της Ελένης Ριζάκη
Ενδιαφέροντα είναι τα συμπεράσματα από το φετινό Ειδικό Ευρωβαρόμετρο για τη γεωργία και την ΚΑΠ, το πρώτο μετά το 2020, που πραγματοποιήθηκε κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου στην Ουκρανία (21/2-21/3/2022). Άξιο προσοχής είναι το στοιχείο που αναφέρει ότι το 76% των ερωτηθέντων βρίσκει ωφέλιμη την ΚΑΠ, όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά και για το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας των 175 σελίδων.
Γεωργία και αγροτικές περιοχές
Το 95% των ερωτηθέντων δηλώνει πως η γεωργία και οι αγροτικές περιοχές είναι σημαντικές για το μέλλον της ΕΕ, το 60% τονίζει πως είναι πάρα πολύ σημαντικές, ενώ το 73% των Ελλήνων φαίνεται να συμφωνεί. Διαφωνία, ωστόσο, εντοπίζεται για τις υπηρεσίες και τις δομές της υπαίθρου κάθε χώρας. Ευχαριστημένο με τις υγειονομικές υπηρεσίες είναι μόλις το 29% των Ελλήνων, ενώ με τις επαγγελματικές ευκαιρίες το 24%. Αντίθετα, θετική είναι η αξιολόγηση περιβάλλοντος και τοπίου, με το ελληνικό ποσοστό να ανέρχεται στο 89%.
Η κύρια ευθύνη του αγρότη και η κλιματική αλλαγή
Για το 50% των ερωτηθέντων η κύρια ευθύνη ενός αγρότη στην κοινωνία μας είναι η παροχή ασφαλών, υγιών και υψηλής ποιότητας τροφίμων. Ένα 26%, με μια αύξηση της τάξεως του 6% από το 2020, παρουσιάζει ως κύρια ευθύνη των αγροτών την εξασφάλιση σταθερής παροχής τροφίμων οποιαδήποτε στιγμή στην ΕΕ. Στην πρώτη περίπτωση, οι Έλληνες συμφωνούν κατά 53%, ενώ στη δεύτερη κατά 24%.
Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, το 58% των πολιτών της ΕΕ αναγνωρίζει τη συμβολή της γεωργίας στην καταπολέμησή της. Βέβαια, οι Έλληνες, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, φωνάζουν ένα βροντερό «όχι» (57%) στο ενδεχόμενο να αγοράσουν φιλικά προς το περιβάλλον αγροτικά προϊόντα με τιμή αυξημένη κατά 10%.
Επτά στους δέκα Ευρωπαίους έχουν ακούσει για την ΚΑΠ
Το 70% των ερωτηθέντων έχει ακούσει για τη στήριξη της ΕΕ στους αγρότες μέσω της ΚΑΠ, εκ των οποίων το 61% «δεν γνωρίζει λεπτομέρειες» και το 9% είναι ενημερωμένο λεπτομερώς. Ως προς το αν η ΚΑΠ ωφελεί όλους τους Ευρωπαίους πολίτες και όχι μόνο τους αγρότες, το 76% των ερωτηθέντων συμφωνεί. Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα θετικό ήταν το 84%.
Επιπλέον, μεγάλη μερίδα των πολιτών συμφωνεί ότι η ΕΕ, μέσω της ΚΑΠ, εκπληρώνει την αποστολή της σε επτά συγκεκριμένους τομείς σχετικά με την παραγωγική διαδικασία τροφίμων, την κλιματική αλλαγή και τις συνθήκες ζωής των αγροτών. Το υψηλότερο ποσοστό συμφωνίας από Ευρωπαίους (79%), αλλά και Έλληνες (83%) καταγράφεται στην εξασφάλιση σταθερού εφοδιασμού τροφίμων. Απεναντίας, οι πολίτες της ΕΕ προβληματίζονται με την ανάπτυξη και την εμφάνιση θέσεων εργασίας σε αγροτικές περιοχές, ενώ οι πολίτες της χώρας μας με την εξασφάλιση λογικών τιμών για τους καταναλωτές στα τρόφιμα.
Η οικονομική στήριξη της ΕΕ στους αγρότες
Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων (46%) αξιολογεί ως σχεδόν επαρκή την οικονομική στήριξη της ΕΕ στους αγρότες, ώστε να σταθεροποιήσουν τα εισοδήματά τους. Αντίθετα, το 39% την αξιολογεί ως υπερβολικά χαμηλή και μόνο το 7% ως υπερβολικά υψηλή. Βλέποντας τα ποσοστά που καταγράφει η Ελλάδα, το 50% απαντά πως είναι σχεδόν επαρκής, ενώ το 37% ότι είναι υπερβολικά χαμηλή και μια συντριπτική μειοψηφία του 3% λέει ότι είναι υπερβολικά υψηλή.
Εμπορικές συναλλαγές και συμφωνίες
Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες (87%) πιστεύουν πως οι αγροτικές εισαγωγές από οποιαδήποτε χώρα θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις της Ένωσης για το περιβάλλον και τις καλές συνθήκες διαβίωσης των ζώων. Επίσης, περισσότεροι από τους μισούς (54%) θεωρούν ότι η ΕΕ θα πρέπει να θέτει εμπορικούς φραγμούς στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, εξαιρώντας τις εισαγωγές από αναπτυσσόμενες χώρες. Παρ’ όλα αυτά, το 50% διαφωνεί γενικά με την επιβολή φραγμών.
Όσον αφορά τις εμπορικές συμφωνίες, περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους συμφωνούν με την άποψη ότι έχουν αποβεί θετικές για τη γεωργία και τους καταναλωτές τροφίμων στο πλαίσιο της Ένωσης οι εμπορικές συμφωνίες μεταξύ ΕΕ και άλλων χωρών, με τους Έλληνες να βρίσκονται σε τροχιά σύμπλευσης. Μάλιστα, η παραπάνω θέση γνώρισε μια αύξηση του 5% συγκριτικά με το Ευρωβαρόμετρο του 2020.
Κριτήρια αγοράς τροφίμων
Τουλάχιστον οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους αναδεικνύουν τέσσερις βασικούς παράγοντες ως προς την αγορά τροφίμων: Να είναι προϊόντα μικρής αλυσίδας εφοδιασμού (87%), ο σεβασμός στην τοπική παράδοση (81%), η γεωγραφική περιοχή προέλευσής τους (80%) και να πρόκειται για προϊόντα εγγυημένης ποιότητας (80%). Ωστόσο, για τους Έλληνες καταναλωτές τα πιο σημαντικά κριτήρια είναι αφενός η τοπική παράδοση και αφετέρου η γεωγραφική περιοχή προέλευσης.
Πρόγραμμα προώθησης στα σχολεία
Περισσότεροι από ένας στους πέντε δηλώνουν ότι έχουν παιδιά που ωφελούνται από την προσφορά λαχανικών, φρούτων και γαλακτοκομικών, μέσω του ευρωπαϊκού σχολικού προγράμματος, ενώ το 76% δεν έχει παιδιά που να ωφελούνται από το πρόγραμμα. Με ποσοστό 84%, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι τα προϊόντα που πρέπει να προσφέρει το πρόγραμμα. Τέλος, οι υγιείς και εξισορροπημένες δίαιτες, καθώς και η σπατάλη τροφίμων, με ποσοστό 56% και στις δύο περιπτώσεις, είναι οι κύριες θεματολογίες που θα πρέπει να καλύπτονται από τα εκπαιδευτικά μέτρα του ευρωπαϊκού σχολικού προγράμματος.
