Γιώργος Κωστελένος: Η εξημέρωση της ελιάς ξεκίνησε από το Αιγαίο
Πρωτοποριακά ευρήματα, που αναδεικνύουν την περιοχή του Αιγαίου ως κοιτίδα της συστηματικής ελαιοκαλλιέργειας παγκοσμίως, παρουσίασε κατά τη διάρκεια της τελετής απονομής των βραβείων ελαιολάδου με ισχυρισμό υγείας Olympia Health & Nutrition Awards για τη σοδειά 2024/25, ο ερευνητής, υποψήφιος διδάκτωρ του ΓΠΑ και φυτωριούχος, Γιώργος Κωστελένος.
Μάλιστα, ανέφερε ότι η «εξημέρωση της ελιάς» ξεκίνησε από την περιοχή του Αιγαίου πριν από περισσότερα από 5.000 έτη.
Ο κ. Κωστελένος ξεκίνησε την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης του λέγοντας: «Η ελιά –ως αγριελιά– υπάρχει στον αιγαιακό χώρο εδώ και 50.000 χρόνια. Το 1975 ερευνητής από το Ισραήλ υποστήριξε ότι η εξημέρωση του φυτού έγινε πριν από 6.000 χρόνια στην περιοχή του Λεβάντε και, στη συνέχεια, η καλλιέργειά της εξαπλώθηκε σε όλη τη Μεσόγειο».
Ο κ. Κωστελένος, αφού μελέτησε τους πυρήνες από 1.445 ποικιλίες ελιάς και τους συνέκρινε με δημοσιευμένες φωτογραφίες από αρχαίους πυρήνες, ανακάλυψε ότι όλοι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό σχέσης μήκους/πλάτους και ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να διαχωριστούν σε ήμερους και άγριους.
Το συμπέρασμα, που προέκυψε από τη μελέτη, είναι ότι πριν από 6.000 χρόνια δεν υπήρχαν πυρήνες από καλλιεργημένες ελιές στη Μέση Ανατολή. Αντιθέτως, ένας φυτωριούχος στη Νάξο έδειξε στον κ. Κωστελένο μια πανάρχαια ελιά, με πολλούς κορμούς, ποικιλίας Θρουμπολιά Αιγαίου (φωτογραφία). «Το δέντρο αυτό εκτιμούμε, μετά από μετρήσεις που κάναμε, ότι είναι ηλικίας κατ’ ελάχιστον 6.500 ετών. Μετά από συγκρίσεις των ελαιοπυρήνων, η πρότασή μας είναι ότι η εξημέρωση της ελιάς ξεκίνησε πρώτα από το Αιγαίο και στη συνέχεια εξαπλώθηκε παντού», κατέληξε ο κ. Κωστελένος.
Διοργανωτής των βραβείων Olympia Health & Nutrition Awards, που πραγματοποιήθηκαν για 10η χρονιά, είναι το Παγκόσμιο Κέντρο Ελιάς για την Υγεία και οικοδεσπότες της βραδιάς ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων του ΕΚΠΑ, Προκόπης Μαγιάτης και η δρ. Ελένη Μέλλιου, ερευνήτρια στον ίδιο τομέα του ΕΚΠΑ.
