Η επείγουσα κατάσταση που αντιμετωπίζει όλος ο πλανήτης λόγω της κλιματικής αλλαγής δημιούργησε την αναγκαιότητα ανάπτυξης περιβαλλοντικής συνείδησης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και υπό το πρίσμα των καταστροφικών πυρκαγιών στην Εύβοια το καλοκαίρι του 2019, οι εκπαιδευτικοί 16 νηπιαγωγείων του νησιού αποφάσισαν να συσπειρωθούν και να δράσουν, προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές, τους γονείς, αλλά και την τοπική κοινωνία, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά ανάλογες φυσικές καταστροφές.
Έτσι, γεννήθηκε το έργο «Στης Εύβοιας το ΔάSOS όλοι μαζί, το μελισσάκι, εγώ και εσύ», το οποίο υλοποιείται μέσα από την ευρωπαϊκή πλατφόρμα συνεργασίας σχολείων του eTwinning. Οι ομάδες-στόχοι αποτελούνται από 42 εκπαιδευτικούς, 450 μαθητές και τους γονείς τους, ενώ εκπροσωπούνται όλοι οι δήμοι της Εύβοιας, μέσα από τη συμμετοχή τουλάχιστον ενός φορέα που ανήκει στην περιοχή.
Η Μαργαρίτα Σαμουτιάν, νηπιαγωγός, ξεδιπλώνει στην «ΥΧ» τις μέχρι τώρα δράσεις της δυναμικής αυτής ομάδας: «Με ένα λογοπαίγνιο της λέξης ΔάSOS και με τη λέξη “μελισσάκι” στον τίτλο του έργου σηματοδοτούνται και οι βασικοί του πυλώνες. Το δάσος που κινδυνεύει, ο καταλυτικός ρόλος της μέλισσας στο οικοσύστημα, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και η εισαγωγή της ρομποτικής για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μέσα από τη χρήση του BEEBOT, της έξυπνης μέλισσας- ρομπότ».
Με άξονα την ενεργητική μάθηση, τα νήπια κλήθηκαν να παρατηρήσουν και να διερευνήσουν το φυσικό τους περιβάλλον, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους που το απειλούν. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να κατανοήσουν έννοιες σχετικές με την οικολογία, αναζήτησαν στοιχεία του φυσικού και ζωικού πλούτου του νησιού, κάνοντας μετρήσεις και μαθαίνοντας για τα χαρακτηριστικά τους. Με αυτό τον τρόπο μπόρεσαν να αναγνωρίσουν βιωματικά διάφορα είδη φυτών και δέντρων, δημιούργησαν κήπους και έμαθαν να τους φροντίζουν, κρατώντας σημειώσεις στο «ημερολόγιο του κηπουρού».
Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες στόχευσαν στην επαναφορά της επαφής με τη φύση, αλλά και στη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών, ενισχύοντας την έννοια της κυκλικής παραγωγής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη μέλισσα, ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν τη σημασία προστασίας του συγκεκριμένου εντόμου για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη.
Χρήσιμα εργαλεία, με αποτέλεσμα
Παίρνοντας τη σκυτάλη της συζήτησής μας, η νηπιαγωγός Λίλιαν Δούμα εξηγεί τους τρόπους και τα εργαλεία προσέγγισης των μαθητών, αλλά και τον σημαντικό ρόλο των παιδαγωγών. «Οι νηπιαγωγοί, προκειμένου να παρέχουν ορθές πληροφορίες στους μαθητές τους, οργάνωσαν συνεντεύξεις με μελισσοκόμους, που βασίστηκαν σε ερωτήματα που προήλθαν από τα ίδια τα παιδιά. Ταυτόχρονα, ήρθαν σε επαφή με το δασικό οικοσύστημα και τους παράγοντες που επηρεάζουν την ισορροπία του, χρησιμοποιώντας ως βάση τις φυσικές επιστήμες (πειραματισμοί). Επιπρόσθετα, προβληματίστηκαν σχετικά με τα απορρίμματα του σχολείου και αποφάσισαν να κάνουν επαναχρησιμοποίηση υλικών για να φτιάξουν τα δικά τους παιχνίδια ή να κατασκευάσουν ταΐστρες για τα πουλιά».
Μεγάλη σημασία δόθηκε στην ανακύκλωση υλικών και στην κομποστοποίηση, εισάγοντας τις αρχές για τη δημιουργία μιας βιώσιμης πόλης/ χωριού. Παράλληλα, οι πυρκαγιές αποτέλεσαν σημαντικό κομμάτι των δράσεων, αφού οι μαθητές επικοινώνησαν με τις πυροσβεστικές υπηρεσίες, έμαθαν για τον εμπρησμό και τις καταστροφικές συνέπειες που έχει στο δασικό οικοσύστημα και συνεργάστηκαν για να προωθήσουν το μήνυμά τους μέσα από τη δημιουργία ενός κοινού βιβλίου για την προστασία από τις φωτιές.
Η συζήτηση, ο πειραματισμός, η ανταλλαγή απόψεων, η αμφισβήτηση, η μίμηση, η αφήγηση, η εργασία σε μικρές ομάδες, η βιωματική μάθηση είναι μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν, όπως μας επισήμανε και η Βέττα Κορωναίου, «για να εξασφαλιστεί η υιοθέτηση συνηθειών υπέρ του περιβάλλοντος. Έτσι, η μεθοδολογία ενίσχυσε τη δημιουργικότητα των εμπλεκόμενων και έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη υπεύθυνων νέων στο μέλλον».
Τα σχολεία που συμμετέχουν στο έργο
|
Νηπιαγωγείο Αυλωναρίου (Συντονιστής), 1ο Νηπιαγωγείο Λουτρών Αιδηψού (Συντονιστής), 2ο Νηπιαγωγείο Ν. Αρτάκης, Νηπιαγωγείο Αγίων Αποστόλων, Νηπιαγωγείο Πηλίου, Νηπιαγωγείο Πάλιουρα, Νηπιαγωγείο Δύστου, Νηπιαγωγείο Νεοχωρίου, Νηπιαγωγείο Φύλλων, 4ο Νηπιαγωγείο Βασιλικού, 4ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας, 14ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας, 23ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας, 33ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας, 1ο Νηπιαγωγείο Βαθέος Αυλίδας & δομή προσφύγων, Νηπιαγωγείο Μαντουδίου.
Κουτί της φύσης
Η διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου αποτελεί σημαντικό μέρος του προγράμματος. Για την υποστήριξη του κοινού πλάνου δράσης έχει δημιουργηθεί το «Κουτί της Φύσης», μια μετακινούμενη βαλίτσα μεταξύ των σχολείων-εταίρων. Το περιεχόμενό της περιλαμβάνει υλικό, όπως βιβλία με θέμα το περιβάλλον, κάρτες σειριοθέτησης, φυσικά αντικείμενα (φύλλα, κορμούς δέντρων, κηρήθρα, καρπούς, δέρμα φιδιού, καβούκι χελώνας) κ.ά. Παράλληλα, έχει εμπλουτιστεί με σπόρους για τη δημιουργία κήπων και απορρίμματα που συνάντησαν οι μαθητές κατά τις εξορμήσεις τους στη φύση.
Τα τελευταία αποτελούν αντικείμενα για την εκμάθηση της ανακύκλωσης, με υποστηρικτή τη μέλισσα-ρομπότ Beebot. Ακόμη, αρκετά νηπιαγωγεία από την ομάδα έχουν εγγραφεί στα περιβαλλοντικά δίκτυα της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης. Μία ακόμη πρωτοβουλία των σχολείων ήταν η συμμετοχή τους στο μαθητικό διαγωνισμό τραγουδιού του EUROPEAN SCHOOLRADIO «Κάν’ το ν’ ακουστεί», με θέμα την κλιματική αλλαγή, όπου κέρδισαν το πρώτο βραβείο ακροατών ανάμεσα σε 100 συμμετοχές σχολείων της Ελλάδας και της Κύπρου όλων των βαθμίδων.
