Η ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ δείχνει μια εικόνα από το μέλλον της ελληνικής κτηνοτροφίας [video]

Στην Καμπή της Άρτας, σε μια ιδιόκτητη έκταση 47 στρεμμάτων, λειτουργεί, εδώ και έναν χρόνο περίπου, μια πρότυπη φάρμα εκτροφής προβάτων που δημιουργήθηκε με στόχο την άσκηση κτηνοτροφίας με πρότυπα οργάνωσης και λειτουργίας, την παραγωγή γάλακτος υψηλής διατροφικής αξίας και υγιεινής, τη γενετική βελτίωση του ζωικού κεφαλαίου και την παραγωγή ζώων υψηλής γενετικής αξίας -μορφολογικά και παραγωγικά-καθώς και τη μεταφορά της σχετικής τεχνογνωσίας στους κτηνοτρόφους-παραγωγούς της Ηπείρου και όχι μόνον.

Στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ κύριο μέλημα είναι, επίσης, η διασφάλιση της ευζωίας των ζώων (animal welfare), καθώς και η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της ζωικής παραγωγής στο περιβάλλον.

Σήμερα στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ σταβλίζονται περίπου 1.200 ζώα, από τα οποία τα 430 ήταν ενήλικα και παραγωγικά το 2020 με παραγωγή 200 τόνων γάλακτος και αρνάδων/κριών, που μέρος τους διατέθηκε σε κτηνοτρόφους συνεργάτες της ΗΠΕΙΡΟΣ για τη βελτίωση του ζωικού τους κεφαλαίου. Συζητώντας με τους υπευθύνους διαφορετικών τομέων της Φάρμας, καθώς και με εκπροσώπους της ακαδημαϊκής, επιστημονικής κοινότητας που τους συνδράμουν στο έργο τους, μάθαμε πολλά και ενδιαφέροντα για αυτό το πρωτοποριακό και καινοτόμο εγχείρημα.

Καθηγητής Δρ. Αριστοτέλης Λυμπερόπουλος
Διευθυντής του Εργαστηρίου Αναπαραγωγής και Γενετικής Βελτίωσης Παραγωγικών Ζώων, της Κατεύθυνσης Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής, του Τμήματος Γεωπονίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος

Κύριε καθηγητά, συνεργάζεστε με τη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ στα θέματα αναπαραγωγής. Μιλήστε μας λίγο για αυτό.

Στις εγκαταστάσεις της ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ, δημιουργήσαμε εργαστήριο σπέρματος κριών. Ο σκοπός του εργαστηρίου είναι η εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης της αναπαραγωγής, για τη βελτίωση του ρυθμού αναπαραγωγής του ποιμνίου της εκμετάλλευσης.

Η τεχνητή σπερματέγχυση είναι η συνηθέστερη μέθοδος αναπαραγωγής, που χρησιμοποιείται για τη βελτίωση του ρυθμού αναπαραγωγής στα εντατικά εκτρεφόμενα παραγωγικά ζώα.

Οι λόγοι που οδήγησαν στην επιλογή να χρησιμοποιηθεί η τεχνητή σπερματέγχυση στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ ήταν:

α) η χρήση αρσενικών με υψηλές αποδόσεις και υψηλής γενετικής αξίας για την επίτευξη της γενετικής βελτίωσης,

β) η προσφορά οικονομικά εφικτών μέσων, με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας σε ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών,

γ) η αύξηση της δυνατότητας γενετικής επιλογής,

δ) η βελτίωση της παραγωγικότητας των ζώων σε γάλα,

ε) η αποφυγή της μετάδοσης νοσημάτων,

στ) η βιοασφάλεια και

ζ) η γονιμοποίηση από έναν κριό μεγαλύτερου αριθμού θηλυκών.

Η αποτελεσματικότητα του κόστους θα αυξηθεί, διότι η εκτροφή θα μπορεί να έχει πρόσβαση 1) σε μεγάλο αριθμό από κριάρια με σχετικά χαμηλό κόστος, 2) σε αρσενικά υψηλών αποδόσεων, τα οποία δεν μπορεί να βρει στην αγορά. Θα πετύχει, έτσι, χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τη διατήρηση μεγάλου αριθμού αρσενικών (διατροφή, εγκαταστάσεις, εργατικά χέρια).

Χρήστος Γκάρτζιος
Κτηνίατρος ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ

Πείτε μας, κύριε Γκάρτζιε, τι είναι αυτό που κάνει τη Φάρμα ΗΠΕΙΡΟΣ να ξεχωρίζει από άλλα αγροκτήματα;

Η αγάπη μας για τα ζώα γενικά και η προσήλωσή μας στην ευζωία των ζώων της φάρμας μας, όπως επίσης και στην προστασία του περιβάλλοντος, πιστεύω πως είναι δύο βασικές παράμετροι που μας ξεχωρίζουν. Και βέβαια η επένδυση σε υπερσύγχρονο, καινοτόμο μηχανολογικό εξοπλισμό, αλλά και στις πολύτιμες συνεργασίες με την επιστημονική κοινότητα.

Βασική κτηνιατρική κατεύθυνση της φάρμας είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ σε όλα τα στάδια παραγωγής. Γι’ αυτό εφαρμόζουμε αυστηρό πρωτόκολλο εμβολιασμών και προληπτικών αποπαρασιτώσεων – αυτό συντελεί τόσο στην καλή υγεία των ζώων μας, όσο και στην προστασία της δημόσιας υγείας από ζωονόσους.

Μιλήστε μας πιο συγκεκριμένα για την αναπαραγωγή των ζώων σας και για την παρακολούθηση της παραγωγικής τους δραστηριότητας.

Στόχος της φάρμας είναι, ιδανικά, η δημιουργία ενός προβάτου που δεν θα αρρωσταίνει ποτέ και θα παράγει γάλα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, το οποίο θα απολαμβάνει συνθήκες ευζωίας σύμφωνες με όλα τα διεθνή πρότυπα.

Η φάρμα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εργαστήρια τεχνητής σπερματέγχυσης με ξεχωριστούς χώρους αναμονής για τους κριούς γεννήτορες, που είναι λίγοι και έχουν επιλεγεί σε συνεργασία με τον καθηγητή κύριο Λυμπερόπουλο. Εφαρμόζουμε διαχειριστικό σύστημα τήρησης της γενεαλογίας, ώστε να επιτυγχάνουμε τη γενετική βελτίωση και την αύξηση της παραγωγικότητας.

Διαθέτουμε επίσης σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής της ατομικής παραγωγής του κάθε ζώου, ενώ εφαρμόζεται πρωτόκολλο που ορίζει τον χρόνο της γαλακτοπαραγωγικής περιόδου και τον χρόνο οχείας, άρα και της ξηράς περιόδου.

Γεώργιος Ζέρβας
Καθηγητής Ζωικής Παραγωγής & Διατροφής, πρώην πρύτανης Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Ζωοτεχνικής Εταιρείας

Κύριε καθηγητά, επιβλέπετε και συμβουλεύετε τη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ σε ό,τι αφορά τη διατροφή του ζωικού της κεφαλαίου. Τι διαφορετικό γίνεται στη συγκεκριμένη μονάδα;

Στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ εφαρμόζεται διατροφή ακριβείας (precision feeding), που σημαίνει ότι με το χορηγούμενο σιτηρέσιο καλύπτονται επακριβώς οι ανάγκες των ζώων σε ενέργεια, πρωτεΐνες και λοιπά θρεπτικά συστατικά, σε κάθε παραγωγική φάση και κάθε φυσιολογικό στάδιο. Πριν από κάθε κατάρτιση σιτηρεσίου γίνεται χημική ανάλυση των ζωοτροφών και εξέταση αυτών για μυκοτοξίνες κ.ά.

Έτσι, με το σιτηρέσιο αυτό, εξασφαλίζεται κατ’ αρχάς η υγεία και η ευζωία των ζώων, εκπτύσσεται στο μέγιστο δυνατό το παραγωγικό τους δυναμικό (γαλακτοπαραγωγή) και επιτυγχάνεται η άριστη χημική σύσταση του γάλακτος (λιπο-πρωτεΐνη) και η ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Πιστεύετε ότι σε μια τέτοια εντατική εκτροφή εξασφαλίζεται η ευζωία των προβάτων περισσότερο από ό,τι σε μια εκτατική ή ημι-εντατική εκτροφή;

Αυτό μπορώ να το βεβαιώσω για τη συγκεκριμένη μονάδα, διότι με τις υπερσύγχρονες κτηριακές εγκαταστάσεις που διαθέτει και τους κανόνες διαχείρισης που εφαρμόζει, ικανοποιούνται πλήρως οι πέντε «βασικές αρχές ελευθερίας και φροντίδας» που ισχύουν για τα παραγωγικά ζώα.

Τατσής Ανδρέας
Υπεύθυνος Εγκατάστασης ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ

Κύριε Τατσή, αναφέρθηκε προηγουμένως πως στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ η προστασία του περιβάλλοντος και η ευζωία παίζουν θεμελιώδη ρόλο. Σε πρακτικό επίπεδο, τι σημαίνει αυτό;

Η δέσμευσή μας απέναντι στον περιορισμό του ανθρακικού αποτυπώματος (carbon footprint) του γάλακτος που παράγεται στη φάρμα μας (το μέτρο βάσει του οποίου εκτιμάται η περιβαλλοντική επιβάρυνση της φάρμας) σημαίνει πως έχει γίνει σημαντική επένδυση στις αντίστοιχες υποδομές και εξοπλισμό, καθώς και στις απαραίτητες διαδικασίες, που μας επιτρέπουν να λειτουργούμε ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις των συστημάτων ζωικής παραγωγής στο περιβάλλον –στο έδαφος και στη χλωρίδα– καθώς και εξοικονομώντας ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα και νερό.

Εφαρμόζουμε διαδικασίες, σύμφωνες με τους κανόνες ορθής γεωργικής πρακτικής για τη διαχείριση των ζωικών αποβλήτων, ο υπερσύγχρονος μηχανολογικός εξοπλισμός καταναλώνει λιγότερο ηλεκτρικό και καύσιμα, ενώ γίνεται ορθολογική χρήση νερού. Την ίδια στιγμή, χρησιμοποιούμε έξυπνα συστήματα καταγραφής που μειώνουν το ενεργειακό μας αποτύπωμα.

Ως προς την ευζωία, οι συνθήκες σταβλισμού στη φάρμα μας επιτρέπουν στα ζώα άνετη κίνηση, εύκολη πρόσβαση στην τροφή και στο νερό, επαρκή αερισμό και φωτισμό και δυνατότητα κοινωνικοποίησης και έκφρασης των ενστικτωδών αναγκών τους, καθώς και προστασία από τις καιρικές συνθήκες.

Εφαρμόζουμε πρότυπα διατροφής που εξασφαλίζουν ότι τα ζώα μας, σε κάθε φάση τους, απολαμβάνουν την ενδεδειγμένη διατροφή, σύμφωνα με το πρωτόκολλο που έχει αναπτύξει ο καθηγητής κ. Ζέρβας, ενώ ετοιμάζουμε επί τόπου το μείγμα συμπυκνωμένων ζωοτροφών και χονδροειδών (ολικό σιτηρέσιο) των ζώων μας, στο υπερσύγχρονο παρασκευαστήριό μας.

Παράλληλα, στηρίζουμε τον Έλληνα γεωργό, προμηθευόμενοι τις βασικές τροφές –τριφύλλι, άχυρο κ.λπ.– από συνεργάτες παραγωγούς.

Νίκος Σκανιάς
Διευθυντής Ζώνης Γάλακτος & Φάρμα ΗΠΕΙΡΟΣ

Κύριε Σκανιά, κλείνοντας, μπορείτε να μας πείτε τι άλλο ετοιμάζετε στη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ για το άμεσο μέλλον;

Κατασκευάζουμε πέντε νέα κτήρια που θα σταβλίσουν επιπλέον 1.800 πρόβατα περίπου. Σταδιακά, μέχρι το 2022, προσβλέπουμε η μονάδα της ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ να αριθμεί 3.000 πρόβατα και η παραγωγή μας να ξεπεράσει τους 1.000 τόνους.

Στα άμεσα σχέδιά μας είναι η δημιουργία μια δεύτερης φάρμας, ίδιας δυναμικής, δίπλα σε άλλο εργοστάσιο του ομίλου μέχρι το τέλος του 2021, με στόχο τόσο την παραγωγή γάλακτος ΠΟΠ όσο και τη διασπορά της τεχνογνωσίας και σε άλλες περιοχές της χώρας, με διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Τέλος, με την ολοκλήρωση της επέκτασης της πρώτης φάρμας μας, θα εξοπλίσουμε και τον υπάρχοντα χώρο εκπαίδευσης και παρουσιάσεων. Έτσι, θα αρχίσουμε να υλοποιούμε συστηματικά ένα βασικό στοιχείο του οράματος του κ. Παντελή Παντελιάδη για τη ΦΑΡΜΑ ΗΠΕΙΡΟΣ, που είναι η εκπαιδευτική στήριξη των κτηνοτρόφων μας, με στόχο να καταφέρνουν να πετυχαίνουν καλύτερες αποδόσεις μέσω της χρήσης βέλτιστων πρακτικών που θα τους δείχνουμε στην πράξη.