Κόντρα στο ρεύμα οι ελληνικοί αλευρόμυλοι

- Χαμηλός ο βαθμός συγκέντρωσης, την ώρα που στην ΕΕ δημιουργούνται μεγαλύτερα σχήματα
- Αρνητική πρωτιά στην αξιοποίηση της εγχώριας πρώτης ύλης
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τις επιχειρηματικές ανακατατάξεις, αλλά και τις νέες τάσεις στον κλάδο των αλεύρων παρουσιάστηκαν πρόσφατα στις Βρυξέλλες από εκπροσώπους της Πανευρωπαϊκής Ένωσης Αλευροποιών.
Μεταξύ άλλων, τα στοιχεία αποτυπώνουν τη διαρκή μείωση του αριθμού των μύλων τα τελευταία χρόνια, καθώς πολλές επιχειρήσεις έχουν προσχωρήσει σε μεγαλύτερα σχήματα, ενώ τροχοπέδη για την αύξηση του περιθωρίου κέρδους φαίνεται ότι αποτελεί η αδυναμία εκμετάλλευσης του παραγωγικού δυναμικού τους, ιδίως στη Νότια Ευρώπη.
Όπως σημειώνεται, μάλιστα, οι ελληνικοί μύλοι είναι πρωταγωνιστές στη χρήση εισαγόμενης πρώτης ύλης (μαλακού σιταριού), που αντιστοιχεί στο 55% της συνολικής ποσότητας που επεξεργάζονται. Την ίδια στιγμή, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κροατία χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά εγχώρια πρώτη ύλη σε ποσοστά 80%, 98% και 95% αντίστοιχα.
Η παραγωγή αλεύρων από μαλακό σιτάρι στην ΕΕ (2017)
|
Ποσότητα προς επεξ/σία (kg) |
Εγχώρια πρώτη ύλη (%) |
Εισαγόμενη πρώτη ύλη (%) |
Γερμανία |
7.724.163 |
100% |
0% |
Ιταλία |
5.513.000 |
35% |
65% κυρίως από ΕΕ |
Γαλλία |
5.249.214 |
|
|
Πολωνία |
4.200.000 |
98% |
2% από ΕΕ |
Ισπανία |
3.900.000 |
50% |
40% από EΕ, 10% εκτός ΕΕ |
Ρουμανία |
1.800.000 |
80% |
20% (Ουγγ. Βουλ., Ουκρ.) |
Τσεχία |
1.250.000 |
97% |
3% |
Ουγγαρία |
1.145.000 |
100% |
0% |
Ελλάδα |
1.100.000 |
45% |
55% κυρίως από ΕΕ και Καζακστάν |
Βουλγαρία |
735.000 |
98% |
2% |
Κροατία |
500.000 |
95% |
5% |
Κατακερματισμός στην Ελλάδα
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, μέσα σε μια 15ετία περίπου (2000 – 2016) υπήρξε σημαντική μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων στις χώρες που πρωτοστατούν στην αρτοποιία. Άνω του 50% ήταν η μείωση σε Ιταλία, Ρουμανία, Πολωνία και Ισπανία, χώρες που μαζί με τη Γερμανία και τη Γαλλία επεξεργάζονται τις μεγαλύτερες ποσότητες μαλακού σίτου στην ΕΕ.
Το τοπίο, πάντως, στη χώρα μας διαφέρει, όπως αναφέρει στην «ΥΧ», σχολιάζοντας τα παραπάνω, ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Αλευροβιομηχάνων, Δημήτρης Χαλάτσογλου: «Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει αυτός ο εξορθολογισμός άλλων χωρών. Ο κατακερματισμός είναι μεγάλος και το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις εξαγορές μικρότερων μύλων από μεγαλύτερους, αλλά ακόμα και τη συνεργασία μεταξύ τους». Ο ίδιος θεωρεί ότι «τα ισχυρότερα επιχειρηματικά σχήματα θα βοηθούσαν στην κατεύθυνση της μείωσης του κόστους παραγωγής των μύλων, που είναι επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου και ειδικά στη χώρα μας αντιμετωπίζουν ισχυρές χρηματοδοτικές πιέσεις».
Κατά την παρουσίαση των στοιχείων, έγινε ξεχωριστή αναφορά στην αδυναμία εκμετάλλευσης της παραγωγικής δυναμικότητας των μύλων, κάτι που είναι πιο έντονο στη Νότια Ευρώπη. Το σχόλιο του κ. Χαλάτσογλου πάνω σε αυτό είναι ότι «σε αρκετές περιοχές και χώρες της Ν. Ευρώπης η επιχειρηματικότητα στον κλάδο στερείται αυστηρών επαγγελματικών προδιαγραφών. Το παράδειγμα του κατακερματισμού είναι ενδεικτικό. Στη χώρα μας υπάρχει και η δύσκολη οικονομική κατάσταση, η έλλειψη ρευστότητας, ο ακριβός δανεισμός κ.λπ.».
Υψηλή ζήτηση για μεικτά άλευρα
Την αυξητική τάση που σημειώνει το κατεψυγμένο ψωμί εις βάρος του φρέσκου που αποτυπώνεται στα στοιχεία επιβεβαιώνει ο κ. Χαλάτσογλου. Σε επίπεδο ΕΕ, με τη μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση ψωμιού να ανέρχεται σε 63,5 κιλά ετησίως, το φρέσκο εξακολουθεί να είναι πρώτο με ποσοστό 73%, όμως το κατεψυγμένο έχει ανεβάσει το μερίδιό του στο 25%, ενώ στο 2% είναι το ποσοστό του προψημένου για οικιακή χρήση. «Τελευταία γνωρίζουν άνοδο στη λιανική άλευρα που αποτελούνται από μείγμα διάφορων ποικιλιών και προορίζονται για οικιακή χρήση και παρασκευή γλυκισμάτων (π.χ. λουκουμάδες, κρέπες κ.λπ.)», σημειώνει ο Βορειοελλαδίτης αλευροποιός και προσθέτει: «Ακόμα μία ιδιαιτερότητα του Νότου και της χώρας μας είναι ότι το 10% της εγχώριας παραγωγής σκληρού σίτου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ψωμιού».
Δεν έχει περπατήσει η συμβολαιακή στο μαλακόAναφερόμενος στο ζήτημα της συμβολαιακής γεωργίας στο μαλακό σιτάρι που επανειλημμένα έχει συζητηθεί με κάποιες μόνο αποσπασματικές προσπάθειες, οι οποίες καταρρέουν σχεδόν εν τη γενέσει τους, ο κ. Χαλάτσογλου ανέφερε ότι λείπει το θεσμικό πλαίσιο, ενώ η κακή νοοτροπία τόσο από πλευράς παραγωγών, όσο και ορισμένων μύλων έχουν «τορπιλίσει» τέτοιες προσπάθειες στο παρελθόν: «Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο, ενώ σε επίπεδο νοοτροπίας οι όποιες συμφωνίες είχαν γίνει από εταιρείες και παραγωγούς δεν τηρούνταν, κυρίως από την πλευρά των παραγωγών. Βέβαια, υπήρχαν και επιχειρήσεις που έμπαιναν στη μέση σε συμφωνίες που είχαν ήδη πραγματοποιηθεί και τις διέλυαν, ακολουθώντας τακτική πλειστηριασμού». |