Εξατομικευμένη διάγνωση προβλημάτων υγείας σε αίγες στην Ελλάδα για την αύξηση της παραγωγικότητας

Το TechCare είναι ένα διευρωπαϊκό έργο, με στόχο τη βελτιστοποίηση της ευζωίας και της παραγωγικότητας των μικρών μηρυκαστικών, μέσω τεχνολογιών κτηνοτροφίας ακριβείας.

Στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν 19 εταίροι (πανεπιστήμια, ερευνητικοί φορείς, συνεταιρισμοί κ.ά.) από εννέα χώρες (Γαλλία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Νορβηγία, Ρουμανία).

Στο έργο, που βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές του 2021, συμμετέχει από τη χώρα μας το Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ υπό την επιστημονική επίβλεψη της Δρος Σωσσίδου, κτηνιάτρου, διευθύντριας Ερευνών και επιστημονικής υπεύθυνης του προγράμματος. Μαζί της εργάζεται εννεαμελής ομάδα ερευνητών του Οργανισμού.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου, που χρηματοδοτείται από το «Horizon 2020», είναι 5,7 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη Δρα Σωσσίδου, «μας ενδιαφέρει η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Τον στόχο μας αυτόν επιχειρούμε με την εισαγωγή στις αιγοπροβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις νέων τεχνολογιών ακριβείας, έτσι ώστε να γίνεται η έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων υγείας και ευζωίας των ζώων και, μάλιστα, σε ατομικό επίπεδο».

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση του έργου διαδραματίζουν και οι Έλληνες κτηνοτρόφοι, οι οποίοι συμμετέχουν σε ομάδες εργασίας και, μέχρι σήμερα, έχουν καταθέσει τις απόψεις τους σε διαδικτυακές συναντήσεις, λόγω της πανδημίας.

Σε αυτές τις συναντήσεις, συμμετείχαν επίσης επαγγελματίες που από διαφορετικές θέσεις δραστηριοποιούνται στη ζωική παραγωγή (κτηνίατροι, μεταφορείς ζώων, ιδιοκτήτες σφαγείων κ.ά.).

«Αποφασίσαμε ως ερευνητές να εστιάσουμε στην αιγοτροφία, γιατί, παρ’ όλη τη σημασία του κλάδου στην Ελλάδα, βρίσκεται πιο πίσω σε σχέση με την προβατοτροφία, στο θέμα της ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών. Μέχρι σήμερα, συμμετείχαν στις ομάδες εργασίας 30 Έλληνες αιγοτρόφοι από την Κεντρική και τη Βόρεια Ελλάδα, που είχαν ήδη μια κάποια εξοικείωση με την υιοθέτηση των τεχνολογιών και, το πιο σημαντικό, επιθυμούν να εφαρμόσουν τα εργαλεία, στα οποία θα καταλήξουμε.

Αυτό αναμένεται να γίνει εντός του 2023», διευκρινίζει η ίδια, προσθέτοντας ότι σε άλλες χώρες η έμφαση δόθηκε σε άλλες εκτροφές, όπως στα πρόβατα γαλακτοπαραγωγικής και κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης.

Τα βήματα που έχουν ολοκληρωθεί

Αναφορικά με τις ελληνικές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί τα δύο πρώτα βήματα του έργου: «Στην πρώτη συνάντηση, διαμορφώσαμε έναν πίνακα προτεραιοτήτων των Ελλήνων παραγωγών ως προς την ανάγκη αντιμετώπισης ζητημάτων που συνδέονται με την ευζωία των ζώων τους. Για παράδειγμα, η μαστίτιδα είναι μια ασθένεια που ταλαιπωρεί τα ζώα και σε αρκετές περιπτώσεις αργεί να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί από τους παραγωγούς.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η ανάγκη βελτίωσης του μικροκλίματος μέσα στον στάβλο (π.χ. υγρασία στη στρωμνή, ποιότητα του αέρα, ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες κ.λπ.). Όλα αυτά είναι θέματα που επηρεάζουν την ευζωία των ζώων και συνδέονται άμεσα με την παραγωγικότητά τους». Στη δεύτερη φάση, οι κτηνοτρόφοι προέβησαν σε διαβάθμιση της σημασίας προτεινόμενων τεχνολογικών εργαλείων από μια λίστα που κατήρτισαν οι επιστήμονες».

Αναφερόμενη στις τεχνολογίες που κλήθηκαν να επιλέξουν οι παραγωγοί, η υπεύθυνη του προγράμματος μας είπε ότι «υπάρχει μια σειρά τεχνολογικών εργαλείων προσιτών οικονομικά για τους παραγωγούς, όπως για παράδειγμα αισθητήρες που επιτρέπουν να παρακολουθεί ο κτηνοτρόφος τις ζωτικές λειτουργίες του ζώου.

Ή, για παράδειγμα, στην περίπτωση της μαστίτιδας που προαναφέραμε υπάρχει η δυνατότητα χρήσης θερμικής κάμερας που εντοπίζει σε διάφορα σημεία του σώματος του ζώου τη μεταβολή της θερμοκρασίας, καθιστώντας έτσι εφικτό τον εντοπισμό της στην αρχή της εκδήλωσής της».

Σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι παραγωγοί στις ομάδες εργασίας, τα εργαλεία που επελέγησαν κατά σειρά προτεραιότητας ήταν: 1) αισθητήρες περιβαλλοντικών συνθηκών/ποιότητας αέρα, με τους οποίους επιτυγχάνεται η βελτιστοποίηση του μικροκλίματος μέσα στο ποιμνιοστάσιο, 2) ηλεκτρονικός γαλακτομετρητής για τη μέτρηση της γαλακτοπαραγωγής ατομικά για κάθε ζώο και 3) αναγνώστης EID – RFID, με τον οποίο το κάθε ζώο παρακολουθείται ως προς την υγεία και το επίπεδο ευζωίας του σε ατομικό επίπεδο (π.χ. κατανάλωση τροφής και νερού κ.ά.).

«Να σημειώσουμε, πάντως, ότι η εν λόγω κατηγοριοποίηση των εργαλείων είναι ενδεικτική και δεν έχει οδηγήσει ακόμη σε τελικά συμπεράσματα, καθώς το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη», επισημαίνει η κα Σωσσίδου.