των Αντώνη Ανδρονικάκη, Ελένης Ριζάκη
Πρόσφατα, η Vodadone δημοσίευσε τα αποτελέσματα πανευρωπαϊκής έρευνας που ανέθεσε σε εταιρεία έρευνας αγορών και συμβουλευτικής, με αντικείμενο την ψηφιακή μετάβαση στον πρωτογενή τομέα.
Στην έρευνα συμμετείχαν πάνω από 600 αγρότες από 13 χώρες σε Ευρώπη και Αφρική, οι οποίοι ρωτήθηκαν για την πρόθεσή τους να ψηφιοποιήσουν τις εκμεταλλεύσεις τους, έχοντας να αντιμετωπίσουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, αλλά και την πρόκληση του αυξημένου κόστους παραγωγής λόγω των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων. Από την Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετείχαν παραγωγοί με διαφορετικά μεγέθη εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα, στη Ρουμανία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ουγγαρία, ενώ επίσης συμμετείχαν αγρότες από την Τουρκία.
Όπως αναφέρεται στην αρχή της έρευνας, στόχος της είναι να συμβάλει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θα επιτευχθεί και θα επιταχυνθεί η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, με επακόλουθα την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της επισιτιστικής ασφάλειας, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπιστεί η απειλή της κλιματικής αλλαγής.
Μάλιστα, η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία στις τάξεις των Ευρωπαίων αγροτών, καθώς το 97% θεωρεί ότι το πρόβλημα επηρεάζει την οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεών του σε κάποιον ή σε μεγάλο βαθμό. Μάλιστα, το 55% δήλωσε ότι αντιμετώπισε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις λόγω της ξηρασίας του καλοκαιριού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκμεταλλεύσεις στη συντριπτική τους πλειονότητα (96%), οι αγρότες θεωρούν τη βιωσιμότητα προτεραιότητά τους, με το 47% μάλιστα εξ αυτών να δηλώνει ότι αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα.
Θετικοί οι Ευρωπαίοι για την ψηφιακή μετάβαση, ποιες τεχνολογίες χρησιμοποιούν
Σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι το 88% των ερωτηθέντων παραγωγών στην Ευρώπη θεωρούν ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να τους βοηθήσουν να ασκήσουν τη δραστηριότητά τους με επιτυχία στο μέλλον. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι οι παραγωγοί με μικρότερες εκμεταλλεύσεις είναι πιο επιφυλακτικοί και λιγότερο αισιόδοξοι ως προς τη μελλοντική τους κατάσταση.
Επιπλέον, οι παραγωγοί απάντησαν ότι είναι πρόθυμοι να επενδύσουν περισσότερα στις ψηφιακές τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουν ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή. Σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι αγρότες (96%) απάντησαν ότι σχεδιάζουν να επενδύσουν περισσότερο σε ψηφιακές τεχνολογίες τους επόμενους 12 μήνες. Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί ότι οι Ευρωπαίοι αγρότες, πέρα από την αναβάθμιση των υποδομών για καλύτερη πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, ζητούν και περισσότερη εκπαίδευση (40%) σχετικά με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.
Σε ό,τι αφορά τους Έλληνες παραγωγούς, σε ερώτηση αν η τεχνολογία θα παίξει μεγάλο ρόλο στο μέλλον στον αγροτικό τομέα, το 84% απαντά καταφατικά. Επίσης, στη χώρα μας, το κόστος των μηχανημάτων ή άλλου εξοπλισμού θεωρείται βασικό εμπόδιο για την υιοθέτηση της τεχνολογίας κατά την παραγωγή, με το 33% να αναφέρει ως βασικό ζήτημα την καλή σύνδεση κινητής τηλεφωνίας και το 41% την πρόσβαση σε σταθερό/ευρυζωνικό (υψηλής ταχύτητας) διαδίκτυο.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των παραγωγών, οι ίδιοι ήδη αξιοποιούν ψηφιακά εργαλεία για να μειώσουν τη χρήση εισροών, όπως τα λιπάσματα και το νερό, καθώς και για να βελτιώσουν την υγεία των εδαφών των αγροτεμαχίων τους. Αναφορικά με τις τεχνολογίες ψηφιακής γεωργίας που χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι αγρότες, αυτές είναι, μεταξύ άλλων, τεχνολογίες ευφυούς άρδευσης και λίπανσης (41%), τεχνολογίες ανίχνευσης καλλιεργητικών εχθρών (31%), «έξυπνοι» μετεωρολογικοί σταθμοί (30%), εφαρμογές για το κινητό τηλέφωνο (29%), τεχνολογίες έξυπνων αισθητήρων (19%) και τεχνολογίες blockchain (9%).
Κίνητρα για τη διάδοση των ψηφιακών τεχνολογιών στην ελληνική γεωργία
Σε ερώτηση που απευθύνεται σε χώρες της Ευρώπης για τον βαθμό στήριξης που παρέχουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών στη διαδικασία της ψηφιακής μετάβασης της γεωργίας, το 47% των Ελλήνων συμμετεχόντων θεωρεί πως η ελληνική κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα στήριξης, ενώ το 16% απαντά ότι δεν τους στηρίζει ούτε η κυβέρνηση ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σημαντική πρόκληση της έλλειψης κρατικής στήριξης αναδεικνύεται σε μια σειρά χωρών, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία (14%), η Τουρκία (20%) και η Ισπανία (12%).
Όπως αναφέρεται στην έρευνα, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που αναδεικνύουν ως πρώτο καθήκον της κυβέρνησής τους την περαιτέρω οικονομική στήριξη για την αγορά και την αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός πως οι ερωτηθέντες στη χώρα μας ανέδειξαν ως βασικό τους αίτημα την παροχή επιδοτήσεων ή κινήτρων για να υιοθετήσουν την ψηφιακή τεχνολογία στην παραγωγική διαδικασία.
