Τα μεγάλα προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν σε σχέση με το πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό στην καλλιέργεια ρυζιού, οπωροφόρων και βαμβακιού συζητήθηκαν διεξοδικά στην ετήσια τακτική Γενική συνέλευση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πολλαπλασιαστικού Υλικού (ΣΕΠΥ) που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 20 Μαρτίου.
Στη συνέλευση είχαν προσκληθεί και συμμετείχαν, επίσης, εκπρόσωποι των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι οποίοι επιχείρησαν να δώσουν απαντήσεις στα ζητήματα που τέθηκαν από τους παρευρισκόμενους. Αρχικά, καταγράφηκε το πρόβλημα του ελλείμματος σε βαμβακόσπορο, καθώς, πέραν των ζημιών στις καλλιέργειες, λόγω του φαινομένου Daniel, καταστράφηκε και το 90% της σποροπαραγωγής ελληνικών ποικιλιών. Όπως προέκυψε, εκκρεμεί ακόμα η δημοσίευση της σχετικής απόφασης, την υπογραφή της οποίας είχε ανακοινώσει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρης Αυγενάκης, από το βήμα του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Βάμβακος στη Θεσσαλονίκη.
Ειδικότερα, ο κ. Αυγενάκης είχε ανακοινώσει ότι στις 5 Μαρτίου συνυπέγραψε απόφαση για την «κατά παρέκκλιση χορήγηση άδειας χρήσης σκευάσματος συγκεκριμένης δραστικής ουσίας, ως προς την περίοδο διάθεσης σπόρων βαμβακιού που επενδύθηκαν το 2023». Όπως τόνισε, η συγκεκριμένη απόφαση υπαγορεύτηκε από το ισχυρό πλήγμα που δέχθηκε η βαμβακοκαλλιέργεια από τις πλημμύρες του περασμένου Σεπτεμβρίου, όταν, «εκτός από την παραγωγή βαμβακιού, χάθηκε κάτω από τα νερά και ο πολύτιμος βαμβακόσπορος από τις ελληνικές ποικιλίες». Αν η απόφαση αυτή δεν είχε ληφθεί, ο σπόρος δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, λόγω της επικάλυψης που έχουν τα αποθέματα.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε από τους αρμόδιους υπαλλήλους του υπουργείου, η συγκεκριμένη απόφαση δεν έχει ακόμα φτάσει στα χέρια τους, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εφαρμοστεί. «Κάθε μέρα παίρνουμε τηλέφωνο στο γραφείο του υπουργού για να μας δώσουν την απόφαση, ωστόσο ακόμα δεν την έχουμε στα χέρια μας, ώστε να μπορέσει να αναρτηθεί και στη Διαύγεια», τόνισε σχετικά η Άννα Μαυρίδου, διευθύντρια στο Τμήμα Φυτοπροστασίας, με τον πρόεδρο του ΣΕΠΥ, Θανάση Τσούτσα, να απαντά ότι «αν περάσουν λίγες ημέρες ακόμα δεν θα έχει, πλέον, νόημα η υπογραφή της απόφασης, γιατί θα έχει ολοκληρωθεί η σπορά. Αν καθυστερήσει κι άλλο, είναι πλέον δώρο-άδωρο».
Ο κ. Τσούτσας εξήγησε ότι ίσως να υπάρχει ένας δισταγμός στη χρήση αυτού του σπόρου, καθώς κάτι τέτοιο αντίκειται σε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ωστόσο υπογράμμισε ότι «τα αποθέματα πρέπει να αξιοποιηθούν, καθώς ισχύουν συνθήκες έκτακτης ανάγκης».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πάντως, το ζήτημα πρόκειται να διευθετηθεί άμεσα. Ανώτατη πηγή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διαβεβαίωνε την «ΥΧ» ότι η απόφαση έχει υπογραφεί και ήδη κατευθύνεται στις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες σύντομα θα την έχουν στα χέρια τους.
Το επόμενο θέμα που τέθηκε αφορούσε στη χρήση πιστοποιημένου σπόρου στις καλλιέργειες μηδικής και ρυζιού. Όσον αφορά στη μηδική, αναφέρθηκε ότι προωθείται η δημιουργία σχετικού πλαισίου.
Ωστόσο, όπως τόνισε η διοίκηση του ΣΕΠΥ, το ρύζι παραμένει η μόνη καλλιέργεια που δεν χρησιμοποιείται πιστοποιημένος σπόρος από τους παραγωγούς. Σε ποσοστό 90% των εκτάσεων που καλλιεργούνται, ο σπόρος είναι ιδιοπαραγόμενος και μόνο στο 10% ο σπόρος είναι πιστοποιημένος. Αυτό, όπως αναφέρθηκε, στην πράξη προκαλεί πρόβλημα βιωσιμότητας της καλλιέργειας, καθώς δεν χρησιμοποιούνται νέες ποικιλίες.
Έρχονται έλεγχοι για εμπόριο ιδιοπαραγόμενου σπόρου στο ρύζι
Μάλιστα, ο κ. Σωτήρης Κοσμάς, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πολλαπλασιαστικού Υλικού, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι γίνεται σε μεγάλο ποσοστό παράνομο εμπόριο σπόρων μεταξύ των παραγωγών και τόνισε ότι θα δοθούν άμεσα οδηγίες στις κατά τόπους ΤΕΙ να πραγματοποιηθούν σχετικοί έλεγχοι.
«Είναι εντελώς διαφορετικό να χρησιμοποιεί κάποιος ιδιοπαραγόμενο σπόρο και εντελώς διαφορετικό να τον εμπορεύεται. Κάτι τέτοιο συνιστά και φυτοϋγειονομική παράβαση, εκτός από εμπορική», τόνισε χαρακτηριστικά. Όλοι οι παριστάμενοι συμφώνησαν ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί συνάντηση με τη Διεπαγγελματική, προκειμένου να εξηγηθεί η κατάσταση και να τεθεί ξανά το πρόβλημα της βιωσιμότητας της καλλιέργειας.
Ο πρόεδρος του ΣΕΠΥ σημείωσε ότι από την πλευρά των παραγωγών ρυζιού εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη απροθυμία στη χρήση πιστοποιημένου σπόρου, καθώς δεν θέλουν να επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστος. «Ωστόσο, ο πιστοποιημένος σπόρος θα δώσει και καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερη απόδοση. Η τάση σήμερα είναι η μείωση των εισροών και σε αυτό το πλαίσιο οι πιστοποιημένοι σπόροι φέρνουν μεγαλύτερη παραγωγή με λιγότερα κιλά», ανέφερε. Μάλιστα, όπως επισημάνθηκε, υπάρχει πλέον υβρίδιο ρυζιού που έχει μεγάλη απόδοση, με μόνο 3 κιλά σπόρο.
Διαχωρισμός ΝGT και GMO
Ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Σκαράκης (πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής και δ/ντης του Εργαστηρίου Βελτίωσης Φυτών και Γεωργικού Πειραματισμού του ΓΠΑ), έθεσε το θέμα της πληροφόρησης για τις NGTs και της διαφοράς τους με τα GMO (γενετικά τροποποιημένα), τονίζοντας ότι η τεχνολογία τεχνικής επεξεργασίας των γονιδίων δίνει τη δυνατότητα να πετύχουμε ποικιλίες με ιδιαίτερα και επιθυμητά στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής χαρακτηριστικά.
Με τις κλασικές μεθόδους γενετικής βελτίωσης, θα απαιτούνταν πολλές δεκαετίες για να «εισαχθούν» τα ίδια στοιχεία στους σπόρους. Η σχετική συμφωνία έχει περάσει από το Ευρωκοινοβούλιο και το θέμα αναμένεται να συζητηθεί και στο Συμβούλιο Υπουργών την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης φαίνεται ότι υπάρχει δισταγμός στην αξιοποίηση αυτών των τεχνικών στην Ελλάδα.
Ο υπουργός, Λευτέρης Αυγενάκης, έχει αναφέρει σχετικά ότι οι πατέντες αποτελούν κόκκινο πανί και θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να είναι ελεύθερα από εκείνες. Κάτι τέτοιο όμως, επισημάνθηκε, δεν είναι δυνατόν να ισχύσει, καθώς πρόκειται για εφευρέσεις και όχι ανακαλύψεις και είναι λογικό οι εταιρείες που τα παράγουν να θέλουν να προστατέψουν την «συνταγή».
Ο κ. Τσούτσας συμπλήρωσε σχετικά ότι οι αγρότες θέλουν αυτά τα προϊόντα και είναι ευκαιρία για την Ευρώπη να μη μείνει πίσω. Σε κάθε περίπτωση, ανέφερε ότι τα τελικά προϊόντα δεν χρειάζεται να έχουν σχετική επισήμανση και το labeling θα πρέπει να αφορά μόνο στον σπόρο.
«Υποχρεωτική η δήλωση ποικιλίας για οπωροφόρα και μεγάλες καλλιέργειες»
Επίσης προτάθηκε από τους συμμετέχοντες στη Γενική Συνέλευση η επέκταση της υποχρεωτικής δήλωσης ποικιλίας στο ΟΣΔΕ τόσο για τα οπωροφόρα όσο και για τις μεγάλες καλλιέργειες, έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο στους αγρούς.
Χαιρετισμό στη γενική συνέλευση του ΣΕΠΥ απηύθυναν η γενική διευθύντρια του ΣΠΕΛ, Φωτεινή Γιαννακοπούλου, αλλά και η Φραντσέσκα Υδραίου, γενική διευθύντρια Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας. Επίσης, βραβεύθηκαν για την προσφορά τους δύο γεωπόνοι που υπηρετούν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης: Η Ευαγγελία Κούρεντα και η Καίτη Χονδρόγιαννη.
ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
Σε ύφεση η καστανή ρυτίδωση της ντομάτας, απειλή για πλήθος καλλιεργειών το spodoptera frugiperda
Όσον αφορά τους φυτοϋγειονομικούς κινδύνους, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ο ιός της καστανής ρυτίδωσης της ντομάτας δείχνει να υποχωρεί, καθώς τα κρούσματα είναι λιγότερα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. «Στα θερμοκήπια, βέβαια, θα μπορούσαμε να πηγαίνουμε καλύτερα», σημειώθηκε από τους υπεύθυνους του υπουργείου.
Από την άλλη πλευρά, το πρόβλημα με την παρουσία του spodoptera frugiperda φαίνεται να διογκώνεται με τον καιρό. Το συγκεκριμένο λεπιδόπτερο έχει έρθει πιθανότατα από την Αίγυπτο ή την Κύπρο και μετά την κακοκαιρία Daniel έχει βρεθεί στην Κρήτη, τη Λακωνία, την Ανατολική Αττική και τη Λέσβο. Το Spodoptera frugiperda είναι εξαιρετικά μεταναστευτικό, μετακινείται μαζικά, κυρίως το φθινόπωρο, και έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα. Το κυριότερο, έχει μεγάλο εύρος ξενιστών και έτσι μπορεί να πλήξει πολλές καλλιέργειες, μεταξύ των οποίων καλαμπόκι και βαμβάκι, έως και κηπευτικά, και καθιστά τους καρπούς μη εμπορεύσιμους. Μάλιστα, το γεγονός ότι προσομοιάζει στην όψη με το πράσινο σκουλήκι μπορεί να μπερδέψει τους παραγωγούς, που θα πρέπει να παρακολουθούν τους πληθυσμούς.
«Κάποιοι βάζουν το καλαμπόκι και δεν ασχολούνται ξανά. Αυτό, λοιπόν, είναι μια εν δυνάμει φωλιά για τον συγκεκριμένο οργανισμό», σημειώθηκε από τους υπεύθυνους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, οτιδήποτε, για παράδειγμα, διακινείται από την Κρήτη, χρειάζεται φυτογενετικό διαβατήριο, γεγονός που γεννά προβληματισμό στους παραγωγούς του νησιού για το αν θα πρέπει να φυτέψουν μελιτζάνα και πιπεριά.
Υγειονομικά διαβατήρια
Από την πλευρά του ΣΕΠΥ τέθηκε το ερώτημα προς τους εκπροσώπους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αν θα συνεχίσουν να ισχύουν και την επόμενη χρονιά τα φυτοϋγεινομικά διαβατήρια που έχουν εκδοθεί φέτος για το πολλαπλασιαστικό υλικό που δεν πουλήθηκε, για να λάβουν την απάντηση ότι «ισχύουν για όσο καιρό δεν υπάρχουν μεταβολές στο φυτουγειονομικό καθεστώς.
