Εκτιμήσεις για μειωμένη παραγωγή, παρά τις ευεργετικές βροχοπτώσεις του φθινοπώρου

Η φετινή ελαιοκομική περίοδος χαρακτηρίζεται από σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Παρόλο που δεν έχουμε στα χέρια μας επίσημες εκτιμήσεις, ούτε ελαιοκομικό μητρώο, όπως γίνεται στην Ιταλία και την Ισπανία, θα επιχειρήσουμε να δούμε κατά πόσο η χώρα μας θα «πιάσει» το περσινό τονάζ των 250.000 τόνων ελαιολάδου. Τα τελικά, πάντως, στοιχεία –πάλι βασισμένα σε εκτιμήσεις– θα προκύψουν μετά την ελαιοποίηση. Στην Κρήτη, η ελαιοπαραγωγή εκτιμάται μειωμένη έως και 50% λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και των προβλημάτων στους δολωματικούς ψεκασμούς για τον δάκο, γεγονός που απειλεί περαιτέρω τη σοδειά. Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται στα 4,30-4,40 ευρώ/κιλό, με την αγορά να παραμένει στάσιμη. Στη Μεσσηνία, η μείωση φτάνει το 20%-40%, αν και οι φετινές βροχές βελτίωσαν τις αποδόσεις, ενώ στη Λακωνία οι συνθήκες είναι καλύτερες, με τιμές έως 7,85 ευρώ/κιλό για το αγουρέλαιο. Στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, η παραγωγή υποχωρεί 15%-30% λόγω δάκου και κλιματικών μεταβολών, ενώ στη Στερεά Ελλάδα η συγκομιδή επηρεάζεται από την έλλειψη εργατών, ιδιαίτερα στην Άμφισσα. Στη Βοιωτία, ωστόσο, αναμένεται αύξηση παραγωγής, χάρη στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες και στη σωστή δακοκτονία. Τέλος, στην Ηλεία, η εμφάνιση προσβολών από γλοιοσπόριο, λόγω των φθινοπωρινών βροχών, και η καθυστερημένη δακοκτονία, αναμένεται να μειώσουν σε μεγάλο ποσοστό την παραγωγή.

Κρήτη: Μειωμένη έως 50% η ελαιοπαραγωγή

Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για την ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη και για το εισόδημα των παραγωγών, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας που πλήττει το νησί για δεύτερη συνεχή χρονιά, αλλά και εξαιτίας των προβλημάτων που έχουν ανακύψει με την αντιμετώπιση του δάκου.

«Δυστυχώς, οι βροχές που θέλαμε τον Σεπτέμβριο δεν ήρθαν και η κατάσταση είναι απογοητευτική στο νησί μας. Στα βόρεια του Νομού Ηρακλείου δεν έχει σημειωθεί σχεδόν καθόλου βροχόπτωση, με αποτέλεσμα το έδαφος να παραμένει εντελώς ξηρό. Αντίθετα, σε ορισμένες περιοχές στα νότια και δυτικά του νησιού, σημειώθηκαν βροχοπτώσεις της τάξης, των 3 έως 5 χιλιοστών νερού, οι οποίες ωστόσο δεν επαρκούν για να αλλάξουν την εικόνα. Η ανομβρία αποτελεί και φέτος το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη.

Η συγκομιδή ξεκινάει στα τέλη Οκτώβρη με αρχές Νοέμβρη και οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ελαιοπαραγωγή θα κυμανθεί στους 40.000-45.000 τόνους, δηλαδή είναι μειωμένη περίπου 50% σε σχέση με πέρυσι, που επίσης ήταν μια δύσκολη χρονιά», αναφέρει στην «ΥΧ» ο Μιχάλης Καμπιτάκης, πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών του ΑΣ Κάτω Ασιτών, Α’ αντιπρόεδρος ΣΑΣΟΕΕ και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ηρακλείου.

Εκτός από την ανομβρία, οι παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι και με σοβαρά προβλήματα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του δάκου, καθώς, όπως επισημαίνει ο κ. Καμπιτάκης, δεν εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο η προμήθεια φυτοφαρμάκων από την Περιφέρεια Κρήτης. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι οι δολωματικοί ψεκασμοί δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν κανονικά, ενώ η περιφέρεια έχει καλέσει τους παραγωγούς να ψεκάσουν μόνοι τους τα χωράφια τους. «Δεν γίνεται να κάνει ο κάθε παραγωγός μόνος του τους ψεκασμούς κατά του δάκου. Αν δεν γίνει συνολικά η εφαρμογή των δολωματικών ψεκασμών, δεν θα έχουμε ουσιαστικό αποτέλεσμα», τόνισε χαρακτηριστικά, προειδοποιώντας για πιθανές νέες απώλειες στην παραγωγή.

Όσον αφορά τις τιμές του ελαιολάδου, ο πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών του ΑΣ Κάτω Ασιτών, σημείωσε ότι αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται γύρω στα 4,30 με 4,40 ευρώ και είναι ελαφρώς μειωμένες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Η αγορά, όπως λέει ο κ. Καμπιτάκης, είναι προς το παρόν «παγωμένη» και φαίνεται να βρίσκεται σε αναμονή, ενόψει της νέας παραγωγής. Η συγκομιδή στην Κρήτη αναμένεται να ξεκινήσει προς τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, με ορισμένα ελαιοτριβεία να έχουν ήδη ανοίξει τις πόρτες τους στον Νομό Ηρακλείου.

Πελοπόννησος: Ενθαρρυντικές οι βροχές Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου

Στους 20.000 τόνους αναμένεται η φετινή παραγωγή ελαιολάδου στην Τριφυλία και αυτό σε απλά μαθηματικά μεταφράζεται σε μείωση της παραγωγής στο 20%, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνη Παρασκευόπουλο. Ο ίδιος επισημαίνει ότι «η μείωση οφείλεται στην περσινή ξηρασία, αλλά οι φετινές βροχοπτώσεις βοήθησαν πάρα πολύ, γι’ αυτό, σύμφωνα με τους πρώτους ελέγχους, φαίνεται ότι οι αποδόσεις είναι αυξημένες κατά 30% (σ.σ. όσον αφορά την ελαιοπεριεκτικότητα). Οι βροχοπτώσεις Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου πλησίασαν τα 180 χιλιοστά και ήταν πάρα πολύ καλές. Αυτό που πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα είναι οι παραγωγοί να ακολουθήσουν καλές καλλιεργητικές πρακτικές, ώστε να μην έχουμε επιμολύνσεις στο ελαιόλαδο».

Από την Καλαμάτα, ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Μιχάλης Αντωνόπουλος, δηλώνει ότι «η μείωση της παραγωγής είναι περίπου στο 40%-45% και το παραγόμενο ελαιόλαδο θα πέσει στο 50%. Με το στρες που υπέστησαν οι ελιές τα δύο τελευταία χρόνια, δεν μπόρεσαν να αποδώσουν τελικά όπως έχουμε συνηθίσει. Η προσδοκώμενη τιμή είναι πάνω από τα 5 ευρώ. Τα πρώτα λάδια αναμένεται να είναι στα 6 ευρώ και από εκεί και πέρα θα υπάρξει η γνωστή σχέση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης».

Τέλος, ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών «Νηλέας», Γιώργος Κόκκινος, δηλώνει ότι «οι τιμές που μπορούμε να έχουμε εμείς είναι περίπου 5-6 ευρώ και προς το τέλος της άλλης εβδομάδας να αρχίσουν οι αγοραπωλησίες. Σε ό,τι αφορά τη μείωση της παραγωγής, αναμένεται να κυμανθεί από 30% έως 40%».

Θετική είναι η εικόνα που υπάρχει στη Λακωνία για την παραγωγή της χρονιάς και με δεδομένο ότι δεν υπήρξαν προβλήματα με τον δάκο όλοι ελπίζουν ότι θα πάνε σε καλά αποτελέσματα. Από τη ΔΑΟΚ Λακωνίας, ο Γιάννης Ράλλης λέει στην «ΥΧ» ότι «πάμε σε μία μέτρια έως καλή χρονιά, που στο τέλος υπολογίζουμε ότι θα φέρει 25.000-30.000 τόνους. Οι βροχές των τελευταίων ημερών βοήθησαν τα δέντρα να δείξουν τον καρπό τους. Σε ό,τι αφορά τις τιμές, τα αγουρέλαια κινούνται στα 7 ευρώ, ενώ στα υπόλοιπα μιλάμε για τιμές, που αναμένεται να κινηθούν από 4,90 έως 5 ευρώ».

Νέα συμφωνία πώλησης εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου έκλεισε τη Δευτέρα 13 Οκτωβρίου ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων Λακωνίας. Συγκεκριμένα, προχώρησε στην πώληση ενός ακόμα βυτίου ελαιολάδου εσοδείας 2025-2026 στην τιμή των 7,85 ευρώ/κιλό. Από την έναρξη της συγκομιδής της νέας σοδειάς, ο συνεταιρισμός έχει πουλήσει είτε με δημοπρασία είτε με απευθείας συμφωνία συνολικά έξι βυτία. Το κάθε βυτίο ζυγίζει από 26 έως 29 τόνους.

Αν. Μακεδονία – Θράκη: Η συγκομιδή ξεκινά σε περίπου μία εβδομάδα

Στο τέλος Νοέμβρη θα έχουν εικόνα για την παραγωγή ελαιοποιήσιμης ελιάς στη Θάσο, όπως μεταφέρεται από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Καβάλας. Η παραγωγή ξεκίνησε δυνατά, αλλά φέτος είχε περισσότερο δάκο από πέρυσι, ένα φαινόμενο πανελλαδικό. Τώρα έχουν πέσει αρκετές ελιές, ίσως λόγω πυρηνοτρήτη ή γλοιοσπορίου, λένε οι παραγωγοί. Ο δάκος δεν έκανε ζημιά χάρη στις καλλιεργητικές φροντίδες.

Οι μέχρι τώρα εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ δείχνουν μείωση γύρω στο 15%-20% συγκριτικά με πέρυσι. Σε κάποιες περιοχές της Θάσου, οι ελιές δεν είναι φορτωμένες. Αν η ελιά αντέξει και δεν πέσει, τα αποτελέσματα θα είναι καλά, αλλά οι αποδόσεις σχετίζονται με τις καλλιεργητικές φροντίδες που γίνονται, ειδικά στις περιοχές του Πρίνου και του Ραχωνίου που είναι πεδινές, το κλίμα είναι διαφορετικό και επιπλέον οι παραγωγοί ασχολούνται επισταμένως και δεν αντιμετωπίζουν την ελαιοκαλλιέργεια ως πάρεργο.

Η συγκομιδή για την ελαιοποιήσιμη ελιά προσδιορίζεται γύρω στις 25 Οκτωβρίου με βάση τον τελευταίο ψεκασμό για τη δακοκτονία που ολοκληρώθηκε αυτή την εβδομάδα, ενώ για την επιτραπέζια ξεκινάει στα τέλη Νοέμβρη. Οι τρέχουσες καιρικές συνθήκες ευνοούν το γέμισμα της ελιάς, καθώς επίσης τον δάκο και τους μύκητες.

Στην πολύπαθη από τις πυρκαγιές του 2023 Μάκρη, η συγκομιδή της ελαιοποιήσιμης και της βρώσιμης ελιάς ξεκινά στις 20 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού, Δημοσθένη Χατζηνικολάου, «η παραγωγή θα είναι μειωμένη, περίπου 30% πιο κάτω από πέρυσι». Η πτώση αποδίδεται στις υψηλές θερμοκρασίες, στην υγρασία και το κρύο που επικράτησε στην καρπόδεση. Στο τέλος της άλλης εβδομάδας, που θα βγει το πρώτο ελαιόλαδο, ο συνεταιρισμός θα δώσει τιμή παραγωγού. Τέλος, η παραγωγή στην Ξάνθη δείχνει καλύτερη από πέρυσι και η συγκομιδή ξεκινά στο τέλος Οκτωβρίου.

Βόρειο Αιγαίο: Ξεκίνησε η ελαιοκομική χρονιά στη Λέσβο

Επίσημα την 1η Οκτωβρίου ξεκίνησε η νέα ελαιοκομική χρονιά στη Λέσβο, με «πρώτη αλεσιά» από τον συνεταιρισμό της Άντισσας. Βέβαια, η εντατικοποίηση της συγκομιδής αναμένεται από τις αρχές Νοεμβρίου. Οι αποδόσεις στο νησί θα είναι περιορισμένες, λόγω των αργοπορημένων βροχοπτώσεων, που δεν βοήθησαν τον καρπό να αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της χρονιάς.

Στερεά Ελλάδα: Η έλλειψη εργατών αφήνει ασυγκόμιστη την πράσινη ελιά Άμφισσας

Σοβαρά προβλήματα στην ολοκλήρωση της συλλογής της πράσινης ελιάς ποικιλίας Άμφισσας δημιουργεί η έλλειψη εργατών γης, με σημαντικό ποσοστό του καρπού να κινδυνεύει να μείνει ασυγκόμιστο. Σύμφωνα με τον Γιάννη Ζαρμπούτη, γεωπόνο της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας, η κατάσταση στις βασικές περιοχές παραγωγής, όπως η Φωκίδα και η Φθιώτιδα, παραμένει δύσκολη, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει βρεθεί αποτελεσματική λύση στο ζήτημα της έλλειψης εργατικών χεριών.

Οι τιμές θα κρίνουν το πού θα κατευθυνθούν οι ελιές

«Η φετινή χρονιά είναι μέτρια και δεν διαφοροποιείται σημαντικά από την περσινή», τονίζει ο κ. Ζαρμπούτης, επισημαίνοντας ότι μεγαλύτερη καρποφορία παρατηρείται στις ορεινές περιοχές σε σχέση με τις πεδινές. Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι η πράσινη ελιά, όπως και η Καλαμών, μπορεί να διατεθεί είτε ως επιτραπέζια είτε για ελαιοποίηση, ανάλογα με τη ζήτηση και την τιμή του ελαιολάδου ή των καρπών.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, η πράσινη ελιά των 200 γραμμαρίων πωλείται στο 1 ευρώ το κιλό στην Ένωση Στυλίδας και στα 0,90 ευρώ στους εμπόρους. Η τελική πορεία των τιμών θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην αγορά του ελαιολάδου το προσεχές διάστημα.

Αυξητική η τάση στη Βοιωτία

Στη Βοιωτία, η εικόνα είναι πιο ενθαρρυντική. Όπως αναφέρει ο Χρυσόστομος Σίσκος, γεωπόνος της ΔΑΟΚ Βοιωτίας, η συγκομιδή έχει ήδη ξεκινήσει και παρουσιάζει αυξητική τάση κατά περίπου 1.000 τόνους σε σχέση με πέρυσι. Το 2024 παρήχθησαν 3.100 τόνοι ελαιολάδου, ενώ φέτος εκτιμάται ότι η παραγωγή θα ξεπεράσει τους 4.000 τόνους.

Υποστηρίζει, επίσης, ότι πολλοί ελαιοπαραγωγοί έχουν ήδη ξεκινήσει τη συλλογή της ελιάς φοβούμενοι για το επόμενο διάστημα τις βροχές, τον πυρηνοτρήτη, αλλά και τους δυνατούς ανέμους, όπου δημιουργούν προβλήματα στα δέντρα με την καρπόπτωση. Κλείνοντας, τόνισε ότι έκλεισε και ο κύκλος της δακοκτονίας με καλά αποτελέσματα, αναγνωρίζοντας τον αυξημένο αριθμό δάκου και ιδιαίτερα των θηλυκών εντόμων.