Εντός 30 ημερών η πληρωμή των ευπαθών αγροτικών προϊόντων

Μέχρι το τέλος του χρόνου έρχεται το νομοσχέδιο για τις αθέμιτες πρακτικές στην εφοδιαστική αλυσίδα

των Γιάννη Τσατσάκη, Αντώνη Ανδρονικάκη

Αλλαγές που στοχεύουν να εγκαθιδρύσουν νέα συναλλακτικά ήθη στις σχέσεις μεταξύ παραγωγών και εμπόρων, βάζοντας τέλος στη μάστιγα των πολύμηνων καθυστερήσεων στις πληρωμές, προβλέπει το νομοσχέδιο για τις αθέμιτες πρακτικές που ετοιμάζεται να φέρει μέχρι το τέλος του έτους προς ψήφιση στη Βουλή το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Αν μη τι άλλο, το σχέδιο είναι φιλόδοξο, δεδομένου ότι αντίστοιχη νομοθεσία ψηφίστηκε και από την προηγούμενη κυβέρνηση δίχως, ωστόσο, ουσιαστικά να εφαρμοστεί, αφού η ηλεκτρονική πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα γίνονταν οι καταχωρίσεις τιμολογίων, στην πράξη δεν λειτούργησε ποτέ. Η ρύθμιση, που βρίσκεται προ των πυλών, πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα, ενσωματώνοντας τη νεότερη κοινοτική οδηγία 2019/633, η οποία προβλέπει πληρωμή των παραγωγών εντός 30 ημερών από την παράδοση ή από την ημερομηνία κατά την οποία συμφωνήθηκε η τιμή με τον αγοραστή (ό,τι προηγηθεί πρώτο), σε ό,τι αφορά τα νωπά και τα ευαλλοίωτα προϊόντα, ενώ για τα υπόλοιπα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα η προθεσμία ανέρχεται σε 60 μέρες. Σημειωτέον ότι η χώρα μας είχε περιθώριο να ενσωματώσει τη συγκεκριμένη οδηγία μέχρι τον Μάρτιο του 2021.

Πόλεμος στις ανοιχτές τιμές

Ένα δεύτερο εξίσου ενδιαφέρον σημείο είναι ότι πλέον θα απαγορεύεται η κατάρτιση σύμβασης μεταξύ του αγρότη και του αγοραστή, εάν προηγουμένως δεν έχει συμφωνηθεί η τιμή πώλησης του προϊόντος. Από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τονίζουν ότι στόχος της συγκεκριμένης πρόβλεψης είναι να εξαλειφθεί το φαινόμενο των «ανοιχτών τιμών», οι οποίες συχνά χρησιμοποιούνται εις βάρος των παραγωγών.

Θα πρέπει, βέβαια, να γνωστοποιηθούν περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς θα πλαισιωθεί η πρόβλεψη αυτή σε επίπεδο ελεγκτικών μηχανισμών, αλλά και κυρωτικού πλαισίου. Πάντως, από το υπουργείο επισημαίνουν ότι, με τη νέα ρύθμιση, οποιαδήποτε πρακτική ανοιχτής τιμής ουσιαστικά καθίσταται πλέον παράνομη. Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι, απαντώντας σε πρόσφατη σχετική ερώτηση στη Βουλή, ο Μάκης Βορίδης είχε αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το γάλα, όπου μία τέτοια πρακτική δημιουργεί απόλυτη εξάρτηση και φέρνει τον παραγωγό σε εξαιρετικά μειονεκτική θέση στις συναλλαγές.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα καθορίζει με σαφήνεια ποιες εμπορικές πρακτικές στις σχέσεις μεταξύ αγοραστών και προμηθευτών στην εφοδιαστική αλυσίδα θεωρούνται αθέμιτες. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τη σχετική κοινοτική οδηγία, ως τέτοιες πρακτικές νοούνται αυτές που «καταφανώς παρεκκλίνουν από την ορθή εμπορική συμπεριφορά, αντιβαίνουν στην καλή πίστη και τα χρηστά συναλλακτικά ήθη και επιβάλλονται μονομερώς από έναν εμπορικό εταίρο σε έναν άλλο».

Θα διευκρινίζονται, επίσης, ο τρόπος υποβολής των καταγγελιών, αλλά και τα πρόστιμα. Την ευθύνη της επιβολής κυρώσεων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους αγρότες, θα αναλάβει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Των «μεγαλύτερων» υποθέσεων, όπου προκύπτουν ζητήματα υπονόμευσης του δημόσιου συμφέροντος, θα επιλαμβάνεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Άλλωστε, η τελευταία, όπως είχε σημειώσει σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει προ λίγων μηνών στην «ΥΧ» ο επικεφαλής της, Γιάννης Λιανός, συμμετείχε ενεργά στην κατάρτιση του νέου πλαισίου.

Ζητούμενο ο μηχανισμός εποπτείας

Όπως προαναφέρθηκε βέβαια, το μεγάλο στοίχημα, και αυτό το οποίο θα κρίνει την επιτυχία (ή την αποτυχία) του εγχειρήματος, δεν είναι άλλο από τη δημιουργία ενός διοικητικού μηχανισμού εποπτείας και εφαρμογής του νέου συστήματος, κάτι για το οποίο θα απαιτηθεί επιπλέον χρόνος. Πηγές του υπουργείου παραδέχονται, μάλιστα, ότι αυτή ήταν και η βασική αιτία που έμεινε ουσιαστικά «κενό γράμμα» η νομοθεσία που πέρασε η προηγούμενη κυβέρνηση.