Η υψηλή ζήτηση και η χαμηλή ιταλική παραγωγή στρώνουν τραπέζι για το ελληνικό ακτινίδιο
Με το δεξί φαίνεται να ξεκινά η εμπορική σεζόν για το ακτινίδιο, καθώς η πολύ καλή ποιότητα και οι αυξημένες ποσότητες, σε συνδυασμό με τη μειωμένη παραγωγή ανταγωνιστριών χωρών, όπως η Ιταλία, προδιαγράφουν ένα ευνοϊκό σκηνικό για το ελληνικό προϊόν. Αυτό αποτυπώνεται, ήδη, στις τιμές παραγωγού, οι οποίες, για τις πρώτες κλεισμένες συμφωνίες, φτάνουν ακόμα και τα 65 λεπτά το κιλό, δίνοντας στους καλλιεργητές το δικαίωμα να κοιτούν το επόμενο διάστημα με αισιοδοξία. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, παραμένει η περιφρούρηση της καλής φήμης, της ποιότητας και των ορθών πρακτικών στην κοπή και στη διακίνηση του ελληνικού προϊόντος, ώστε τα οφέλη να επιστρέψουν στην πρωτογενή παραγωγή.
Ρεπορτάζ: Μαρία Αμπατζή, Μελίνα Ζιάγκου, Γιώργος Ρούστα, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη, Αφροδίτη Χρυσοχόου
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στο πρόσφατο συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης Ακτινιδίου (ΙΚΟ), το 2017/2018 η ευρωπαϊκή παραγωγή μαζί με εκείνη των ΗΠΑ θα είναι μειωμένες κατά 5%. Οι χώρες του βόρειου ημισφαιρίου αναμένεται να παράγουν λίγο περισσότερο από 701.000 τόνους, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η δε μεγαλύτερη παραγωγή που αναμένεται από την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία αντισταθμίζεται από την πτώση στην Ιταλία, στη Γαλλία και στην Καλιφόρνια. Η μεγαλύτερη μείωση υπολογίζεται στην Ιταλία, κατά 14%.
Όσον αφορά το νότιο ημισφαίριο, η εικόνα δεν είναι ενιαία. Για παράδειγμα, στη Ν. Ζηλανδία οι καλλιεργούμενες εκτάσεις εξακολουθούν να παρουσιάζουν αύξηση (η παραγωγή, ωστόσο, μειώθηκε στους 420.000 τόνους φέτος, έναντι 520.000 τόνων πέρσι), σε αντίθεση με τη Χιλή, όπου συνεχίζεται η μείωση της καλλιέργειας, με τους παραγωγούς να επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους σε άλλες καλλιέργειες.
Ειδικότερα, για την Ελλάδα επισημάνθηκε πως η καλλιέργεια ακτινιδίου κερδίζει διαρκώς έδαφος, αν και με βραδύτερο ρυθμό από το 2016. Οι συνολικές εκτάσεις σε οπωρώνες καλύπτουν συνολικά περί τα 90.000 στρέμματα, ενώ, με βάση τις προβλέψεις που κατέθεσε η ελληνική αντιπροσωπεία, η παραγωγή του 2017 αναμένεται να ανέλθει σε 185.000 τόνους, αυξημένη κατά 15% σε σύγκριση με την προηγούμενη σεζόν. Σημαντικό μέρος της ελληνικής παραγωγής εξάγεται, καθώς η εγχώρια αγορά δεν απορροφά περισσότερο από 15.000 τόνους ετησίως. Αξιοσημείωτο είναι ότι, όπως αναφέρθηκε, η Ελλάδα αποκατέστησε πλήρως τους προορισμούς της μετά το εμπάργκο της Ρωσίας (η οποία απορροφούσε το 40% των εξαγωγών). Έτσι, πέραν των εκτός ΕΕ χωρών, τώρα διοχετεύεται και στις χώρες της ΕΕ-28, κυρίως Γερμανία και Ισπανία, ενώ έχουν τεθεί και νέοι προορισμοί, όπως η Κίνα και η Ινδία.
Ευκαιρία για την Ελλάδα τα κενά στην αγορά
«Η ΕΑΣ Καβάλας έχει από τις μεγαλύτερες ομάδες στο ακτινίδιο. Φέτος, αναμένεται να μαζέψουμε 11.000 τόνους. Ήδη, ξεκινήσαμε με τα Τσεχελίδης και ακολουθούν τα Hayward», ενημερώνει ο Κώστας Λεπίδα, πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας, η οποία κατέχει δεσπούζοσα θέση στην αγορά του προϊόντος. Ο ίδιος δίνει έμφαση στην ευκαιρία που δίνεται στους Έλληνες να αξιοποιήσουν το κενό που δημιουργήθηκε στην αγορά, λόγω της ζημιά που υπέστη η Ιταλία, αλλά και της καταστροφής της Χιλής, που φέτος δεν έχει προϊόν, προτάσσοντας την πολύ καλή ποιότητα του ελληνικού προϊόντος. Βέβαια, ο ανταγωνισμός των Ελλήνων παραγωγών με τον εαυτό τους, που επιλέγουν την πρώιμη συγκομιδή, παρά τους εντοπισμούς που γίνονται από τις ΔΑΟΚ σε ελέγχους που ξεκίνησαν τον Αύγουστο, εμποδίζει να κερδίσει το ακτινίδιο την προστιθέμενη αξία που δικαιούται. Τα κακώς κείμενα δεν σταματούν εδώ. «Επίσης, οι Ιταλοί, για να καλύψουν την αγορά τους, απευθύνονται στην Ελλάδα και τους προσφέρουν ακτινίδια σε κιβώτια 250 κιλών.
Η Ένωση της Καβάλας θα εξάγει 11.000 τόνους σε τρίκιλα, τετράκιλα, εξάκιλα, δεκάκιλα, όλα συσκευασμένα, με σκοπό η υπεραξία να μείνει στην Ελλάδα: τα τελάρα θα γίνουν εδώ, τα εργατικά χέρια θα δουλέψουν, τα ελληνικά φορτηγά θα κινηθούν». Ο κ. Λεπίδας σημειώνει ότι στην Ένωση διαθέτουν υποδομές για τη συσκευασία και την αποθήκευση του προϊόντος, που τους επιτρέπουν να λειτουργούν με νομιμότητα και να διεκδικούν την προστιθέμενη αξία για το εκλεκτό ακτινίδιο, αποθηκεύοντάς το, ωστόσο, ευρύτερα, το πρόβλημα με τις ελλείψεις σε υποδομές παραμένει. Παρατηρεί, επίσης, ότι, λόγω του φορολογικού και του ασφαλιστικού, κάποιοι παραγωγοί επιδιώκουν να διακινήσουν το ακτινίδιο χωρίς παραστατικά, γεγονός που προκαλεί ζημιά στο προϊόν, στον παραγωγό και στις σοβαρές εταιρείες. «Μέλημά μας είναι ο παραγωγός. Εάν διαχειριστούμε το ακτινίδιο σωστά, θα ξεπεράσει τα 60 λεπτά. Πέρυσι, η ΕΑΣ έκανε εκκαθάριση στα 40 με 42 λεπτά», εξηγεί, ελπίζοντας να προχωρήσει πολύ καλά η φετινή χρονιά, αρκεί να τηρηθούν κάποιοι κανόνες στην εμπορία-διακίνηση του προϊόντος. Η Ένωση εξάγει πρωτίστως σε Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία και Πολωνία. Δευτερευόντως, στη Ν. Αφρική, στις Ανατολικές Χώρες και στα Βαλκάνια. Διαρκής στόχος είναι η διατήρηση και η διεύρυνση των αγορών και, παράλληλα, η επίτευξη καλής τιμής για τον παραγωγό.
Έπιασε «65άρι» ο Πυργετός
Ανάρπαστα τα ακτινίδια του Δέλτα του Πηνειού, στην περιοχή των Τεμπών και, κυρίως, στην ευρύτερη περιοχή του Πυργετού, καθώς η ποιότητα του προϊόντος από τη μία και η ελλειμματική αγορά από την άλλη εκτίναξαν την τιμή στα ύψη. Έτσι, από τα 40-42 λεπτά/κιλό, που πούλησαν πέρυσι οι παραγωγοί, φέτος η τιμή ξεπέρασε τα 60 λεπτά. Κάποιοι, μάλιστα, την πολύ καλή σοδειά την πούλησαν στους εμπόρους ακόμη και 65 λεπτά. Οι συμφωνίες κλείστηκαν με εμπόρους από διάφορες περιοχές της χώρας (Κατερίνη, Θεσσαλονίκη, Άρτα), αλλά και με Ιταλούς. Φέτος, τα δέντρα που καλλιεργήθηκαν στο Δέλτα ξεπέρασαν τα 3.500 στρ. (έναντι 3.000 στρεμμάτων πέρυσι), με μέση στρεμματική απόδοση τους 3 τόνους, άρα το τονάζ αναμένεται να ανέλθει στους 10.000 τόνους. Υπενθυμίζεται ότι η δυναμική της περιοχής είναι τέτοια που αντιπροσωπεύει το 8% της εγχώριας παραγωγής.
Σύμφωνα με τον Θανάση Βλάχο, μέλος της διοικούσας επιτροπής της Ομάδας Παραγωγών Ακτινιδίου Πυργετού, «η πλειοψηφία της παραγωγής (90%) εξάγεται, ενώ, φέτος, κάποιες εταιρείες που απορροφούν την τοπική παραγωγή σκοπεύουν να προωθήσουν το ακτινίδιο στην κινεζική αγορά. Ακόμη, η ΟΠ Ακτινιδίου, η οποία αριθμεί 45 μέλη, έχει καταθέσει φάκελο στο πρόγραμμα 4.2.1., με στόχο τη δημιουργία ιδιόκτητων ψυγείων και αποθηκευτικών χώρων, εξέλιξη που θα ενισχύσει την διαπραγματευτική ισχύ της Ομάδας.
Ζωηρό το ενδιαφέρον των εμπόρων στη Φθιώτιδα
Σε αναμονή και με καλή ψυχολογία για την παραγωγή τους βρίσκονται οι παραγωγοί ακτινιδίου της Φθιώτιδας, όπου παράγεται το μεγαλύτερο ποσοστό ακτινιδίου της Στερεάς. Οι εκτάσεις που καλύπτονται από φυτείες ξεπερνούν τα 2.500 στρέμματα και το προϊόν έχει πιστοποιηθεί ως ΠΟΠ. Δυστυχώς, όμως, μέχρι και σήμερα, δεν έχει αξιοποιηθεί αυτό το πλεονέκτημα στον βαθμό που θα έπρεπε. Σύμφωνα με τον γεωπόνο και παραγωγό, Δημήτρη Ευαγγελόπουλο, από το Καστρί Φθιώτιδας, «η φετινή χρονιά είναι ευνοϊκή για τους παραγωγούς ακτινιδίου, λόγω της μειωμένης παραγωγής σε άλλες χώρες. Η εικόνα που παρατηρούμε στην περιοχή μας δείχνει το μεγάλο ενδιαφέρον των εμπόρων για την αγορά του καρπού. Πριν ακόμα ξεκινήσουμε τη συλλογή, ήδη έχουν κλειστεί συμφωνίες από 40 έως 50 λεπτά το κιλό. Εάν λάβουμε υπόψη ότι οι περσινές τιμές ξεκινούσαν από 25 λεπτά το κιλό και έφθαναν τα 37 λεπτά, το αποτέλεσμα για εμάς θα είναι θετικό. Οι στρεμματικές αποδόσεις για εμπορεύσιμα ακτινίδια κυμαίνονται από 2 έως 2,5 τόνους το στρέμμα, με μία μικρή άνοδο σε σχέση με πέρυσι».
Αυξημένες ποσότητες και τιμές στην Άρτα
Στους 35.000 με 40.000 τόνους αναμένεται να κυμανθεί φέτος ο όγκος παραγωγής ακτινιδίων στην Άρτα, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με πέρυσι ως αποτέλεσμα και των νέων φυτεύσεων, που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας – Φιλιππιάδας, Νίκο Γκίζα, η ποιότητα των παραγόμενων ακτινιδίων είναι πολύ καλή. Σε αυτό βοήθησαν οι καλές καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν και οδήγησαν σε αυξημένη καρποφορία. «Εκτιμώ πως θα είναι μια πολύ καλή χρονιά για το ακτινίδιο, κάτι το οποίο φαίνεται και από τις εμπορικές συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ των εμπόρων και των εξαγωγικών εταιρειών», τόνισε ο κ. Γκίζας. Αναφερόμενος στις τιμές παραγωγού, σημείωσε πως θα είναι αυξημένες σε σχέση με πέρυσι και θα φτάσουν τα 55 λεπτά το κιλό.
Να σημειωθεί ότι στην Άρτα η ποικιλία Haywarth, η οποία έχει μεγαλύτερη αντοχή και συντήρηση, αποτελεί την κυρίαρχη καλλιέργεια ακτινιδίου, ενώ σε μικρότερη κλίμακα καλλιεργούνται οι ποικιλίες summer kiwi και Τσεχελίδης.
Μεγάλες προοπτικές διαβλέπει η Ζευς
Τη δυναμικότερη πορεία του, εδώ και πολλά χρόνια, από πλευράς τιμών και ζήτησης, διανύει φέτος το ελληνικό ακτινίδιο. Όπως τονίζει ο Ζήσης Μανώσης, γενικός διευθυντής της Ομάδας Παραγωγών «Ζευς Ακτινίδια», η έλλειψη του προϊόντος στις διεθνείς αγορές –καθότι τελείωσε νωρίς στο νότιο ημισφαίριο και υπάρχει μειωμένη παραγωγή στη γειτονική Ιταλία– δίνει σημαντική ώθηση στο ελληνικό ακτινίδιο. Για τον λόγο αυτόν, συνιστά την αποφυγή βιαστικών κοπών, από μέρους των παραγωγών, για να μην υποβαθμιστεί η ποιότητα, η οποία φέτος είναι πολύ καλή. «Το μέγεθος του καρπού είναι ιδιαίτερα καλό, όπως και η γονιμοποίηση τον Μάιο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καλοσχηματισμένα ακτινίδια», επισημαίνει ο κ. Μανώσης. Στον Νομό Πιερίας, συγκεντρώνεται περίπου το 45% των συνολικών καλλιεργούμενων εκτάσεων ακτινιδίου στην Ελλάδα.
Η συγκομιδή ξεκινά μετά τις 25 Οκτωβρίου και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η φετινή παραγωγή αναμένεται να φτάσει στους 35.000 – 40.000 τόνους, αυξημένη κατά 15%, κυρίως λόγω των νέων φυτεύσεων. Η διεθνής ζήτηση επιδρά και στις τιμές, που είναι, σύμφωνα με τον κ. Μανώση, ιδιαίτερα αυξημένες, φτάνοντας, για τις καλές παρτίδες ακτινιδίων, τα 50-60 λεπτά το κιλό.
