Η τετραήμερης διάρκειας Σύνοδος Κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη της Συμφωνίας της 21ης Ιουλίου για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ και τον «Κοινοτικό Προϋπολογισμό» (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027. Στα όσα γνωρίζουμε από τις αρχικές ανακοινώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, προστίθενται καθημερινά νέα στοιχεία.
Ταμείο Ανάκαμψης
Τα χρηματοδοτικά μέτρα του ταμείου θα έχουν διάρκεια τριών ετών (2021-2023). Κάθε χώρα θα καταθέσει το εθνικό σχέδιό της, το οποίο θα έχει ως προαπαιτούμενο δράσεις για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δηλαδή την εμπλοκή και του πρωτογενούς τομέα. Το σχέδιο θα εξετάζεται και θα τροποποιείται, εάν κριθεί αναγκαίο, εντός δύο μηνών από την Κομισιόν και θα ψηφίζεται το αργότερο σε έναν μήνα από το Συμβούλιο.
Ως γνωστόν, η μείωση του προϋπολογισμού για δράσεις που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, όπως η αγροτική ανάπτυξη, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το πρόγραμμα Horizon, δέχτηκε ιδιαίτερη κριτική από πολλές πλευρές.
Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), δηλαδή ο «Κοινοτικός Προϋπολογισμός», αύξησε τη χρηματοδότηση του πρωτογενούς τομέα σε σχέση με την πρόταση της Κομισιόν του 2018 για την αναθεώρηση της ΚΑΠ, ωστόσο μείωσε την ενίσχυση της ευρωπαϊκής γεωργίας κατά 9,4% σε σύγκριση με αυτά που εισπράττει σήμερα. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί σε περιορισμό των άμεσων ενισχύσεων και των άλλων μέτρων του Πρώτου Πυλώνα κατά 8,6% και κατά 11,7% των μέτρων αγροτικής ανάπτυξης. Ωστόσο, αξίζει να τονιστεί ότι οι μειώσεις για την περίπτωση της Ελλάδας προβλέπονται σαφώς μικρότερες.
Τι αναμένεται να εισπράξει η Ελλάδα
Όπως προκύπτει από τον σχετικό πίνακα με βάση τους υπολογισμούς των COPA-COGECA και τα στοιχεία που παρέθεσε η ΕΕ, η Ελλάδα αναμένεται να λάβει 324 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, 3.930 εκατ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη και 13.896 εκατ. ευρώ από τον Πρώτο Πυλώνα, δηλαδή κυρίως τις άμεσες ενισχύσεις.
Με αυτά τα δεδομένα, την περίοδο 2021-2027 η Ελλάδα θα κατατάσσεται 6η χώρα-μέλος της ΕΕ με κριτήριο τις εισπράξεις από τον Πρώτο Πυλώνα και 7η με κριτήριο τις συνολικές εισπράξεις της από την ΚΑΠ, με το μεγάλο βέβαια ζητούμενο να παραμένει η βελτίωση της αξιοποίησης των πόρων αυτών.
Τα παραπάνω σχετίζονται με τη θετική (για την Ελλάδα) απόφαση της αποτροπής της άμεσης εξωτερικής σύγκλισης των ενισχύσεων. Ωστόσο, από την απόφαση της Συνόδου Κορυφής απορρέει και κάτι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Πιο συγκεκριμένα, η δυνατότητα διευρυμένης μεταφοράς πόρων μεταξύ των δύο πυλώνων όχι μόνο ακυρώνει τον «κοινό» και ενιαίο χαρακτήρα της ΚΑΠ, αλλά «απειλεί» χώρες που συχνά κατανέμουν πόρους όχι με κριτήριο την αναπτυξιακή βιωσιμότητα, αλλά με βάση τις πιέσεις που ασκούν οι διάφορες πλευρές ενδιαφερομένων.
