Καλές πρακτικές εκτροφής: Η διατροφή της αγελάδας σε συνθήκες θερμικού στρες

Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής που εκτρέφονται σε περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητες στο θερμικό στρες και συχνά επιδεικνύουν σημαντικές μειώσεις στην παραγωγικότητα στα θερμά κλίματα ή όταν εισάγονται σε τροπικές ή υποτροπικές περιοχές για γενετική βελτίωση τοπικών φυλών.

Σε αυτή την περίπτωση, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η μέριμνα για την κατάλληλη διατροφή.

Κάτω από συνθήκες θερμικού στρες, η ποσότητα της ενέργειας που αναλώνεται από την αγελάδα προκειμένου να διατηρήσει την ομοιοθερμία της αυξάνεται π.χ. κατά 20% περισσότερο στους 35οC σε σύγκριση με τους 20oC. Το λαχάνιασμα, επίσης, αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας κατά 7%-25% κάτω από τέτοιες συνθήκες.

Γι’ αυτό, η πρόσληψη ξηράς ουσίας πρέπει να προσαρμόζεται κατάλληλα για να αντικαταστήσει την πρόσθετη απώλεια ενέργειας. Ωστόσο, στη ζέστη, η πρόσληψη ξηράς ουσίας μειώνεται, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι τα επίπεδα ενέργειας της αγελάδας δέχονται διπλό πλήγμα. Υπό αυτές τις συνθήκες εξηγείται απολύτως η μείωση της παραγωγής γάλακτος.

Σύμφωνα με το άρθρο του Δρ. Salah Hamed Esmail στη διεθνή κλαδική ιστοσελίδα Dairy Global, οι επιπτώσεις μπορούν να μετριαστούν ταΐζοντας τις αγελάδες νωρίς το πρωί και το βράδυ. Στη διάρκεια των πιο δροσερών ωρών της ημέρας, οι αγελάδες μπορούν να καταναλώσουν μέχρι το 80% της ημερήσιας πρόσληψης ξηράς ουσίας. Δροσίζοντας τις αγελάδες σωματικά, μπορεί να μειωθεί η ένταση του θερμικού φορτίου και να βελτιωθούν τα φυσιολογικά επίπεδα και η απόδοση της αγελάδας.

Πρωτεϊνική διατροφή

Το τάισμα με τροφές ελλιπείς σε πρωτεΐνη έχει ως αποτέλεσμα αυξημένα φορτία θερμότητας στα ζώα, επειδή παράγουν περισσότερη θερμότητα για να κάνουν πρωτεϊνοσύνθεση. Ως εκ τούτου, χρειάζεται συμπληρωματική πρωτεΐνη για να περιοριστεί το θερμικό στρες.

Διατροφή με ίνες

Είναι ευρεία αντίληψη ότι η περιεκτικότητα σε ίνες στη διατροφή πρέπει να μειώνεται σε περιόδου θερμικού στρες, προκειμένου να μειωθεί το μεταβολικό θερμικό φορτίο στην αγελάδα. Πρόσφατες μελέτες, ωστόσο, κατέδειξαν ότι οι αγελάδες οι οποίες ταΐστηκαν με τροφές με τη μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα, χρειάστηκε να μειώσουν το μεγαλύτερο μέρος της προσλαμβανόμενης ξηράς ουσίας, για να μειώσουν το μεταβολικό θερμικό φορτίο σε ανεκτά επίπεδα τις ώρες του θερμικού στρες.

Αυτό σημαίνει ότι η συνολική πρόσληψη ενέργειας και η διαδικασία της πέψης μπορεί να είναι πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή μεταβολικής θερμότητας και να επιδρούν στη μείωση της πρόσληψης ξηράς ουσίας, απ’ ό,τι είναι από μόνη της η συγκέντρωση ινών. Μια επαρκής ποσότητα ινών, επομένως, πρέπει να ταΐζεται, ώστε να βελτιώνεται η πεπτική λειτουργία και η απόδοση του ζώου κάτω από θερμικό στρες.

Δροσίζοντας τις αγελάδες σωματικά, μπορεί να μειωθεί η ένταση του θερμικού φορτίου και να βελτιωθούν τα φυσιολογικά επίπεδα και η απόδοση του ζώου

Διατροφή με λιπαρά

Τα πρόσθετα λιπαρά είναι σημαντικά για την αντιμετώπιση του θερμικού στρες σε ζεστά κλίματα και θα πρέπει να είναι στη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα που μπορεί να δοθεί στο ζώο. Αυτό, μειώνει την αύξηση της θερμότητας που συνδέεται με τη ζύμωση στο πεπτικό σύστημα και τον ιστικό μεταβολισμό.

Ο ολόκληρος βαμβακόσπορος είναι ένα πολύτιμο συστατικό στην τροφή που χρησιμοποιείται γι’ αυτόν τον σκοπό, αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο. Εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε ενεργειακά συστατικά και ίνες, ενισχύει και τις αποδόσεις του γάλακτος και τα ποσοστά λιπαρών. Παρόμοια αποτελέσματα μπορεί να έχει και το σογιέλαιο ή τα υδρογονωμένα φυτικά λιπαρά.

Βιταμινούχα συμπληρώματα

Η βιταμίνη Ε είναι από τα ιχνοστοιχεία που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του μαστικού αδένα, καθώς και στην αντιμετώπιση της μη απόδοσης γάλακτος που προκαλείται από θερμικός στρες στις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες.

Μάλιστα, χάρη στα αντιοξειδωτικά της χαρακτηριστικά, η βιταμίνη Ε συμβάλλει στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων που συνδέονται με το οξειδωτικό στρες, το οποίο μπορεί να προκληθεί από το θερμικό στρες. Η νιασίνη επίσης μπορεί να ανακουφίσει από το θερμικός στρες αυξάνοντας την τη θερμότητα που εξατμίζεται από το σώμα και μειώνοντας τις επιπτώσεις της θερμότητας στο επίπεδο των κυττάρων.

Νερό

Ζωτικής σημασίας είναι το νερό. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης, η απώλεια νερού αυξήθηκε κατά 59% μέσω του δέρματος και κατά 50% μέσω του αναπνευστικού, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέβηκε από τους 18oC στους 30oC.

Μεταλλικά συμπληρώματα

Μια συνιστώμενη πρακτική είναι η συμπλήρωση με μεταλλικά στοιχεία, ιδιαίτερα με τις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες υψηλής παραγωγής. Μεγάλη σημασία έχει το κάλιο (Κ) και μάλιστα σε συνδυασμό με νάτριο (Νa), καθώς και τα δύο συνδέονται στενά με τη ρύθμιση πολλών λειτουργιών του σώματος.

Πρόσθετα ζωοτροφών

Το διαττανθρακικό νάτριο, που βοηθάει πολύ σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών, χρησιμοποιείται συχνά ως πρόσθετο στις ζωοτροφές. Επειδή μικρότερες μερίδες δίνονται συχνά για να ενισχύσουν την πρόσληψη ξηράς ουσίας στη ζέστη ή επειδή οι αγελάδες επιλεκτικά μειώνουν την πρόσληψη ινών στις υψηλές θερμοκρασίες, είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο για οξέωση εξαιτίας της ανεπάρκειας διαιτητικών ινών, κυρίως όταν πρόκειται για χαμηλής ποιότητας χορτονομή.

Συχνό τάισμα

Αυξάνοντας τη συχνότητα του ταΐσματος είναι μια ακόμα στρατηγική που θα μπορούσε να μειώσει την παραγωγή θερμότητας, καθώς με αυτόν τον τρόπο μπορεί να υπάρξει ένας ομοιόμορφος ρυθμός απορρόφησης των συστατικών και να «απλωθεί» η συνολική θερμότητα λόγω του ταΐσματος σε μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτό, όμως, δεν πρέπει να φορτώνει τον μηχανισμό εξάτμισης της θερμότητας του ζώου.