Δύσκολος, αλλά όχι αδιάβατος ο δρόμος για την ανάκαμψη των τιμών βάμβακος

Τα δύο σενάρια για την «επόμενη μέρα» που βλέπει η ICAC και η στήριξη στα σημερινά επίπεδα των 60 σεντς/λίμπρα

Των Γιάννη Τσατσάκη, Γιώργου Ρούστα

Λαβωμένη, αλλά… ζωντανή βγαίνει από το πρώτο «κύμα» της πανδημίας η αγορά βάμβακος, με τις χρηματιστηριακές τιμές, μετά την απότομη πτώση ακόμα και κάτω από τα 50 σεντς/λίμπρα, να έχουν ανακάμψει, το τελευταίο διάστημα, στην περιοχή των 60 σεντς.

Πρόκειται για επίπεδα αρκετά μακριά από τα 70 και πλέον σεντς για τα οποία γινόταν κουβέντα στην αρχή της χρονιάς, όταν τα θεμελιώδη και η νωπή ακόμα «συμφωνία πρώτης φάσης» μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας προοιωνίζονταν μια άκρως ενδιαφέρουσα για το προϊόν χρονιά. Δεν απέχουν, ωστόσο, πολύ από εκείνα με τα οποία ξεκίνησε πέρυσι η συγκομιδή στη χώρα μας, γεγονός που κάνει τους συντελεστές του κλάδου να αισιοδοξούν ότι τα χειρότερα βρίσκονται πίσω μας.

Τη συγκρατημένη αυτή αισιοδοξία τροφοδοτεί και το γεγονός ότι η νέα σεζόν θα ξεκινήσει με ελάχιστα –όπως φαίνεται– αποθέματα για τα εγχώρια εκκοκκιστήρια τα οποία, όταν ξέσπασε η κρίση, είχαν ήδη διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους. «Θα λέγαμε ότι, τηρουμένων των αναλογιών, βγήκαμε σχετικά αλώβητοι από αυτή την τρικυμία. Όταν το βαμβάκι άρχισε να κατρακυλά, ακολουθώντας και τα υπόλοιπα εμπορεύματα, οι παραγωγοί είχαν ήδη πληρωθεί κι εμείς είχαμε πωλήσει το μεγαλύτερο κομμάτι του εκκοκκισμένου», δηλώνει στην «ΥΧ» επιχειρηματίας του χώρου.

Εκτελούνται, έστω και με καθυστέρηση, οι φορτώσεις

Η μεγαλύτερη ανησυχία εκείνων των ημερών είχε να κάνει με την εκτέλεση των φορτώσεων για δουλειές που είχαν κλειστεί. Σύμφωνα με τον ίδιο επιχειρηματία, έστω και με λίγη καθυστέρηση, οι συμφωνίες αυτές τηρούνται κανονικά: «Εντέλει δεν μπήκαμε σε μια διαπραγμάτευση ακυρώσεων, παρά μόνο μετάθεσης των φορτώσεων κατά έναν ή δύο μήνες, κάτι που δεν είναι παράλογο σε τέτοιες ακραίες συνθήκες», τονίζει και συμπληρώνει:

«Είναι πολύ σημαντικό ότι η νέα χρονιά θα εκκινήσει δίχως βαρίδια». Διευκρινίζει πάντως ότι οι προπωλήσεις μέχρι στιγμής δεν ξεπερνούν το 10%, όταν το ίδιο διάστημα πέρυσι ανέρχονταν στο 25% της εκτιμώμενης νέας παραγωγής. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα τωρινά επίπεδα των 60 σεντς/λίμπρα υποστηρίζονται από τις μαζικές αγορές στις οποίες έχουν προχωρήσει το τελευταίο διάστημα μέσω κρατικών εταιρειών, η Κίνα κατά πρώτο λόγο και η Ινδία κατά δεύτερο. «Αυτό που ελπίζουμε είναι ότι όσο πλησιάζουμε στην περίοδο της συγκομιδής και, ακόμα περισσότερο, προς το τέλος του χρόνου, οπότε και θα μας απασχολήσει η φυσική αγορά, οι τιμές θα στηριχθούν και από καλύτερα νέα σε ό,τι αφορά την πραγματική οικονομία», υπογραμμίζει ο συνομιλητής μας.

Πιέζεται η κατανάλωση, αυξάνεται το στοκ

Οι τελευταίες προβλέψεις της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Βάμβακος (ICAC) τοποθετούν την παγκόσμια παραγωγή για τη σεζόν 2020/2021 στους 25,2 εκατ. τόνους, δηλαδή 4% κάτω σε σχέση με τους 26,2 εκατ. τόνους της σεζόν 2019/2020. Με την κατανάλωση για φέτος να αποτιμάται στους 23 εκατ. τόνους, τα αποθέματα με τα οποία θα «μπει» η νέα χρονιά αναμένονται πλέον αυξημένα, στους 21,8 εκατ. τόνους.

Η ύφεση 3% που αναμένει για την παγκόσμια οικονομία το ΔΝΤ (μεγαλύτερη από την κρίση του 2008) εκτιμάται ότι θα φέρει μια μείωση της τάξης του 11% στην κατανάλωση. Ωστόσο, η ICAC σημειώνει ότι υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο δύσκολων συγκυριών: Η τωρινή κρίση είναι υγειονομικού χαρακτήρα και δεν σχετίζεται με ανεπάρκειες ή παθογένειες του χρηματοπιστωτικού συστήματος (όπως εκείνη του 2008), γεγονός που, σύμφωνα με την Επιτροπή, σημαίνει ότι με τις κατάλληλες πολιτικές μπορεί να επιτευχθεί μια ομαλή και σχετικά γρήγορη ανάκαμψη. Όσον αφορά την τελευταία μάλιστα, η ICAC εξετάζει δύο εναλλακτικά σενάρια:

✱ Αυτό της μετριοπαθούς ανάκαμψης που προϋποθέτει την επιστροφή σε μια «νέα κανονικότητα» για τις επιχειρήσεις και όπου, με τις κατάλληλες πολιτικές και τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα, η οικονομική δραστηριότητα αρχίζει να αναπτύσσεται ξανά.

✱ Αυτό της αργής ανάκαμψης, συνεπεία αυστηρών περιοριστικών μέτρων (π.χ. lockdowns) που συνεχίζουν να βρίσκονται σε ισχύ και τις επιπτώσεις των οποίων αδυνατούν να αντισταθμίσουν οι κυβερνητικές πολιτικές στήριξης της οικονομίας. Μια τέτοια ανάκαμψη που ξεπερνά τους 12 μήνες αναμένεται να πιέσει ακόμα περισσότερο την κατανάλωση, αυξάνοντας παράλληλα τα αποθέματα, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τις τιμές.

Μαγκωμένοι οι παραγωγοί

Παρά τις αρχικές δυσοίωνες προβλέψεις, η μείωση των στρεμμάτων σε ολόκληρη την επικράτεια δεν ξεπέρασε το 10%, όμως οι παραγωγοί παραμένουν προβληματισμένοι σε ό,τι αφορά τις τιμές. «Η φετινή χρονιά θα είναι από τις δυσκολότερες των τελευταίων ετών. Όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα πληρωθούμε την περσινή τιμή των 45 λεπτών, με την οποία μετά βίας καλύψαμε το κόστος παραγωγής. Αν δεν υπήρχε η συνδεδεμένη ενίσχυση, η βαμβακοκαλλιέργεια θα αποτελούσε παρελθόν για την ελληνική γεωργία», αναφέρει στην «ΥΧ» Θεσσαλός βαμβακοκαλλιεργητής.

Στον Νομό Καρδίτσας, τα στρέμματα φαίνεται ότι παράμειναν σταθερά στα 450.000, ενώ στη Λάρισα υποχώρησαν 10%, στα 250.000. Σε όσες περιοχές δεν χτυπήθηκαν από το χαλάζι, η καλλιέργεια εξελίσσεται ομαλά. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του Εθνικού Κέντρου Ταξινόμησης Βάμβακος στην Καρδίτσα, Μοχάμεντ Νταράουσε, «η παραγωγή φέτος είναι μεσοπρώιμη. Ήδη βγήκαν τα πρώτα χτένια, υπάρχει καλό ριζικό σύστημα, όσοι χρησιμοποιούν στάγδην άρδευση θα ξεκινήσουν σύντομα τα ποτίσματα, ενώ χρειάζεται αυξημένη προσοχή για την αντιμετώπιση του λίγκου.

Ξεκίνησαν επίσης και τα σκαλίσματα». Ο Φαλανιώτης παραγωγός και μέλος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, Γιώργος Καραΐσκος, κρατά μικρό καλάθι για την προσφερόμενη τιμή του Σεπτεμβρίου, τονίζοντας στην «ΥΧ» ότι «στις αρχές Ιουλίου θα συνεδριάσει η Διεπαγγελματική προκειμένου να συζητήσει τα νέα δεδομένα γύρω από την καλλιέργεια».