Η πρώτη ουσιαστική στατιστική αποτύπωση της δεκαετίας της κρίσης για την πρωτογενή παραγωγή στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επιχειρείται από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, η οποία δημοσίευσε τα προσωρινά στοιχεία της απογραφής, που διενήργησε κατά το 2021 και αφορούν τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν για τη χρονική περίοδο 2009-2020 η μείωση της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης κατά -19,7%, όπως και η μείωση του αριθμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων από 87.560 το 2009 σε 67.816 το 2020, μεταβολή της τάξης του -22,5%.
Την ίδια ώρα, παρουσιάζεται μια θεαματική αύξηση της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης με θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Από 6.640 στρέμματα το 2009, οι εκτάσεις έφτασαν στα 11.562 στρέμματα το 2020, παρουσιάζοντας μεταβολή της τάξης +135,2%, ενώ ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων αυξήθηκε κατά +14%. Όσον αφορά την κτηνοτροφία της περιοχής, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων σε όλες τις εκτροφές παρουσιάζει μείωση.
Αξιοπρόσεκτη είναι η αύξηση κατά +12,4% του αριθμού των βιολογικών εκτροφών ζώων, όταν οι εκμεταλλεύσεις με βιολογικές καλλιέργειες παρουσιάζουν μείωση κατά +55,1%. Επιπλέον, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν τη μελισσοκομία. Ο αριθμός εκμεταλλεύσεων παρουσιάζει αύξηση 10%, ενώ ο αριθμός κυψελών αυξήθηκε κατά 8,4%.
Όπως επισημαίνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας, Αθανάσιος Πετρόπουλος, η στατιστική πληροφορία είναι χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης και σχεδιασμού της αγροτικής πολιτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Μάλιστα, τονίζει πως ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγκριση των στοιχείων που είχαν καταγραφεί με έτος αναφοράς το 2009 με αυτά του έτους αναφοράς του 2020, δεδομένου ότι είναι η πρώτη ουσιαστική στατιστική αποτύπωση της δεκαετίας της κρίσης για την πρωτογενή παραγωγή.
Ωστόσο, διευκρίνισε πως για να μπορέσουν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για τη χάραξη πολιτικών, απαραίτητα είναι και άλλα στοιχεία, όπως η ηλικία των γεωργών και κτηνοτρόφων, το μορφωτικό επίπεδο αυτών, αλλά και ευρύτερα των κατοίκων της υπαίθρου και τα εισοδήματα που προκύπτουν από τη γεωργία – κτηνοτροφία ή από άλλες παράλληλες δραστηριότητες.
Οι νέοι δεν βρίσκουν ελκυστικό το επάγγελμα του αγρότη
«Είναι ξεκάθαρο ότι στα χρόνια της δημοσιονομικής πειθαρχίας, τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης, ο αριθμός των αρχηγών γεωργικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε, γιατί δεν υπήρξε η δημιουργία διάδοχης κατάστασης. Οι νέοι δεν βρίσκουν ελκυστικό το επάγγελμα του αγρότη και η πολιτεία δεν τους διευκολύνει να το επιλέξουν», υπογραμμίζει.
Και εξηγεί: «Κατ’ αρχάς, για την ένταξη στο πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, θα πρέπει οι νεοεισερχόμενοι αγρότες να οπλιστούν με υπομονή. Οι αιτήσεις δεν μπορούν να υποβληθούν σε όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά στατιστικά σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μη προκαθορισμένη, που είναι συνήθως μία φορά κάθε δυόμισι χρόνια. Το πρόγραμμα είναι ανταγωνιστικό και πολλοί δικαιούχοι κρίνονται επιλαχόντες λόγω έλλειψης πόρων.
Η εκταμίευση της πρώτης δόσης, από την υποβολή των αιτήσεων, μπορεί να υπερβεί και τα τρία χρόνια. Παρόμοια χρονοβόρα διαδικασία είναι και η ένταξή τους σε Σχέδια Βελτίωσης. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα από την πολιτεία για τη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της υπαίθρου, με υποδομές οδικής πρόσβασης, δημόσιας υγείας, εκπαίδευσης και αστικών αναπλάσεων».
Στροφή στα θερμοκήπια
Όπως επιπλέον τονίζει ο κ. Πετρόπουλος, «στη Δυτική Ελλάδα παρατηρήθηκε στροφή στο ενδιαφέρον των αγροτών στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, με κλασικό παράδειγμα τη φράουλα και τα κηπευτικά υπό κάλυψη. Πρόκειται για καλλιέργειες που προσφέρουν ικανοποιητικό εισόδημα και το μειονέκτημα του μικρού κλήρου το μετατρέπουν σε πλεονέκτημα, με την αξιοποίηση κάθε κομματιού γης. Το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνουμε λέγεται γεωργία ακριβείας και καινοτομία, ώστε να ενισχύσουμε το δόγμα να παράγουμε περισσότερα από τα λιγότερα και με έξυπνο τρόπο».
