EU Short-term outlook, φθινόπωρο 2024: Σταδιακή, αλλά «εύθραυστη» η επιστροφή των αγροτικών προϊόντων στην κανονικότητα
Σημάδια σταθεροποίησης εμφανίζουν ξανά, μετά από τους σοβαρούς κλυδωνισμούς που υπέστησαν το τελευταίο διάστημα, οι αγορές των αγροτικών προϊόντων της ΕΕ. Σύμφωνα με την έκθεση βραχυπρόθεσμων προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Short-term outlook, φθινόπωρο 2024), η σταθεροποίηση αυτή σχετίζεται με το γεγονός ότι το κόστος των εισροών μειώνεται σταθερά τους τελευταίους μήνες και ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει επιστρέψει σε μέτριο ρυθμό. Ωστόσο, οι προοπτικές παραμένουν αβέβαιες, καθώς συνδέονται και με τα καιρικά φαινόμενα, τις γεωπολιτικές συγκρούσεις και τις ασθένειες των ζώων και των φυτών.
Επιπλέον, τα στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι σταδιακά σταθεροποιείται και η αγορά των λιπασμάτων της ΕΕ, με τις εμπορικές ροές να επιστρέφουν στο φυσιολογικό και την εγχώρια παραγωγή να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Ωστόσο, η οικονομική ανασφάλεια συνεχίζει να απασχολεί τους αγρότες, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών παραγωγού στα προϊόντα των αροτραίων καλλιεργειών.
Αροτραίες καλλιέργειες
Η παραγωγή δημητριακών στην ΕΕ για το 2024/2025 εκτιμάται σε 260,9 εκατ. τόνους, περίπου 7% κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας, που αντιπροσωπεύει τη χαμηλότερη παραγωγή την τελευταία δεκαετία. Αυτό οφείλεται στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν τις αποδόσεις και, εν μέρει, στη μείωση της καλλιεργούμενης έκτασης λόγω των καιρικών μεταβολών. Οι καλλιέργειες που επηρεάζονται περισσότερο είναι το μαλακό σιτάρι και ο αραβόσιτος, ενώ η παραγωγή βρώμης, κριθαριού και σκληρού σίτου αυξάνεται.
Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ το 2024/2025 αναμένεται σε 29,7 εκατ. τόνους (-8% από έτος σε έτος), λόγω της μείωσης της έκτασης της ελαιοκράμβης και των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επηρεάζουν τον ηλίανθο. Αυτή είναι μια σημαντική αναθεώρηση από την εαρινή έκθεση βραχυπρόθεσμων προοπτικών. Αντίθετα, η παραγωγή σπόρων σόγιας αναμένεται να αυξηθεί κατά 8% από έτος σε έτος (13% πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας), αντανακλώντας την αύξηση της καλλιεργούμενης έκτασης σόγιας (+11% από έτος σε έτος).
Η παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ για το 2024/2025 θα αυξηθεί έως και κατά 1 εκατ. τόνους σε σύγκριση με πέρυσι. Αυτή η άνοδος οφείλεται στην αύξηση της έκτασης, η οποία με τη σειρά της έγκειται στις υψηλές τιμές ζάχαρης που ενδέχεται να ωθήσουν τους αγρότες να στραφούν στη συγκεκριμένη καλλιέργεια.
Ελαιόλαδο – κρασί
Το 2024/2025, η παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να επιστρέψει στα μέσα επίπεδα των 2 εκατ. τόνων, μετά από δύο χρόνια με χαμηλή παραγωγή και τιμές ρεκόρ. «Καθώς αυξάνεται η διαθεσιμότητα, οι τιμές θα πρέπει σταδιακά να μειώνονται και η κατανάλωση να αυξάνεται, ευνοώντας έτσι τις εξαγωγές. Ωστόσο, ο κλάδος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα για το πόσο γρήγορα θα προσαρμοστούν οι τιμές στην αυξημένη διαθεσιμότητα και πώς θα αντιδράσουν οι καταναλωτές, αφού έχουν αλλάξει καταναλωτικές συνήθειες λόγω των υψηλών τιμών», αναφέρει η έκθεση.
Το 2024/2025, η παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να επιστρέψει στα μέσα επίπεδα των 2 εκατ. τόνων, μετά από δύο χρόνια με χαμηλή παραγωγή και τιμές-ρεκόρ
Η παραγωγή κρασιού στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί ελαφρά σε σχέση με πέρσι και να παραμείνει 7% κάτω από τα μέσα επίπεδα της πενταετίας, ενώ η κατανάλωση συνεχίζει την πτωτική της τάση. Επιπλέον, μειώνονται και οι εξαγωγές κρασιού.
Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα
Η προσφορά γάλακτος στην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί οριακά το 2025. Αν όλα πάνε καλά αναφορικά με τις καιρικές συνθήκες, η συνεχής μείωση του ζωικού κεφαλαίου (-0,7%) αναμένεται να αντισταθμιστεί με την αύξηση των αποδόσεων γάλακτος (+1%). Η παραγωγή τυριού στην ΕΕ θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω το 2025 και οι ευρωπαϊκές εξαγωγές τυριού θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις ανταγωνιστικές τιμές.
Προϊόντα κρέατος
Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση βραχυπρόθεσμων προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μειωμένη κατά 1% αναμένεται και η παραγωγή βόειου κρέατος στην ΕΕ το 2025. Όπως σημειώνεται, η κατά κεφαλήν κατανάλωση βόειου κρέατος στην ΕΕ μειώθηκε κατά 1,7% το 2024 στα 9,6 κιλά.
Συνολικά, η παραγωγή χοιρινού κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί ελαφρά κατά 0,5% το 2024 και 0,2% το 2025. Τα κρούσματα αφρικανικής πανώλης των χοίρων εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για την παραγωγή. Για το 2025, η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην ΕΕ αναμένεται να σταθεροποιηθεί στα 30,9 κιλά.
Αντίθετα, ο τομέας των πουλερικών της ΕΕ παρουσιάζει μάλλον καλές προοπτικές μέχρι το τέλος του έτους, με αύξηση της παραγωγής κατά 4% και των εξαγωγών κατά 3%. Αυτή η ανοδική τάση αναμένεται να συνεχιστεί το 2025 και η κατά κεφαλήν κατανάλωση πουλερικών στην ΕΕ να φτάσει τα 25,2 κιλά.