Εάν έχουν κάτι για το οποίο πρέπει να υπερηφανεύονται τα υπουργεία Γεωργίας άλλων κρατών-μελών, είναι αναμφίβολα ο τρόπος με τον οποίο καταβάλλουν τις Άμεσες Ενισχύσεις στους δικαιούχους παραγωγούς τους. Αξιοποιούν πλήρως το ενωσιακό και εθνικό τους θεσμικό πλαίσιο, έχοντας σε πλήρη ετοιμότητα τα αντανακλαστικά τους για την έγκαιρη παροχή της στήριξης. Αυτό τουλάχιστον έκαναν τον περασμένο Οκτώβριο η Γαλλία, η Ιταλία και η μακρινή Ιρλανδία. Δεν περιορίστηκαν στο να χορηγήσουν μόνο την προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης στους παραγωγούς τους, αλλά και των άλλων Άμεσων Ενισχύσεων, μεταξύ αυτών και των Οικολογικών Σχημάτων.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, στις 16 Οκτωβρίου, καταβλήθηκε το 70% των Άμεσων Ενισχύσεων στους δικαιούχους. Δηλαδή, προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης, της Αναδιανεμητικής, της Ειδικής Ενίσχυσης για τους Νέους Γεωργούς και των Οικολογικών Σχημάτων! Γιατί το έκαναν; Αφενός γιατί τους παρέχει τη δυνατότητα ο ευρωπαϊκός Κανονισμός, αφετέρου επειδή υπάρχει πολιτική βούληση.
Με βάση το Άρθρο 44 του Κανονισμού 2116/2021, τα κράτη-μέλη μπορούν κατά παρέκκλιση να καταβάλουν πριν από την 1η Δεκεμβρίου, αλλά όχι πριν από τις 16 Οκτωβρίου, προκαταβολές έως 50%, όσον αφορά τις παρεμβάσεις υπό μορφή Άμεσων Ενισχύσεων. Το ποσοστό αυτό, με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ιούνιο του 2023, έχει ανέλθει στο 70% για το έτος 2023, προκειμένου να στηρίξει τους παραγωγούς της ΕΕ που επλήγησαν από ακραία καιρικά φαινόμενα και υπόκεινται στον αντίκτυπο της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία.
Βασικά σημεία
Με βάση τον ευρωπαϊκό Κανονισμό, άξια αναφοράς είναι και άλλα σημαντικά σημεία σε σχέση με τα Οικολογικά Σχήματα, που πρέπει να έχουν οι παραγωγοί υπόψη τους:
✱ Η μεταφορά κονδυλίων μεταξύ καθεστώτων Άμεσων Ενισχύσεων είναι δυνατή χωρίς τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, καθώς τα κονδύλια αυτά αποτελούν ενδεικτικά ποσά και όχι ανώτατα όρια/«ταβάνια». Ωστόσο, θα πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις για τα ελάχιστα/μέγιστα «κλειδωμένα» κονδύλια ανά καθεστώς που προβλέπει ο Κανονισμός (π.χ. για Αναδιανεμητική, Νέους Γεωργούς κ.ά. και, προφανώς, και για τα Οικολογικά Σχήματα).
✱ Η μεταφορά κονδυλίων από τα Οικολογικά Σχήματα σε άλλα καθεστώτα Άμεσων Ενισχύσεων είναι δυνατή χωρίς τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου υπό δύο προϋποθέσεις: α) Ότι όλες οι δυνατότητες χρησιμοποίησης των κονδυλίων για Οικολογικά Σχήματα έχουν εξαντληθεί και β) ότι τηρούνται οι όροι της ευελιξίας μετακίνησης κονδυλίων που θέτει ο Κανονισμός.
✱ Η μεταφορά κονδυλίων μεταξύ Οικολογικών Σχημάτων δεν προβλέπεται ρητά στον Κανονισμό. Ωστόσο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, έχει δοθεί προφορική επιβεβαίωση από την Κομισιόν ότι αυτό είναι δυνατό, με δεδομένο ότι και τα ορισμένα στο Στρατηγικό Σχέδιο κονδύλια ανά Οικολογικό Σχήμα αποτελούν ενδεικτικά ποσά και όχι ανώτατα όρια/«ταβάνια».
Όλα τα παραπάνω έρχονται σε μια χρονική στιγμή που γίνεται αρκετή συζήτηση στην Ελλάδα για την προκαταβολή του Οκτωβρίου, τα διάφορα σενάρια και τις εκτιμήσεις που διατυπώνονται για τους επόμενους μήνες. Ένα είναι σίγουρο: Ότι το ΥΠΑΑΤ, ως πολιτικός προϊστάμενος του ΟΠΕΚΕΠΕ, μπορεί να τρέξει διαδικασίες και να αξιοποιήσει τον Κανονισμό, προκειμένου τον Δεκέμβριο οι δικαιούχοι μαζί με την εξόφληση της Βασικής να λάβουν και μια προκαταβολή των Οικολογικών Σχημάτων. Οι άλλες χώρες το κατάφεραν. Εμείς;
