Οι κύριες ανάγκες και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εμπλεκόμενοι στην προβατοτροφία σε θέματα διατροφής, υγείας και διαχείρισης των γαλακτοπαραγωγικών και κρεοπαραγωγών εκτροφών σε οκτώ χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, ήταν το θέμα συζήτησης της πρώτης Διεθνούς Συνάντησης Εργασίας του Eurosheep. To Eurosheep είναι ένα δίκτυο που έχει ως στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας της προβατοτροφίας μέσω καινοτόμων παρεμβάσεων στη διατροφή και στην υγεία των ζώων. Για να καταφέρει τα παραπάνω, στηρίζεται στη συνεχή επικοινωνία και στην ανταλλαγή πρακτικών και επιστημονικών γνώσεων μεταξύ κτηνοτρόφων, ενδιαφερομένων και ερευνητών στην Ευρώπη.
Προκλήσεις
Πολλά από τα προβλήματα που εντοπίστηκαν στη διεθνή συνάντηση ήταν κοινά μεταξύ των χωρών και σχετίζονται με τις διατροφικές απαιτήσεις, την ανάπτυξη και την ευζωία των ζώων. Ειδικότερα στην Ελλάδα στην ενότητα της διατροφής τονίστηκαν, επίσης, τα θέματα σχετικά με την ποιότητα των ζωοτροφών και τη σύσταση του γάλακτος, τον τεχνητό θηλασμό των αρνιών και τις διατροφικές απαιτήσεις κατά την πρώτη γαλακτική περίοδο. Στα θέματα της διαχείρισης επισημάνθηκε ως κύριο ζήτημα η διαμόρφωση και τήρηση των κατάλληλων συνθηκών στον στάβλο για τη διασφάλιση της υγείας, ευζωίας και καλής παραγωγής των ζώων.
Πρόσβαση σε σύγχρονη γνώση
Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο Δημήτρης Τσιώκος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», που συμμετέχει ως εταίρος στο δικτύο Eurosheep, «οι κτηνοτρόφοι χρειάζονται πρόσβαση σε σύγχρονες γνώσεις, εργαλεία και πρακτικές, προσαρμοσμένα στις ειδικές συνθήκες των συστημάτων εκτροφής τους.
Επίσης, πρέπει να έχουν τις δεξιότητες, την εμπιστοσύνη και τα κίνητρα για να τις εφαρμόσουν. Αρκετές γνώσεις και πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην επιστημονική και τεχνική βιβλιογραφία και ελεύθερες στους τελικούς χρήστες. Ωστόσο, η γνώση είναι κατακερματισμένη και απαιτείται η συστηματική συγκέντρωσή της για να είναι αξιοποιήσιμη από τους ενδιαφερομένους. Επομένως, υπάρχει ανάγκη συγκέντρωσης και διάχυσης πρακτικών και τεχνικών λύσεων, προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα της προβατοτροφίας σε όλη την Ευρώπη».
Προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες
Με την προσαρμογή των συστημάτων εκτροφής στις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες να είναι ένα από τα βασικά ζητήματα για την επίτευξη της βελτίωσης της αποδοτικότητας, ο κ. Τσιώκος εξηγεί ότι «κύριο ζήτημα είναι η προσαρμογή των συστημάτων εκτροφής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλων σχετικών κινδύνων.
Στην κατεύθυνση αυτή, η διαχείριση των πόρων και η προσαρμοστικότητα των ζώων θα αποτελέσουν βασικά εργαλεία για τους αγρότες. Η εφαρμογή ορθών πρακτικών διαχείρισης για τη διατροφή και την υγεία των ζώων είναι ζωτικής σημασίας για μια οικονομικά αποδοτική και βιώσιμη εκτροφή προβάτων, που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της παραγωγής τροφίμων και στην αγρο-οικολογία (βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα και σεβασμός στο περιβάλλον). Στο πλαίσιο της ορθολογικής διαχείρισης της διατροφής και της υγείας, υπάρχουν αρκετές διαχειριστικές πρακτικές και εργαλεία, όπως η ηλεκτρονική ταυτοποίηση και η ατομική παρακολούθηση των ζώων. Η συστηματική καταγραφή των ατομικών αποδόσεων των ζώων βελτιώνει τη διαχείριση της διατροφής και της υγείας, με στόχο τη βελτιστοποίηση του επιπέδου των εισροών ανά μεμονωμένο ζώο και, κατά συνέπεια, της οικονομικής αποδοτικότητας».
Αποδοχή από κτηνοτρόφους
Η προθυμία των κτηνοτρόφων να εφαρμόσουν νέες πρακτικές διαχείρισης συνδέεται στενά, όπως αναφέρει ο ίδιος, «με την αναγνώριση των θετικών επιδράσεών τους στην παραγωγικότητα της εκτροφής τους και στα τρία πεδία της αειφορίας: Κοινωνικό, οικονομικό (κόστος εφαρμογής, βελτίωση εισοδήματος κ.λπ.) και περιβαλλοντικό, και την αποδοχή του αντικτύπου που θα έχει η εφαρμογή των νέων πρακτικών στις καθημερινές εργασιακές τους συνήθειες. Η συνήθης προσέγγιση της μεταφοράς γνώσης από πάνω προς τα κάτω (όπου παρέχονται δυσπροσάρμοστες, έτοιμες λύσεις προς τους κτηνοτρόφους) θεωρείται πλέον αναποτελεσματική στην επίτευξη βιώσιμων αλλαγών, επειδή δεν λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες, τις δεξιότητες, τις προτιμήσεις και τους στόχους των κτηνοτρόφων.
Για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση, το EuroSheep, χρησιμοποιώντας μια καινοτόμο συμμετοχική προσέγγιση, προωθεί την επικοινωνία και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών μεταξύ ενδιαφερομένων σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, σε όλα τα στάδια του έργου. Τώρα βρισκόμαστε στο δεύτερο βήμα, του προσδιορισμού των λύσεων και στη συνέχεια οι κτηνοτρόφοι θα επιλέξουν τις πρακτικές που θα θελήσουν να δοκιμάσουν στην πράξη για να βελτιώσουν την απόδοση της εκτροφής τους».
