατικές τεχνολογίες των ασύρματων επικοινωνιών. Η βασική ιδέα είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ φυσικών πραγμάτων ή αντικειμένων που χρησιμοποιούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα επικοινωνίας και συνδέονται στο διαδίκτυο.
«Στον τομέα της γεωργίας, οι συσκευές του IoT παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για μια σειρά παραγόντων για να ενισχύσουν τις καλλιεργητικές πρακτικές. Ο ρόλος των δικτύων των ασύρματων αισθητήρων είναι θεμελιώδης, καθώς η εφαρμογή των τεχνολογιών του Διαδικτύου των Πραγμάτων βασίζεται στην ασύρματη μετάδοση δεδομένων» και προσθέτουν: «Η εξέλιξη των αισθητήρων, σε έξυπνους αισθητήρες φέρνει επανάσταση στον τρόπο συλλογής των δεδομένων του περιβάλλοντος, στον τρόπο ανάλυσής τους και στη διασύνδεση πανίσχυρων συστημάτων που επιτρέπουν νέες λύσεις και την πραγματοποίηση εργασιών που προηγουμένως δεν ήταν εφικτές».
Οι βασικοί τύποι αισθητήρωνΚατηγοριοποιώντας τους αισθητήρες που χρησιμοποιούνται στο χωράφι, οι ερευνητές τους χωρίζουν στους εξής τύπους: 1) Αισθητήρες εδαφικού ύδατος, 2) αισθητήρες εδαφικής υγρασίας, 3) αισθητήρες εδαφικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας, 4) αισθητήρες pH, 5) αισθητήρες ανίχνευσης ζιζανίων, 6) αισθητήρες θερμότητας και 7) αισθητήρες ταχύτητας ανέμου. Μια ομάδα τέτοιων αισθητήρων μπορεί να δημιουργήσει ένα ασύρματο δίκτυο αισθητήρων που χρησιμοποιείται στην ευφυή γεωργία για να μετρήσει διάφορους παράγοντες. Οι αισθητήρες αυτοί μπορούν να ενσωματωθούν σε γεωργικά μηχανήματα, όπως τρακτέρ, αλλά και σε παραγωγικά ζώα. |
Παραδείγματα και οφέλη από τη χρήση του IoT
Εξηγώντας τη σπουδαιότητα της αξιοποίησης των αισθητήρων στο χωράφι, οι ερευνητές παραθέτουν ορισμένα παραδείγματα: «Στην ευφυή γεωργία, υπάρχουν διάφορα συστήματα IoT που αναδεικνύουν τη σημασία και τη χρησιμότητα της τεχνολογίας αυτής και των εφαρμογών της». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τεχνολογίας είναι ένα «Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)», όπως λέγεται. Οι προτεινόμενες από το σύστημα πρακτικές στόχευαν στη μείωση των απωλειών νερού και στη βελτίωση των καλλιεργητικών αποδόσεων σε συνάρτηση με την εξέλιξη των καιρικών συνθηκών.
Σε ένα άλλο παράδειγμα που παρατίθεται στο άρθρο, ερευνητές παρουσίασαν μια τεχνολογική λύση, βασισμένη στο IoT, που βελτιστοποίησε τη χρήση των εισροών (νερό, λιπάσματα, εντομοκτόνα και αγροτική εργασία). Οι αγρότες μπορούσαν να παρακολουθούν τις καλλιέργειές τους από απόσταση, χρησιμοποιώντας κινητό τηλέφωνο ή φορητό υπολογιστή. Ένα επιπλέον παράδειγμα αυτών των τεχνολογιών έδωσε τη δυνατότητα σε παραγωγούς σιταριού να εντοπίζουν ασθένειες, παράσιτα και ζιζάνια που απειλούσαν την καλλιέργειά τους.
Καταλήγοντας οι ερευνητές, αναφέρουν ότι στις μέρες μας υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες λύσεις συστημάτων IoT στο εμπόριο που μπορούν να συλλέγουν και να αναλύουν δεδομένα, προσφέροντας εξατομικευμένες προτάσεις στον παραγωγό και δίνοντάς του μια λεπτομερή εικόνα της κατάστασης των καλλιεργειών του σε επίπεδο κάθε ξεχωριστού φυτού.
