Ενα φιλόδοξο σχέδιο για την αξιοποίηση των υπολειμμάτων της ορυζοκαλλιέργειας προκειμένου να παραχθεί ανανεώσιμη ενέργεια, αλλά και δομικά υλικά εξετάζει ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και του έργου με την ονομασία Rice Cube.
Σύμφωνα με το ερευνητικό πρόγραμμα του Οργανισμού και τους στόχους που έχουν τεθεί, μελετάται η δημιουργία μιας πρότυπης εφοδιαστικής αλυσίδας της κυκλικής οικονομίας, τόσο για την παραγωγή βιοενέργειας από τα απομεινάρια των ορυζώνων, όσο και την παραγωγή δομικών υλικών, όπως τούβλα, φιλικών προς το περιβάλλον, από τη χρήση των χωνεμένων λυμάτων από την παραγωγή βιοαερίου και των υπολειμμάτων των ορυζώνων.
Από όλη αυτήν τη διαδικασία αναμένεται η μείωση του κόστους παραγωγής, αφού, όπως επισημαίνεται σχετικά, οι ορυζοκαλλιεργητές της Κεντρικής Μακεδονίας θα μειώσουν δραστικά το κόστος της ενσωμάτωσης των υπολειμμάτων των ορυζώνων (καύσιμα, καταπόνηση μηχανημάτων, εργατοώρες, απώλειες λόγω ασθενειών κ.ά.) και το κόστος φυτοπροστασίας, ενώ θα δοθεί προστιθέμενη αξία από την εκμετάλλευση των υποπροϊόντων. Από τους πλέον σημαντικούς άξονες του έργου είναι και η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Το έργο
Για το έργο, μίλησε στην «ΥΧ» ο υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ερευνητής στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Αργύρης Καλαϊτζίδης. «Το έργο αφορά την αξιοποίηση των υπολειμμάτων των ορυζώνων, δηλαδή μετά την καλλιέργεια παίρνουμε τα άχυρα του ρυζιού, τα χρησιμοποιούμε και παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια, βιοενέργεια, η οποία με καύση μπορεί να μας δώσει ηλεκτρική ενέργεια. Όλα τα πειράματα γίνονται στις εγκαταστάσεις του Οργανισμού, όπου και λαμβάνει χώρα η αναερόβια χώνεψη των υλικών», σημειώνει ο κ. Καλαϊτζίδης.
Στο πλαίσιο του έργου, διερευνάται η χρήση βιομάζας των υπολειμμάτων εμπορικών ποικιλιών ρυζιού ως προς την παραγωγή βιοενέργειας. Θα αναπτυχθεί μοντέλο πρόβλεψης της βιομάζας και των ποσοτήτων υπολειμμάτων της καλλιέργειας ρυζιού, με χρήση τηλεσκοπικών μέσων. Τα δεδομένα θα αξιοποιηθούν για τη δημιουργία μοντέλων εκτίμησης του ποσοστού βιομάζας που απομένει στους ορυζώνες και αυτό θα συσχετιστεί με την παραγωγή βιοαερίου.
«Στη Θεσσαλονίκη, όπως γνωρίζετε, υπάρχει μεγάλη παραγωγή ρυζιού, περισσότερα από 200.000 στρέμματα. Επομένως, υπάρχει πλούσια πρώτη ύλη, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργηθούν προϊόντα προστιθέμενης αξίας.
Το κέρδος είναι πολλαπλό, γιατί όταν τα υπολείμματα του ρυζιού αφήνονται στο έδαφος των χωραφιών να αποδομηθούν, δηλαδή να γίνει η ζύμωσή τους μέσα στο χωράφι, απελευθερώνονται αέρια του θερμοκηπίου και κυρίως μεθάνιο, που είναι 84 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα. Επομένως, αναζητούμε έναν τρόπο να δεσμεύσουμε αυτό το μεθάνιο και να το αξιοποιήσουμε», εξηγεί ο κ. Καλαϊτζίδης.
Όπως λέει ο ίδιος, είναι γνωστά τα προβλήματα που δημιουργούνται τόσο για το περιβάλλον όσο και για την υγεία των ανθρώπων από την παράνομη δραστηριότητα της καύσης των καλαμιών των ορυζώνων. Έτσι, η αξιοποίησή τους είναι μια λύση που εξυπηρετεί τα μέγιστα τους παραγωγούς.
Νέα φόρμουλα παραγωγής τούβλων
Στο δεύτερο στάδιο του έργου, τα υπολείμματα της ορυζοκαλλιέργειας διοχετεύονται στην εταιρεία Κεραμουργία Βορείου Ελλάδος ΑΕ (ΚΕΒΕ), που ειδικεύεται στην παραγωγή οπτόπλινθων (σ.σ. τούβλων). Η εταιρεία χρησιμοποιεί σε ένα ποσοστό από 1% έως 5% αυτά τα υλικά για να αντικαταστήσει αδρανή υλικά του πυριτίου, ώστε να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη δομικών υλικών και συγκεκριμένα οπτόπλινθων φιλικών προς το περιβάλλον. Η νέα φόρμουλα παραγωγής τούβλων θα αξιολογηθεί στη συνέχεια, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ως προς τις μηχανικές και φυσικές της ιδιότητες.
«Έχουν γίνει αρκετές δοκιμές κι έχουμε βγάλει κάποια αποτελέσματα», σημειώνει ο ερευνητής του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. «Η έρευνα, ωστόσο, ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο του 2024. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Τα τούβλα τα έχουμε δημιουργήσει, υπάρχουν ως προϊόντα, όμως απομένουν οι τελικοί έλεγχοι σε ό,τι αφορά τις θερμοχημικές τους ιδιότητες, πόσο θερμομονωτικά είναι, τι αντοχή έχουν ως δομικά υλικά, όπως και τις ικανότητες που έχουν για να απομακρύνουν την υγρασία».
Αυτό, επίσης, που έχουν παρατηρήσει οι ερευνητές όσον αφορά το βιοαέριο, είναι ότι «μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη βιομηχανία, γιατί η ποσότητα που παράγεται είναι αρκετή ώστε να υποστηρίξει μια μονάδα παραγωγής ενέργειας. Είναι μια βιώσιμη εφαρμογή», καταλήγει ο κ. Καλαϊτζίδης.
Εταίροι του έργου Rice Cube είναι το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων, το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων, ο Α’ Αγροτικός Συνεταιρισμός Χαλάστρας και οι εταιρείες Κεραμουργία Βορείου Ελλάδος, Ergoplanning ΕΠΕ και Qlab.
