Γάζα: Και επισήμως σε κατάσταση λιμού
Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας βρίσκονται παγιδευμένοι σε κατάσταση λιμού, η οποία χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη πείνα, ένδεια και θανάτους που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση της Ολοκληρωμένης Ταξινόμησης Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC), που δημοσιεύθηκε στις 22 Αυγούστου.
Πιο συγκεκριμένα, οι επιβεβαιωμένες συνθήκες λιμού αφορούν το Κυβερνείο της Γάζας, το οποίο περιλαμβάνει την Πόλη της Γάζας, και αναμένεται να εξαπλωθούν στην Ντέιρ Αλ Μπάλα και τη Χαν Γιουνίς μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Η IPC αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοβουλία και ένα σύνολο αναλυτικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται από κυβερνήσεις, υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, ΜΚΟ και άλλους εταίρους για την ταξινόμηση και την ανάλυση της σοβαρότητας της επισιτιστικής ανασφάλειας σε μέρη του πλανήτη.
Η νέα αξιολόγηση αναβαθμίζει την κατάταξη που επικρατεί στην Πόλη της Γάζας και τις γύρω περιοχές του Κυβερνείου στη Φάση 5, η οποία αποτελεί το υψηλότερο και σοβαρότερο επίπεδο της κλίμακας οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι ο πληθυσμός που κατοικεί εκεί αντιμετωπίζει «καταστροφικά επίπεδα πείνας». Η εν λόγω εξέλιξη σηματοδοτεί την πιο σοβαρή επιδείνωση από τότε που η IPC άρχισε να αναλύει την οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και τον οξύ υποσιτισμό στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά και την πρώτη φορά στα χρονικά που επιβεβαιώνεται και επίσημα ένας λιμός σε κάποια περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Σοκάρουν οι προβλέψεις για το επόμενο διάστημα
Δυστυχώς, οι συνθήκες αναμένεται να συνεχίσουν να επιδεινώνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από 640.000 άνθρωποι εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν καταστροφικά επίπεδα πείνας (Φάση 5 στην κλίμακα IPC) σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας. Επιπλέον 1,14 εκατ. άνθρωποι θα βρίσκονται σε «έκτακτη ανάγκη» (Φάση 4 στην κλίμακα IPC) και άλλοι 396.000 άνθρωποι σε «κρίση» (Φάση 3 στην κλίμακα IPC).
Να σημειωθεί ότι οι συνθήκες στη Βόρεια Γάζα εκτιμάται ότι είναι εξίσου σοβαρές –ή και χειρότερες– από ό,τι στην Πόλη της Γάζας, ωστόσο, τα περιορισμένα δεδομένα που υπάρχουν εμποδίζουν την ταξινόμηση από την IPC, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη πρόσβασης για σκοπούς αξιολόγησης και παροχής βοήθειας. Η περιοχή της Ράφα δεν αναλύθηκε, δεδομένων των ενδείξεων ότι είναι σε μεγάλο βαθμό ερημωμένη.
Όπως επίσης εκτιμάται, 132.000 παιδιά, ηλικίας 6 έως 59 μηνών (δηλαδή κάτω των πέντε ετών), προβλέπεται να υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό έως τον Ιούνιο του 2026, συμπεριλαμβανομένων 41.000 σοβαρών κρουσμάτων.
Ενδεικτικά, αυτές οι εκτιμήσεις της IPC –σχετικά με τον αριθμό των παιδιών που θα βρεθούν σε κατάσταση οξέος υποσιτισμού– είναι περίπου διπλάσιες από εκείνες του περασμένου Μαΐου. Επιπλέον, σχεδόν 55.500 υποσιτισμένες έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες θα χρειαστούν επείγουσα διατροφική υποστήριξη.
Τρέχουσα Οξεία Επισιτιστική Ανασφάλεια | 1 Ιουλίου – 15 Αυγούστου 2025
Σημείωση 1: Όσον αφορά τις γεωγραφικές περιοχές, οι αναγραφόμενες στους χάρτες Φάσεις αντιπροσωπεύουν το υψηλότερο επίπεδο επικινδυνότητας που επηρεάζει τουλάχιστον το 20% του αξιολογηθέντος πληθυσμιακού δείγματος στην εκάστοτε περιοχή.
Προβλεπόμενη Οξεία Επισιτιστική Ανασφάλεια | 16 Αυγούστου – 30 Σεπτεμβρίου 2025
Σημείωση 2: Ορισμένες περιοχές ταξινομούνται στη Φάση 4 της κλίμακας IPC (σ.σ. «έκτακτη ανάγκη»), παρά το γεγονός ότι περισσότερο από το 20% των νοικοκυριών βρίσκεται στη Φάση 5 («καταστροφική πείνα»). Τα νοικοκυριά μπορεί να βρίσκονται στη Φάση 5 της κλίμακας IPC, αλλά η περιοχή στο σύνολό της ενδέχεται να μην ταξινομηθεί ως Φάση 5 («λιμός»), εάν δεν αναμένεται να προκύψουν εκτεταμένοι θάνατοι και οξύς υποσιτισμός σε επίπεδο περιοχής, σύμφωνα με τα κριτήρια της IPC.
Οι εγκληματικές ευθύνες που βαραίνουν το Ισραήλ
Όπως επιβεβαιώνει η έκθεση της IPC, ο λιμός στη Γάζα είναι μια «εξ ολοκλήρου ανθρωπογενής καταστροφή», εξού και υπάρχει η δυνατότητα «να ανακοπεί και να αναστραφεί». Φυσικά, αυτή η φρικτή κατάσταση οφείλεται στον μακροχρόνιο και άκρως εγκληματικό αποκλεισμό που έχει επιβάλει το Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα, προκαλώντας σκόπιμα τεράστιες ελλείψεις τροφίμων, φαρμάκων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης.
«Από τα μέσα Μαρτίου, η πρόσβαση σε ανθρωπιστικές και εμπορικές προμήθειες τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών –συμπεριλαμβανομένων του νερού, των φαρμάκων, της στέγασης και των καυσίμων– παραμένει σε κρίσιμο βαθμό περιορισμένη. Η “τακτική παύση” [εχθροπραξιών] που ανακοινώθηκε στις 27 Ιουλίου [σ.σ. από τον ισραηλινό στρατό] δεν βελτίωσε τις συνθήκες, καθώς η βία συνεχίστηκε σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας – συμπεριλαμβανομένων αεροπορικών επιδρομών, βομβαρδισμών και πυροβολισμών», ξεκαθαρίζεται στην έκθεση της IPC.
Αντιδρώντας συντονισμένα στα τελευταία ευρήματα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η UNICEF, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (WFP) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επαναλαμβάνουν την έκκλησή τους για άμεση κατάπαυση του πυρός και απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας για τον περιορισμό των θανάτων από πείνα και υποσιτισμό.
Υπό σοβαρούς περιορισμούς η αγροτική δραστηριότητα εντός του θύλακα
Επιπλέον, στην έκθεση επισημαίνεται ότι η γεωργική παραγωγή και οι κτηνοτροφικές δραστηριότητες στη Λωρίδα της Γάζας αναμένεται να παραμείνουν υπό σοβαρούς περιορισμούς, λόγω εκτεταμένων ζημιών στις υποδομές, καταστροφής καλλιεργήσιμων εκτάσεων, έλλειψης εισροών και περιορισμένης πρόσβασης των Παλαιστινίων σε αγροτικές περιοχές. Ακόμη, η απαγόρευση των αλιευτικών δραστηριοτήτων είναι πιθανό να συνεχιστεί, περιορίζοντας περαιτέρω τη διαθεσιμότητα τροφίμων.
«Πάνω από το 98% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στη Λωρίδα της Γάζας είναι είτε κατεστραμμένο, είτε απρόσιτο, είτε και τα δύο. Η κτηνοτροφία έχει αποδεκατιστεί και οι αλιευτικές δραστηριότητες έχουν απαγορευθεί. Μεγάλο μέρος των υποδομών, που είναι απαραίτητες για τη ροή και την αποθήκευση των εισαγωγών τροφίμων, έχει υποστεί σοβαρές ζημιές ή έχει καταστραφεί. Τα μετρητά είναι εξαιρετικά δυσεύρετα και οι αυξανόμενες τιμές της αγοράς έχουν καταστήσει τα περιορισμένα τρόφιμα που είναι διαθέσιμα μη προσιτά για τα περισσότερα νοικοκυριά», περιγράφεται στην έκθεση της IPC.
|
Τομ Φλέτσερ, συντονιστής έκτακτης βοήθειας του ΟΗΕ: «Ένας λιμός που προωθείται ανοιχτά από Ισραηλινούς ηγέτες ως όπλο πολέμου» «Ο λιμός της Γάζας θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, ωστόσο τα τρόφιμα συσσωρεύονται στα σύνορα λόγω της συστηματικής παρεμπόδισης από το Ισραήλ», ξεκαθάρισε κατά τη διάρκεια έκτακτης συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη ο επικεφαλής των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών, Τομ Φλέτσερ.
Ο ίδιος, μάλιστα, υπογράμμισε με νόημα ότι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν μπροστά στα μάτια της διεθνούς κοινότητας: «Είναι ένας λιμός που ρωτάει “μα τι κάνατε;”. Ένας λιμός που θα μας στοιχειώνει όλους και πρέπει να μας στοιχειώνει. Είναι ένας προβλέψιμος και αποτρέψιμος λιμός. Ένας λιμός που προκαλείται λόγω σκληρότητας, δικαιολογείται με πρόφαση την εκδίκηση, καθίσταται δυνατός λόγω αδιαφορίας και συνεχίζεται χάρη στη συνενοχή. Είναι ένας λιμός που πρέπει να ωθήσει τον κόσμο σε πιο επείγουσα δράση. Αυτό πρέπει να ντροπιάσει τον κόσμο, ώστε να κάνει κάτι καλύτερο. Είναι ένας λιμός που, επομένως, ρωτάει επίσης ‘‘…και τι θα κάνετε τώρα;’’». Κλείνοντας την επείγουσα ομιλία του, ο συντονιστής έκτακτης βοήθειας του ΟΗΕ απηύθυνε άμεση έκκληση στην ισραηλινή κυβέρνηση: «Το αίτημά μου, η έκκλησή μου, η απαίτησή μου προς τον πρωθυπουργό Νετανιάχου και όποιον μπορεί να επικοινωνήσει μαζί του: Αρκετά! Κατάπαυση του πυρός! Ανοίξτε τα συνοριακά περάσματα, βόρεια και νότια, όλα. Αφήστε μας να μεταφέρουμε τρόφιμα και άλλα εφόδια χωρίς εμπόδια και στη μαζική κλίμακα που απαιτείται. Σταματήστε την εκδίκηση. Είναι πολύ αργά για πάρα πολλούς, αλλά όχι για όλους στη Γάζα. Αρκετά! Για όνομα της ανθρωπότητας, αφήστε μας να εισέλθουμε [στη Γάζα]». Γ.Γ. ΟΗΕ: «Αποτυχία της ανθρωπότητας» Σε υψηλούς τόνους ήταν και η αντίδραση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Σχολιάζοντας το πόρισμα της έκθεσης της IPC, η οποία έχει εγκριθεί από δεκάδες κυβερνήσεις, οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών και ΜΚΟ ως το βασικό μέτρο αξιολόγησης της επισιτιστικής ανασφάλειας και του υποσιτισμού, βασισμένο σε τεκμηριωμένα στοιχεία, ο ίδιος τόνισε ότι ο λιμός στη Γάζα αποτελεί «μια ανθρωπογενή καταστροφή, μια ηθική καταδίκη και μια αποτυχία της ίδιας της ανθρωπότητας». Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι η κατάσταση αυτή δεν απορρέει από πραγματική έλλειψη τροφίμων, αλλά από τη «σκόπιμη κατάρρευση των συστημάτων που είναι απαραίτητα για την ανθρώπινη επιβίωση». Αναφερόμενος στο Ισραήλ, ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών επεσήμανε ότι «ως κατοχική δύναμη, έχει σαφείς υποχρεώσεις βάσει του διεθνούς δικαίου – συμπεριλαμβανομένου του καθήκοντος να διασφαλίζει τον εφοδιασμό του πληθυσμού με τρόφιμα και ιατρικά εφόδια». |
Όπως είπε, πρόκειται για έναν λιμό «σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από τα τρόφιμα, σε μια εύφορη γη. Είναι ένας λιμός για τον οποίο προειδοποιήσαμε επανειλημμένα. Αλλά που τα διεθνή μέσα ενημέρωσης δεν έχουν αφεθεί να καλύψουν [σ.σ. η απόφαση του Ισραήλ να αποκλείσει την είσοδο ξένων δημοσιογράφων στη Γάζα], ώστε να γίνουν μάρτυρες [των συμβάντων εντός του θύλακα]. Είναι ένας λιμός του 2025. Ένας λιμός του 21ου αιώνα, που παρακολουθείται από drone και την πιο προηγμένη στρατιωτική τεχνολογία στην ιστορία. Είναι ένας λιμός που προωθείται ανοιχτά από ορισμένους Ισραηλινούς ηγέτες ως όπλο πολέμου».
