Ελαιόλαδο: Οι ευνοϊκές προβλέψεις παραγωγής δείχνουν ανακούφιση των τιμών

Οι τιμές του ελαιολάδου στην ΕΕ έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ τον περασμένο Ιανουάριο -παρατηρήθηκε αύξηση έως και 50% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος- οδηγώντας σε σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τις επιλογές των καταναλωτών. 

Η περίοδος 2023/2024 δοκιμάστηκε από τις υψηλές θερμοκρασίες, την ξηρασία και την αύξηση του κόστους ενέργειας, που έθεσαν την αγορά σε δοκιμασία.

«Οι τιμές του ελαιολάδου σε όλες τις χώρες παραγωγής έχουν σχεδόν διπλασιαστεί μέσα στα τελευταία δύο χρόνια», δήλωσε στον ιστότοπο Euractiv η Dimitra Aliefs, οικονομολόγος και μέλος της Επιστημονικής Εταιρείας Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιουργίας (4Ε).  

Και ενώ οι τιμές έχουν ξεκινήσει να μειώνονται από τον Ιανουάριο, παραμένουν περίπου 20% υψηλότερες από πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε τον περασμένο μήνα το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου. 

«[Ωστόσο,] οι προβλέψεις για τη συγκομιδή ελιάς 2024/2025 είναι πολύ καλύτερες, ιδίως στην Ισπανία», πρόσθεσε η Aliefs. Η χώρα παράγει το 45% του παγκόσμιου ελαιολάδου και το 70% του ελαιολάδου της ΕΕ. Έτσι, οι αποδόσεις της επηρεάζουν τις τιμές αλλού στο μπλοκ. Παρομοίως, η Aliefs αναφέρθηκε στις καλές προβλέψεις για τη συγκομιδή στην Ελλάδα, τον τρίτο μεγαλύτερο παραγωγό του μπλοκ.

Ο Rafael Picó, διευθυντής της Ισπανικής Ένωσης Βιομηχανίας και Εξαγωγών Ελαιολάδου (Asoliva), περιέγραψε και αυτός μια αισιόδοξη εικόνα. Εξήγησε ότι οι ανοιξιάτικες βροχές στην Ισπανία ευνόησαν σε μεγάλο βαθμό τους ελαιώνες και ότι το κόστος παραγωγής επανέρχεται σταδιακά σε κανονικά επίπεδα. Παρόλα αυτά, θα χρειαστεί χρόνος για να επηρεάσουν οι βελτιωμένες αποδόσεις τις τιμές.

«Αν και η παραγωγή ξεκινά την 1η Οκτωβρίου, [το νέο απόθεμα] δεν θα είναι διαθέσιμο στην εθνική αγορά πριν από τα τέλη Νοεμβρίου και διεθνώς μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου ή τον Ιανουάριο», δήλωσε ο Picó. 

Σύμφωνα με την Aliefs, οι τιμές της ελιάς πιθανότατα θα μειωθούν από σχεδόν 9 ευρώ το κιλό τους τελευταίους μήνες στα «κανονικά» 5 με 6 ευρώ το κιλό. 

Το ηλιέλαιο παίρνει τη σκυτάλη

Στην Ισπανία, όπου το ελαιόλαδο διαδραματίζει βασικό οικονομικό και πολιτιστικό ρόλο, τα νοικοκυριά εγκατέλειψαν τον αγαπημένο τους «υγρό χρυσό» για «χάρη» του πιο προσιτού ηλιέλαιου, το οποίο έγινε το λάδι με τις περισσότερες πωλήσεις στις αρχές του 2024 για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες. 

«Όταν οι τιμές φτάνουν τόσο ψηλά, οι καταναλωτές στρέφονται σε υποκατάστατα προϊόντα», δηλώνει η Aliefs, προσθέτοντας ότι το φθηνότερο ηλιέλαιο έχει μπει για τα καλά στις κουζίνες της Μεσογείου, όπου παραδοσιακά κυριαρχεί το ελαιόλαδο. 

Επιπλέον, ο Picó υπογραμμίζει τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών στις πωλήσεις του μπλοκ στο εξωτερικό, με τις ισπανικές εξαγωγές ελαιολάδου να μειώνονται κατά περίπου 40% σε όγκο το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σύγκριση με το 2022. 

«[Υπάρχουν] αγορές που έχουν καταρρεύσει», είπε, αναφερόμενος στις ασιατικές χώρες όπου η ελκυστικότητα του ελαιολάδου συνδέεται στενά με την τιμή του και όπου τα εναλλακτικά φυτικά έλαια είναι πολύ ανταγωνιστικά.

Αντίθετα, εξηγεί ότι οι χώρες με υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν παραμείνει «πιο πιστές» στο προϊόν.