Το καλό και το… καλύτερο σενάριο για τα σούπερ μάρκετ

Με ή χωρίς δεύτερο κύμα του κορωνοϊού, οι αλυσίδες βγαίνουν από την κρίση ενισχυμένες απέναντι στα μικρότερα καταστήματα

Eμφανώς ενισχυμένα βγαίνουν από την κρίση του κορωνοϊού τα σούπερ μάρκετ, αυξάνοντας τα μερίδια αγοράς τους και μεγαλώνοντας ακόμα περισσότερο την απόσταση (σε όρους τζίρου) που τα χωρίζει από τα μικρότερα καταστήματα λιανικής.

Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε η εταιρεία μετρήσεων κατανάλωσης IRI, στο πρώτο τετράμηνο του έτους οι πωλήσεις των ταχυκίνητων προϊόντων σταθερού barcode (FMGC, όπως είναι γνωστά στη «γλώσσα» των αναλυτών) στο οργανωμένο λιανεμπόριο αυξήθηκαν 13,1%, φτάνοντας τα 2 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για υπερδιπλασιασμό των ρυθμών ανάπτυξης του προηγούμενου έτους, όταν οι πωλήσεις τους στο ίδιο διάστημα είχαν σημειώσει αύξηση 5,6%, στα 1,8 δισ. ευρώ. Μάλιστα, για τις κατηγορίες προϊόντων με ταυτόχρονη παρουσία στις σάλες των σούπερ μάρκετ και στα ράφια των μικρότερων της λιανικής (τα λεγόμενα «καταστήματα της γειτονιάς»), η αύξηση στο πρώτο κανάλι έφτασε το 7,1%, ενώ στο δεύτερο περιορίστηκε στο 1,6%.

Εν ολίγοις, «φαίνεται μια σαφής αύξηση της συγκέντρωσης της αγοράς προς τα σούπερ μάρκετ, τη στιγμή που σε άλλες χώρες είδαμε να ενισχύεται σημαντικά το μικρό κανάλι», σχολίασε χαρακτηριστικά στη διάρκεια σχετικού webinar, ο επικεφαλής της IRI Ηellas, Παναγιώτης Μπορέτος.

Κερδισμένοι οι «μεγάλοι» και τα hyper markets

Στο ίδιο διάστημα, οι πωλήσεις των πέντε μεγαλύτερων λιανεμπόρων αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 1%, με αποτέλεσμα πλέον να ελέγχουν το 88% της αγοράς, από 87% έναν χρόνο πριν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει και η δυναμική επιστροφή των hyper markets, δηλαδή των πολύ μεγάλων καταστημάτων, εμβαδού άνω των 2.500 τ.μ., στα οποία οι καταναλωτές για λόγους είτε ευκολίας (περισσότερες επιλογές προϊόντων), είτε υγείας (ευκολότερη τήρηση των αποστάσεων), έδωσαν «ψήφο εμπιστοσύνης». Σύμφωνα με τον κ. Μπορέτο, τα εν λόγω σημεία πώλησης ήταν δίχως αμφιβολία «ο μεγάλος κερδισμένος της κρίσης», αυξάνοντας τους τζίρους τους κατά 13% στο τετράμηνο, ενώ στο τρίμηνο 24 Φεβρουαρίου – 24 Μαΐου (στην «καρδιά» του κορωνοϊού δηλαδή) συνεισέφεραν το 14,7% του τζίρου των αλυσίδων, από 12,9% το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (βλ. πίνακα).

Αυτή η αύξηση του 1,8% μπορεί να φαντάζει μικρή, είναι όμως σημαντική, αν ληφθεί υπόψη ότι πριν από μια πενταετία το αντίστοιχο ποσοστό των hyper markets κινούταν μεταξύ 17% και 18%. Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, ότι στη διάρκεια της καραντίνας, σε αρκετές κατηγορίες προϊόντων (φαίνεται ότι) σημειώθηκαν ανατιμήσεις: Μια πρώτη σύγκριση των τιμών του πρώτου τετραμήνου του 2020 με το περσινό δεν δείχνει κάποια διαφοροποίηση (σ.σ. μηδενική η μεταβολή που αποτύπωσε η IRI) ωστόσο, όπως υπενθύμισε ο κ. Μπορέτος, από τα τέλη Μαρτίου, ο ΦΠΑ έχει μειωθεί στο 1/3 σχεδόν των προϊόντων που περιλαμβάνουν οι μετρήσεις.

Το γεγονός ότι αυτό δεν αποτυπώνεται στους δείκτες, σε συνδυασμό με τη μικρή έστω αύξηση των προσφορών στο ίδιο διάστημα (25% έναντι 24% το περσινό τετράμηνο), υποδεικνύει ότι είχαμε αυξήσεις τιμών, οι οποίες σε κάποια προϊόντα άγγιξαν το 10%.

Διόλου τυχαία, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας της IRI, το θέμα των ανατιμήσεων φαίνεται ότι προβληματίζει έντονα το 40% των καταναλωτών εν μέσω της πανδημίας, ενώ ακόμα περισσότεροι είναι αυτοί που εκφράζουν φόβο για το οικογενειακό εισόδημα (68%) και το εργασιακό τους μέλλον (74%).

Συνεισφορά καταστημάτων στον τζίρο των αλυσίδων (%)*

Εμβαδό (σε τ.μ.) 2019 2020 Mεταβολή %
0-400 12,1 11,4 -0,7
400-1.000 35,6 34,4 -1,2
1.000-2.500 39,4 39,6 0,2
2.500+ 12,9 14,7 1,8

*Σύγκριση 24/2-24/5/2020 με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, Πηγή: IRI

Κατέβασε ταχύτητα η αγορά τον Μάιο

Από τις αρχές του έτους έως τις 24 Μαΐου 2020, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ εμφανίζονται, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, ενισχυμένες κατά 14,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, ενώ ειδικά στο τρίμηνο 24 Φεβρουαρίου-24 Μαΐου, η αύξηση έφτασε το 21,5%.

Αντίστοιχα, οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις της Nielsen μιλούν για ανάπτυξη 12,6% του οργανωμένου λιανεμπορίου στο πρώτο πεντάμηνο (έως τις 31 Μαΐου 2020), ενώ ειδικά για τα FMGC οι ρυθμοί είναι ακόμα υψηλότεροι, στο 13,3%. Από τον Μάιο πάντως, όπως σημειώνει η εταιρεία, οπότε και ξεκίνησε η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων, καταγράφεται αποκλιμάκωση των ανοδικών τάσεων της αγοράς. 

Τα τρόφιμα & ποτά στο σύνολό τους «ενέγραψαν» ρυθμό ανάπτυξης 12,1%, με τα άλευρα και τα όσπρια να εμφανίζουν αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 60,2% και 39,1% αντίστοιχα.