Ευρωπαϊκός Αγροδιατροφικός Τομέας: Η ανασκόπηση του 2024 και οι προκλήσεις του 2025

Η προηγούμενη χρονιά ενίσχυσε την αναγκαιότητα ενσωμάτωσης της κλιματικής προσαρμογής στον αγροδιατροφικό τομέα
15/01/2025
10'+ διάβασμα
evropaikos-agrodiatrofikos-tomeas-i-anaskopisi-tou-2024-kai-oi-prokliseis-tou-2025-343790

Το 2024, ο ευρωπαϊκός και ο παγκόσμιος αγροδιατροφικός τομέας αντιμετώπισαν σημαντικές προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής, προκαλώντας μετασχηματιστικές προσαρμογές για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας.

Με αναφορά στον Ευρωπαϊκό Αγροδιατροφικό Τομέα η μελέτη «Γεωργική Προοπτική της ΕΕ 2024-2035» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε την ανθεκτικότητα του κλάδου εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα και των μεταβαλλόμενων απαιτήσεων των καταναλωτών. Η έκθεση τόνισε την ανάγκη βιώσιμων πρακτικών για τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης παραγωγικότητας και περιβαλλοντικής υγείας. Παρά το δυνατό ξεκίνημα του έτους 2024, ο τομέας αντιμετώπισε συνεχείς προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών βαρών από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και του ανταγωνισμού από χώρες χαμηλού κόστους και, φυσικά, των περιβαλλοντικών ανησυχιών.

Οι διαμαρτυρίες για μεταρρύθμιση

Οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη σχεδίασαν διαμαρτυρίες για να αντιμετωπίσουν τα προαναφερόμενα ζητήματα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις πολιτικής για την υποστήριξη του θεμιτού ανταγωνισμού και των βιώσιμων πρακτικών. Αυτές οι διαμαρτυρίες ήταν συχνά ως απάντηση σε προτεινόμενους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, όπως φόρους άνθρακα, απαγορεύσεις φυτοφαρμάκων και περιορισμούς εκπομπών αζώτου, για τους οποίους οι αγρότες φοβούνταν ότι θα επηρέαζαν αρνητικά τη διαβίωσή τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κλήθηκε το 2024 να μεταρρυθμίσει την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) όπου 387 δισ. ευρώ μετατοπίστηκαν από τις επιδοτήσεις στη στήριξη των αγροτών με βάση το εισόδημα και όχι το μέγεθος της εκμετάλλευσης. Αυτή η μεταρρύθμιση στόχευε και στοχεύει στην αντιμετώπιση πολλαπλών κρίσεων που επηρεάζουν τους αγρότες, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων, του πληθωρισμού και του ανταγωνισμού από χαμηλού κόστους παγκόσμιους παραγωγούς.

Επίσης, υποστηρίχθηκε η πολιτική της επένδυσης σε αγρότες μικρής κλίμακας, αναγνωρίζοντας την ευπάθεια των μικροκαλλιεργητών στα κλιματικά σοκ. Έτσι, υπήρξε και θα υπάρχει ώθηση για αυξημένη χρηματοδότηση για το κλίμα για την υποστήριξη αυτών των παραγωγών.

Κυρίαρχο θέμα αποτέλεσε η κλιματική αλλαγή, δεδομένου ότι ο κλάδος το 2024 επλήγη σοβαρά από ακραία καιρικά φαινόμενα. Ειδικότερα:

  • Ευρώπη: Η Γαλλία παρουσίασε πτώση 22% στην παραγωγή δημητριακών λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων και πλημμυρών. Άλλες ευρωπαϊκές περιοχές αντιμετώπισαν ξηρασίες και καύσωνες, αμφισβητώντας τη σταθερότητα της
    παραγωγής.
  • Παγκόσμιος αντίκτυπος: Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε μεγάλους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων, όπως η Βραζιλία και οι ΗΠΑ, διατάραξαν τις αποδόσεις. Αυτές οι συνθήκες υπογράμμισαν την ευπάθεια του κλάδου και υπογράμμισαν τον επείγοντα χαρακτήρα πρακτικών ανθεκτικών στο κλίμα.

Οικονομική και εμπορική δυναμική της ΕΕ

Εξαγωγές: Οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ έφτασαν τα 18,6 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2024, καταγράφοντας αύξηση 1% από τον Αύγουστο του 2023. Οι σωρευτικές εξαγωγές από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο ανήλθαν σε 155,8 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν κορυφαίοι προορισμοί, με αξιοσημείωτη ανάπτυξη στις εξαγωγές ελιάς και ελαιολάδου, σημειώνοντας αύξηση κατά 1,8 δισ. ευρώ (58%) λόγω υψηλών τιμών.

Εισαγωγές: Οι εισαγωγές ανήλθαν σε 13,4 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2024, αυξημένες κατά 23% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2023. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 111 δισ. ευρώ. Σημαντικές αυξήσεις παρατηρήθηκαν στις εισαγωγές καφέ, τσαγιού, κακάο και μπαχαρικών λόγω και της αύξησης των τιμών του κακάο.

Οι τομεακές τάσεις του 2024

Αροτραίες καλλιέργειες: Η ΕΕ είδε μια στροφή στη χρήση γης από τα δημητριακά και την ελαιοκράμβη στη σόγια, σε άλλους ελαιούχους σπόρους και τα όσπρια, επηρεασμένη από τη μειωμένη ζήτηση για δημητριακά, ζωοτροφές και πρώτες ύλες βιοκαυσίμων. Η παραγωγή δημητριακών παρέμεινε σταθερή, με τον αραβόσιτο και το κριθάρι να προηγούνται, ενώ η παραγωγή σιταριού ανέκαμψε μετά την πτώση το 2023.

Γαλακτοκομικά: Ο γαλακτοκομικός τομέας έφτασε σε οροφή και εκτιμήθηκε ότι ήταν μεταξύ 144,6 και 148,9 εκατ. μετρικών τόνων (MMT). Αυτή η ελαφρά πτώση από τα προηγούμενα χρόνια αποδίδεται σε παράγοντες όπως η μείωση του αριθμού των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, η μειωμένη κερδοφορία για τους παραγωγούς γάλακτος και οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί. Ωστόσο, η παραγωγή τυριών και προϊόντων ορού γάλακτος συνέχισε να αυξάνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Η ζήτηση των καταναλωτών στράφηκε προς τα ενισχυμένα και λειτουργικά γαλακτοκομικά προϊόντα, αντανακλώντας αλλαγές στον τρόπο ζωής και ζητήματα υγείας.

Παραγωγή κρέατος: Η συνολική παραγωγή κρέατος μειώθηκε, ιδιαίτερα στο βόειο και στο χοιρινό κρέας, λόγω ανησυχιών για τη βιωσιμότητα και ρυθμιστικών παραγόντων. Αντίθετα, η παραγωγή πουλερικών αυξήθηκε, λόγω της υγιέστερης εικόνας και της οικονομικής προσιτότητας. Αυτές οι τάσεις αντικατοπτρίζουν τις συνεχείς προσαρμογές της ΕΕ στις απαιτήσεις της αγοράς, τις περιβαλλοντικές εκτιμήσεις και τη δυναμική του παγκόσμιου εμπορίου στον τομέα παραγωγής κρέατος.


Το αποτύπωμα των τομεακών προοπτικών του 2024

  • Παραγωγή κρέατος: Αναμένεται να μειωθεί, καθώς οι φυτικές και εναλλακτικές πρωτεΐνες αποκτούν έλξη.
  • Αποδόσεις δημητριακών και ελαιούχων σπόρων: Προβλέπεται ότι θα σταθεροποιηθούν με σταδιακές αυξήσεις λόγω των εξελίξεων στις γεωργικές τεχνολογίες και στη διαχείριση της υγείας του εδάφους.
  • Γαλακτοκομικά και πουλερικά: Η παραγωγή γάλακτος σημείωσε πτώση, ενώ τα πουλερικά παρουσίασαν αυξημένη ζήτηση λόγω του χαμηλότερου περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.

Παγκόσμιες τάσεις

  • Οι αυξημένες εμπορικές εντάσεις και ο πληθωρισμός επηρέασαν τις τιμές των εμπορευμάτων.
  • Η αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμα και φυτικά προϊόντα διατροφής αναμόρφωσε τη δυναμική της παγκόσμιας αγοράς.

Πολιτικές και ρυθμιστικές αλλαγές

  • Μεταρρυθμίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ):

Η ΕΕ συζήτησε την αναθεώρηση του προγράμματος επιδοτήσεων, ύψους 387 δισ. ευρώ, τονίζοντας τα εξής:

  1. Υποστήριξη οικονομικά βιώσιμων εκμεταλλεύσεων έναντι μεγάλων ιδιοκτητών γης.
  2. Μείωση των επιδοτήσεων που συνδέονται με την παραγωγή κρέατος για ευθυγράμμιση με τους κλιματικούς στόχους.
  3. Ανακατεύθυνση κεφαλαίων προς τους μικρούς, ενεργούς αγρότες που πλήττονται περισσότερο από τις κλιματικές και οικονομικές πιέσεις.
  • Πρωτοβουλίες αειφορίας:
  1. 185,9 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για την προώθηση υψηλής ποιότητας και φιλικών προς το περιβάλλον αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ.
  2. Οι πολιτικές ενθάρρυναν τις καινοτομίες στη γεωργία ακριβείας, τα ψηφιακά εργαλεία και τις βιώσιμες πρακτικές για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας.

Σύνοψη

Το 2024 ενίσχυσε την αναγκαιότητα ενσωμάτωσης της κλιματικής προσαρμογής, της βιωσιμότητας και των καινοτόμων πρακτικών στον αγροδιατροφικό τομέα. Ενώ παρέμειναν προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και η οικονομική αστάθεια, προέκυψαν ευκαιρίες για ανάπτυξη μέσω μεταρρυθμίσεων πολιτικής, τεχνολογικών εξελίξεων και μετατοπίσεων στις προτιμήσεις των καταναλωτών προς τη βιωσιμότητα.


Παγκόσμιο πλαίσιο

Η Στατιστική Επετηρίδα 2024 του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων (FAO) ανέφερε:

  • Η αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους και οι περιβαλλοντικές πιέσεις απειλούν τη γεωργική παραγωγικότητα.
  • Η επίμονη παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια απαιτεί συνεργατικές διεθνείς προσπάθειες για την ενίσχυση των συστημάτων τροφίμων.
  • Εξάρτηση της απασχόλησης στον αγροδιατροφικό τομέα, τονίζοντας τον κρίσιμο ρόλο του στην κοινωνικοοικονομική σταθερότητα.

Οι προκλήσεις στον αγροδιατροφικό τομέα της ΕΕ το 2025

Το 2025, ο αγροδιατροφικός τομέας εντός της ΕΕ αναμένεται να αντιμετωπίσει τόσο δυναμική ανάπτυξη όσο και σημαντικές προκλήσεις, λόγω των αλλαγών στη συμπεριφορά των καταναλωτών, των πλαισίων πολιτικής, των τεχνολογικών εξελίξεων και των περιβαλλοντικών ανησυχιών. Τα ακόλουθα περιγράφουν τις βασικές εμπορικές δραστηριότητες και τις προκλήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις σε αυτόν τον τομέα.

  • Βιωσιμότητα και Πράσινη Μετάβαση
  1. Κυκλική Οικονομία: Η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία θα αποτελέσει βασικό επίκεντρο, με τις επιχειρήσεις να υιοθετούν πρακτικές ανακύκλωσης και μείωσης των απορριμμάτων. Οι εταιρείες θα επικεντρωθούν στη δημιουργία βιώσιμων, ανακυκλώσιμων ή κομποστοποιήσιμων λύσεων συσκευασίας και στην εφαρμογή συστημάτων κλειστού βρόχου στην παραγωγή τροφίμων.
  2. Αειφόρες γεωργικές πρακτικές: Θα δοθεί αυξημένη έμφαση στην αναγεννητική γεωργία, προωθώντας πρακτικές που αποκαθιστούν την υγεία του εδάφους, μειώνουν τις εκπομπές και αυξάνουν τη βιοποικιλότητα. Οι επιχειρήσεις θα επενδύσουν σε τεχνολογίες που υποστηρίζουν τη γεωργία ακριβείας, μειώνουν τις χημικές εισροές και χρησιμοποιούν λιγότερο νερό.
  3. Βιολογικά και φυτικής προέλευσης τρόφιμα: Η ζήτηση των καταναλωτών για βιολογικά, φυτικά και εναλλακτικά προϊόντα πρωτεΐνης θα συνεχίσει να αυξάνεται. Περισσότερες εταιρείες θα καινοτομήσουν στην παραγωγή υποκατάστατων κρέατος φυτικής προέλευσης, εναλλακτικών γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση.
  • Τεχνολογικές πρόοδοι στην αγροτεχνολογία
  1. Γεωργία ακριβείας: Η υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων, όπως γεωργικές λύσεις, που βασίζονται σε τεχνητή νοημοσύνη, drones και Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), θα συμβάλει στη βελτιστοποίηση των αποδόσεων των καλλιεργειών και στη μείωση της κατανάλωσης πόρων. Οι εταιρείες θα επικεντρωθούν στην προσφορά καινοτόμων λύσεων γεωργίας ακριβείας για την αύξηση της παραγωγικότητας με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
  2. Τεχνητή νοημοσύνη και αυτοματισμός: Η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθεί σε διάφορες πτυχές της παραγωγής τροφίμων, από την προγνωστική ανάλυση στις αποδόσεις των καλλιεργειών έως την αυτοματοποιημένη επεξεργασία και συσκευασία. Η ρομποτική θα γίνει ένα κοινό εργαλείο για τη συγκομιδή, τη διαλογή και τη συσκευασία τόσο σε μεγάλης κλίμακας αγροκτήματα όσο και σε μονάδες επεξεργασίας τροφίμων.
  3. Blockchain για την ιχνηλασιμότητα: Η τεχνολογία Blockchain θα εφαρμόζεται όλο και περισσότερο για τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, τη βελτίωση της διαφάνειας και της ασφάλειας και τη δυνατότητα στους καταναλωτές να παρακολουθούν την προέλευση και τις μεθόδους παραγωγής των προϊόντων διατροφής τους.
  • Καταναλωτικές τάσεις και ζήτηση για προϊόντα με συνείδηση υγείας
  1. Εστίαση στην υγεία και την ευεξία: Με τις αυξανόμενες ανησυχίες για την υγεία, ειδικά μετά την πανδημία, οι καταναλωτές της ΕΕ θα απαιτούν πιο θρεπτικά, λειτουργικά τρόφιμα. Αυτό περιλαμβάνει τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνες, προβιοτικά και άλλα συστατικά που τονώνουν την υγεία.
  2. Εξατομικευμένη διατροφή: Θα εμφανιστούν προσαρμόσιμα προϊόντα διατροφής και προσαρμοσμένα σχέδια διατροφής, όπου οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν γενετικές δοκιμές ή αναλύσεις δεδομένων για να δημιουργήσουν εξατομικευμένα προϊόντα διατροφής με βάση τις ατομικές ανάγκες και προτιμήσεις υγείας.
  3. Τοπικές και περιφερειακές προμήθειες: Θα υπάρξει μεγαλύτερη ζήτηση για τοπικά, βιώσιμα τρόφιμα, καθώς οι καταναλωτές θα προσέχουν περισσότερο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των τροφίμων. Οι μικρότερες αλυσίδες εφοδιασμού θα αυξηθούν σε δημοτικότητα, μειώνοντας το αποτύπωμα άνθρακα στη μεταφορά τροφίμων.
  • Επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου στον αγροδιατροφικό τομέα
  1. Πωλήσεις ειδών παντοπωλείου στο διαδίκτυο: Η ανάπτυξη των διαδικτυακών αγορών παντοπωλείου, που επιταχύνθηκε από την πανδημία της COVID-19, θα συνεχιστεί το 2025. Περισσότεροι καταναλωτές θα επιλέξουν την παράδοση στο σπίτι ή τις υπηρεσίες «κλικ και συλλογή» τόσο για φρέσκα όσο και για επεξεργασμένα τρόφιμα.
  2. Μοντέλα πώλησης απευθείας στον καταναλωτή: Οι εταιρείες τροφίμων, ιδιαίτερα εκείνες σε εξειδικευμένες αγορές (π.χ. βιολογικών, φυτικών προϊόντων), θα επικεντρώνονται όλο και περισσότερο σε μοντέλα πώλησης απευθείας στον καταναλωτή, αποκλείοντας τους μεσάζοντες και προσφέροντας πιο εξατομικευμένες εμπειρίες αγορών.
  3. Συνδρομητικές υπηρεσίες: Οι υπηρεσίες παράδοσης φαγητού που βασίζονται σε συνδρομή (π.χ. κιτ γευμάτων, συνδρομές συστατικών) θα επεκταθούν, καλύπτοντας την αυξανόμενη προτίμηση των καταναλωτών για ευκολία και επιλεγμένες επιλογές φαγητού.
  • Παγκόσμια επέκταση εμπορίου και εξαγωγών
  1. Διεθνείς εμπορικές συμφωνίες: Το 2025, η ΕΕ θα συνεχίσει να επεκτείνει το δίκτυο εμπορικών της συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών με τη Mercosur, την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και άλλες παγκόσμιες αγορές. Αυτό θα παράσχει νέες ευκαιρίες εξαγωγής για τα ευρωπαϊκά προϊόντα διατροφής, ιδίως τα προϊόντα υψηλής ποιότητας και τα βιώσιμα προϊόντα.
  2. Εστίαση στην εξαγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας: Η ΕΕ θα επικεντρωθεί στην επέκταση των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων διατροφής υψηλής ποιότητας και βιώσιμης παραγωγής, όπως το κρασί, το ελαιόλαδο, το τυρί και η σοκολάτα, στοχεύοντας σε αγορές υψηλού εισοδήματος στη Βόρεια Αμερική και την Ασία.

Πρόσθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο αγροδιατροφικός τομέας της ΕΕ το 2025

  • Περιβαλλοντικές και κλιματικές προκλήσεις
  1. Κλιματική αλλαγή: Ο αγροτικός τομέας θα αντιμετωπίσει συνεχείς πιέσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ξηρασίες, πλημμύρες και διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, που θα επηρεάσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών, την υγεία των ζώων και τη σταθερότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
  2. Μείωση εκπομπών άνθρακα και αερίων θερμοκηπίου: Η επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ θα δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις για τον αγροδιατροφικό τομέα. Οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν σε τεχνολογίες και πρακτικές που μειώνουν τις εκπομπές άνθρακα, όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η δέσμευση άνθρακα και οι τεχνικές καλλιέργειας χαμηλών εκπομπών.
  3. Λειψυδρία: Η έλλειψη νερού σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ θα επηρεάσει την άρδευση των καλλιεργειών και την κτηνοτροφία. Οι εταιρείες θα πρέπει να αναπτύξουν πιο αποδοτικές από άποψη νερού τεχνικές γεωργίας και να προσαρμοστούν στη μεταβαλλόμενη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων.
  • Διαταραχές εφοδιαστικής αλυσίδας
  1. Αστάθεια της εφοδιαστικής αλυσίδας: Οι παγκόσμιες διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας, που προέρχονται από γεωπολιτική αστάθεια, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού ή η υλικοτεχνική συμφόρηση θα μπορούσαν να συνεχίσουν να επηρεάζουν τον αγροδιατροφικό τομέα. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις στην παραγωγή και στη διανομή, καθώς και σε αύξηση των τιμών των τροφίμων.
  2. Ελλείψεις πρώτων υλών: Ελλείψεις σε βασικές γεωργικές εισροές, όπως λιπάσματα, ζωοτροφές για ζώα και σπόροι, θα μπορούσαν να προκύψουν λόγω προκλήσεων της εφοδιαστικής αλυσίδας ή αλλαγών στις παγκόσμιες εμπορικές πολιτικές. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές στρατηγικές προμήθειας ή να αναπτύξουν πιο αυτάρκεις αλυσίδες εφοδιασμού.
  • Ρυθμιστική πίεση και συμμόρφωση
  1. Αύξηση του ρυθμιστικού φόρτου: Οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν αυστηρότερους κανονισμούς σε τομείς όπως η ασφάλεια των τροφίμων, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η καλή διαβίωση των ζώων. Η Πράσινη Συμφωνία και η Στρατηγική Farm to Fork της ΕΕ θα επιβάλει μεγαλύτερη διαφάνεια, βιωσιμότητα και μειωμένη χρήση χημικών εισροών στην παραγωγή τροφίμων.
  2. Σήμανση και διαφάνεια τροφίμων: Οι νέοι κανονισμοί για την επισήμανση των τροφίμων, ιδίως όσον αφορά τους ισχυρισμούς βιωσιμότητας, το αποτύπωμα άνθρακα και τα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων, θα απαιτήσουν από τις εταιρείες να επενδύσουν σε συστήματα συμμόρφωσης και ενδέχεται να οδηγήσουν σε υψηλότερα λειτουργικά κόστη.
  • Συμπεριφορά καταναλωτή και δυναμική αγοράς
  1. Αλλαγή των προτιμήσεων των καταναλωτών: Αν και υπάρχει έντονη ζήτηση για πιο υγιεινά, βιώσιμα και τοπικά προϊόντα διατροφής, οι προτιμήσεις των καταναλωτών είναι όλο και πιο απρόβλεπτες. Οι εταιρείες θα πρέπει να συμβαδίζουν με τις ταχέως μεταβαλλόμενες τάσεις, εξισορροπώντας τη βιωσιμότητα με την ευαισθησία των τιμών.
  2. Ευαισθησία τιμών και πληθωρισμός: Ο υψηλός πληθωρισμός, ιδιαίτερα στο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών, θα συνεχίσει να πιέζει τις τιμές των τροφίμων. Οι καταναλωτές μπορεί να γίνουν πιο ευαίσθητοι ως προς τις τιμές, δημιουργώντας προκλήσεις για τις επιχειρήσεις που προσπαθούν να διατηρήσουν την ισορροπία μεταξύ της premium τιμολόγησης για βιώσιμα προϊόντα και της οικονομικής προσιτότητας.
  • Ελλείψεις εργασίας και δεξιοτήτων
  1. Ελλείψεις εργατικού δυναμικού: Ο αγροδιατροφικός τομέας είναι πιθανό να αντιμετωπίσει συνεχείς ελλείψεις εργατικού δυναμικού, ειδικά σε τομείς που απαιτούν εποχικούς εργάτες (θεριστικές μηχανές, συσκευαστές κ.λπ.). Αυτό το ζήτημα επιδεινώνεται από τις δημογραφικές αλλαγές (γήρανση εργατικού δυναμικού) και τους περιορισμούς στην κινητικότητα των εργαζομένων λόγω των κανονισμών μετά το Brexit.
  2. Κενό δεξιοτήτων στη γεωργία: Καθώς η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση αναπτύσσονται στον τομέα, θα υπάρχει ζήτηση για εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και η ανάλυση δεδομένων. Οι επιχειρήσεις μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν και να διατηρήσουν καταρτισμένους υπαλλήλους/εργαζόμενους με την απαραίτητη τεχνογνωσία.

Σύνοψη

Ο αγροδιατροφικός τομέας της ΕΕ το 2025 θα γνωρίσει ανάπτυξη που θα τροφοδοτείται από τη βιωσιμότητα, την τεχνολογική καινοτομία και τη μετατόπιση των προτιμήσεων των καταναλωτών. Ωστόσο, θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, όπως περιβαλλοντικές πιέσεις, ρυθμιστικά εμπόδια και διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Οι εταιρείες που θα αντιμετωπίσουν με επιτυχία αυτές τις προκλήσεις θα πρέπει να καινοτομήσουν, να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συμπεριφορές των καταναλωτών και να επενδύσουν σε βιώσιμες πρακτικές και τεχνολογίες για να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε μια ταχέως εξελισσόμενη αγορά.

ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΑΠΟ:

Καθηγητής Tεχνολογίας, Ασφάλειας και Ανάπτυξης Λειτουργικών Τροφίµων και Υγειοπροστατευτικών Προϊόντων στη Δηµόσια Υγεία, Πανεπιστήµιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ)