Γιώργος Ζαλίδης: «Οι προκλήσεις της αγροδιατροφικής αλυσίδας στα νέα δεδομένα της Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής “Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο”»

Η προσαρμογή ολόκληρης της αγροδιατροφικής αλυσίδας στα νέα δεδομένα της Πράσινης συμφωνίας και των στρατηγικών «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και της διατήρησης της βιοποικιλότητας της ΕΕ, δίνει στη χώρα τη νέα πρόκληση, σε μία διατομεακή προσπάθεια αρμόδιων φορέων και εμπλεκόμενων εταίρων, για μια προσέγγιση που έχει ως στόχο τη συστηματική παρακολούθηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στα αγροτικά και φυσικά (δασικά, λιβαδοπονικά και υγροτοπικά) οικοσυστήματα της χώρας, αλλά και τη μετάβαση από τη γεωργία ακριβείας στα αγροτικά προϊόντα μειωμένου αποτυπώματος άνθρακα.

Η παρακολούθηση αυτή πρέπει να μεταφερθεί και να συνδυαστεί με την ιχνηλασιμότητα και την ασφάλεια των αγροτικών προϊόντων και να αποτυπωθεί διά της πιστοποίησης του κύκλου ζωής τους LCA (Life Cycle Assessment) ως ένα νέο branding και προστιθέμενη αξία στα εξαγώγιμα προϊόντα.

Η υιοθέτηση μιας διεπιστημονικής και πολυεπίπεδης προσέγγισης, βασισμένης στην αξιοποίηση, στην προσαρμογή και στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών πληροφοριών, με στόχο την υποστήριξη της μετάβασης στα κλιματικά ευφυή γεωργικά συστήματα μέσω της παρακολούθησης και της καταγραφής των αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από γεωργικές δραστηριότητες, κρίνεται απαραίτητη.

Κεντρικός άξονας για την υλοποίηση των παραπάνω αποτελεί η συλλειτουργία προηγμένων μεθόδων Παρατήρησης της Γης, για την άμεση αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και μελλοντικά για τη βέλτιστη παρακολούθηση μέσω της συνεχούς καταγραφής χρήσεων γης, αλλά και των αλλαγών τους, δεικτών και παραμέτρων που επιτρέπουν την αποτύπωση των εισροών, καθώς και των αντίστοιχων εκροών των παραπάνω οικοσυστημάτων.

Οι καταγραφές αυτές αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των καταγραφών που απαιτούνται για την τεκμηρίωση των προϊόντων μειωμένου αποτυπώματος άνθρακα, ανά εδαφοκλιματική ζώνη και καλλιέργεια, και θα πρέπει να αποτυπώνονται στον κύκλο ζωής και την ιχνηλασιμότητα των αγροτικών μας προϊόντων.

Απαιτείται η διαμόρφωση ενός συστήματος, το οποίο θα δίνει το πραγματικό ισοζύγιο εισροών-εκροών αερίων του θερμοκηπίου στα παραπάνω οικοσυστήματα, στις διάφορες εδαφοκλιματικές ζώνες τους, τους τύπους βλάστησής τους, και τις διάφορες καλλιέργειές τους.

Θα είναι χρονικά και χωρικά διαφοροποιημένο, όπως μπορεί να καταγραφεί με τη διαμόρφωση ολιστικού συστήματος, στο οποίο θα εισέρχονται δεδομένα Παρατήρησης Γης, όπως δορυφορικά δεδομένα, φασματικές βιβλιοθήκες, υποδομές in situ καταγραφών (δίκτυο τηλεμετρικών υποδομών με in situ αισθητήρες ατμοσφαιρικών, εδαφικών, υδατικών και φυτικών δεικτών), χρήση ενεργειακών μοντέλων ροής ενέργειας για τον προσδιορισμό των πραγματικών εισροών και εκροών της φυτικής βιομάζας, και δεδομένα από υφιστάμενες πηγές δεδομένων (ΕΛΣΤΑΤ, ΟΠΕΚΕΠE κ.λπ.) εθνικών απογραφών.

Του κ. Γιώργου Ζαλίδη – Καθηγητή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος